Alþýðublaðið - 03.08.1978, Síða 4

alþýöu
blaðiö
Otgefandi Alþýðuflokkurinn
Ritstjórn og auglýsingadeijd Alþýðublaðsins er að Síðumúla 11, sími 81866.
Fimmtudagur 3. ágúst 1978
Árni Gunnarsson skrifar:
Pólitískt sjónarspil og brúk-
un Alþýðuflokks
A framboðsfundum í
Norðurlandskjördæmi
eystra fyrir síðustu al-
þingiskosningar sagði
Stefán Jónsson, þing-
maður Aiþýðubandalags-
ins: „Ég ætla ekkert að
fara að deila við Aiþýðu-
f lokkinn. Það getur verið,
aðvið þurfum að BRÚKA
hann eftir kosningar".
Þessi orö lýsa betur en flest
annaö viðhorfi Alþýöubanda-
lagsmanna til Alþýðuflokksins.
Og þannig hefur þetta verið i
áratugi. Eða eru menn kannski
búnirað gleyma sundrungar- og
klofningsstarfi kommúnista i
Alþýöuflokknum. Þeir hafa
brúkaö Alþýðuflokkinn sér til
framdráttar, og það munaði
minnstu að þeim tækist ætlun-
arverk sitt: að eyðileggja hann
endanlega.
Stefán Jónsson er að því leyt-
inu heiðarlegri en flokksbræður
hans, að hann segir frá þessu
opinberlega. Það geröi einnig
fyrrverandi formaður flokksins,
Ragnar Arnalds. Hinir bara
leggja á ráðin, skipuleggja og
kanna allar þær leiðir, er flýtt
gætu förinni að þvi marki að Al-
þýðuflokkurinn yrði rústir ein-
ar.
Eftir kosningar
Alþýðubandalagsmenn urðu
skelfingu lostnir, er úrslit kosn-
inganna lágu fyrir. Alþýðu-
flokkinn skorti ekki nema rösk-
lega 1000 atkvæði til að verða
stærri en Alþýðubandalagið og
hann varð jafnstór Alþýðu-
bandalaginu á þingi. Hugmynd-
in um að brúka Alþýöuflokkinn
fór út i veður og vind. Nú voru
góð ráð dýr. Á fyrsta degi eftir
kosningar byrjuðu hugmynda-
fræðingar Alþýðubandalagsins
að velta vöngum og hugleiða
hvernig ætti að vinna á óvinin-
um.
Kjartan Ólafsson, ritstjóri
Þjóðviljans og þingmaður Vest-
fjarðakjördæmis, sendi Alþýöu-
flokknum tóninn i útvarpsviðtali
daginn eftir kosningar. Þar
gerði hann litið úr sigri flokks-
ins og þvi fólki, sem kaus hann.
Varla gátu ummæli hans talist
góð byrjun á þvi samstarfi, sem
svo margir hafa óskað eftir aö
gæti tekist. Ummæli Kjartans
komu þvert á þær óskir og von-
ir, sem Einar Olgeirsson lét i
ljós eftir sveitarstjórnarkosn-
ingarnar. Þá sagði þessi þraut-
reyndi forystumaður kommún-
ista á Islandi, að nú bæri verka-
lýðsflokkunumað taka höndum
saman og vinna stóra sigra. En
Kjartan og hans lfkar hafa
greinilega aðrar skoöanir.
Kannski honum finnist, aö Ein-
ar Olgeirsson hafi mildast um of
með árunum. Hann sé ekki nógu
harður lengur.
Til Sjálfstæðisflokks
Harölinumennirnir i Alþýðu-
bandalaginu voru nánast ráða-
lausir, þegar umræður um
stjórnarmyndun þurftu að
byrja. Einu ráði lumuðu þeir þó
á. Ef Alþýðuflokkurinn yrði ekki
eftirgefanlegur og brúkanlegur,
yrði þjóðarheill fórnað, öllum
efnahagsvanda gefið langt nef,
svo og stóru orðunum um nauð-
syn aukinnar samvinnu innan
verkalýðshreyfingarinnar, að-
eins til að ná tilteknum pólitisk-
um árangri, þ.e. að koma Al-
þýðuflokknum i eina sæng með
Sjálf stæðisflokknum.
Meðal annars afþeirri ástæðu
hafnaði Lúðvik Jósepsson og
þingflokkur hans, umhugsunar-
litið, hugmyndinni um „nýsköp-
unarstjórn”, sem langmesta
möguleika hefði haft til að berj-
ast við verðbólguna, koma á
kjarasáttmála og vinnufriði. Al-
þýðubandalagsmenn töldu
nefnilega, að Alþýðuflokkur-
inn myndi þá þegar hefja við-
ræður við Sjálfstæðisflokk um
nýja „viðreisn”.
Það kom Alþýðubandalags-
mönnum mjög á óvart hversu
litinn áhuga Alþýðuflokkurinn
■í- •
hafði á samstarfi við Sjálf-
stæðisflokkinn. Alþýðuflokkur-
inn hefur aldrei fengið aðra eins
útreið i kosningum eins og eftir
samstarfiö i viðreisnarstjórn-
inni. A þetta einblindu harðlinu-
menn Alþýðubandalagsins og
vildu allt til þess vinna, að Al-
þýðuflokkurinn hæfi þetta sam-
starf á ný, ella gæti hann orðið
Alþýðubandalaginu verulega
skeinuhættur i náinni framtið.
Þegar ljóst var, að Alþýðu-
flokkurinn taldi „viðreisn” ó-
raunhæfan möguleika, byrjuðu
Alþýðubandalagsmenn að kyrja
songinn um „vinstri stjórn”.
Þessi hugmynd og kenning um
„vinstri stjórn” er að þvi leyt-
inu fáránleg, að Alþýðubanda-
lagið virðist enga grein gera sér
fyrir þvi hve sterk ihaldsöflin
eru i Framsóknarflokknum.
Hugmyndafræðingar sósialista-
og kommúnistaflokka i ná-
grannalöndum okkar myndu
hlæja sig skakka, ef hugmynda-
fræðingar Alþýðubandalagsins
reyndu að telja þeim trú um, að
Framsókn væri vinstri flokkur.
Framsóknarflokkurinn er
dæmigerður miðflokkur, þar
sem gifurlegir fjármunir og
völd hafa safnast á fárra manna
hendur. En ekki meira um það.
Aö minu mati voru viðræð-
urnarum „vinstri stjórn” hrein
og klár sýndarmennska af hálfu
hóps ráðamanna i Alþýöu-
bandalaginu, þótt nokkrir
gengju heilshugar til leiksins.
.J>etta var bara einn þáttur i þvi
laumuspili að spyrða saman Al-
þýöuflokk og Sjálfstæðisflokk.
Lúðvik vildi geta sagt, að hann
hafi knúið Alþýðuflokkinn til
„vinstri” viðræðna, en kratarn-
ir hefðu bara haft gömlu ihalds-
úrræðin og ekki viljað feta
„vinstri” leið. Enda kom það á
daginn, þegar slitnaði upp úr
viðræðunum. Alþýðubandalag-
ið lét springa á tillögum i efna-
hagsmálum, sem jafnvel þeirra
eigin hagfræðingar hlógu að.
Hvaða máii skipti harðlinu-
mennina þó 10 til 20 milljarða
skorti svo dæmið gengi upp,
bara ef þeir fengju höggstað á
krötunum, og ástæðu til að
hlaupast frá ábyrgðinni?
Undanfarna daga hefur Þjóð-
viljinn dregið upp striðsletur
sitt og fullyrt að Alþýðuflokkur-
inn hafi svikið launþega, viljað
helmingi meiri kjaraskeröingu
en sjálf kjaraskerðingar-stjórn-
in. Þjóðviljann munar litið um
að hagræða sannleikanum og
allir biða spenntir frá degi til
dags eftir nýjum útgáfum frá
Lúðvik á vonzku kratanna. En
Þjóðviljinn og Lúðvik hafa þag-
að yfir þvi, að þeir vildu stuðla
að þvi, að prófessorar og þing-
menn fengju 70 þúsund króna
hækkun á mánaðarlaun á sama
tima og verkamaður fengi 6-
7000krónur. Þeir vildu stuðla að
gamla hafta- og skömmtunar-
fyrirkomulaginu með allri
þeirri pólitisku spillingu, sem
þvi fylgdi. Þeir neituðu að horf-
ast i augu við þá staðreynd, að
gengi krónunnar var fallið. All-
ar nýju tölurnar um slæma af-
komu þjóðarbúsins hræddu þá
og gerðu þeim auðveldara að
nota „vinstri” viðræður i póli-
tiskum tilgangi. Alþýðubanda-
lagið er „króniskur” stjórnar-
andstöðuflokkur sem lifir á erf-
iðleikum annarra og nærist á
upplausn og óstjórn.
En það er ekki vist að kjós-
endur Alþýðubandalagsins fyr-
irgefi þeim óheilindin i þetta
sinn. Það er ekki vist að her-
námsandstæðingar taki með
þegjandi þögninni, að þeir voru
tilbúnir aö verzla með varnar-
málin. Vonandi fer fólki nú að
skiljast hvers konar flokkur Al-
þýðubandalagiðer. — Það hefúr
nú tvivegis komiö I veg fyrir
stjórnarmyndun aðeins til aö
þjóna eigin pólitiskum hvötum,
án minnsta tillits til þjóðarheill-
ar.
Verkalýöshreyfingin
Það hefur lengi verið ósk og
von undirritaðs, að þróun mála
hér á landi gæti orðið sú, að unnt
reyndist á næstu árum að skapa
voldugan lýðræðissinnaðan
verkalýðsflokk. Grundvöllur að
slikum flokki er náið samstarf
Alþýðuflokks og Alþýðubanda-
lags innan verkalýðshreyfing-
arinnar. Þetta samstarf hefur
verið fyrir hendi. Verkalýðsfor-
ingjar Alþýðubandalagsins eru
mun frjálslyndari og ábyrgari
menn en hugmyndafræðingarn-
ir. Þess vegna hefur þetta sam-
starf tekist. Og vonir stóðu til,
að það ætti eftir að verða énn
meira og mun nánara..
Með þessari samvinnu hefði
m.a. verið unnt, að taka föstum
tökum endurskipulagningu
verkalýöshreyfingarinnar, sem
um of hefur verið bundin i viðjar
fornra byltingarhugmynda.
Unnt hefði verið að tryggja þau
áhrif launþegahreyfinganna á
landsstjórnina, sem svo nauö-
synleg er. Þetta er markmið
jafnaðarmanna og verður á-
fram, hvernig svo sem Alþýðu-
bandalagið hamast á Alþýðu-
flokknum og reynir aö gera
hann tortryggilegan i augum
launafólks.
Reynslan hefur sýnt og sann-
að, að enginn islenzkur stjórn-
málaflokkur hefur borið hags-
muni launamanna eins fyrir
brjósti og Alþýðuflokkurinn.
Umbótastarf hans á liðnum ára-
tugum hefur borið gifurlegan
árangur. Afram verður haldið á
sömu braut, — stefnt að kjara-
sáttmála, vinnuvernd, bættu
starfsumhverfi, meiri áhrifum
launþega á stjórnir fyrirtækja
og öflugri verkalýðshreyfingu.
Ef Alþýðubandalagið vill ekki
taka þátt i þessari baráttu, ætti
það einfaldlega að fella grim-
una, og koma fram með sitt
rétta andlit. — Þvi mun ekki
auðnast, fremur en öðrum, að
brúka Alþýðuflokkinn AG—
Rætt við Pétur Sigurðsson, forseta Alþýðusambands Vestfjarða
Snorri Jónsson braut trúnað ASl
//Alþýöubandalagið
þorði ekki aö takast á við
þann vanda, sem nú er
við að etja. Á því sprungu
vinstri viðræðurnar. Þeir
vildu heldur vera utan
stjórnar og gagnrýna og
skera svo upp í atkvæðum
í næstu kosníngum, sem
þeir reikna með að verði
innan skamms. Síðan
ætia þeir auðvitað að ná
öðrum höfuðtilgangi sín-
um, sem er að gánga af
Alþýðuf iokknum dauð-
um, þeim blæðir lfka>
mjög í augum fylgis-
aukning Alþýðuflokksins
í síðustu kosningum."
Þetta voru orð Péturs
Sigurðssonar, forseta Alþýðu-
sambands Vestfjarða, er
blaðamaður Alþýöublaðsins
innti hann álits á slitum vinstri
viðræönanna i gær. Um kröfuna
um samningana i gildi, sagði
Pétur: „Þessi krafa getur ekki
verið yfirlýst stefna Alþýðu-
sambandsins, eins og Snorri
Jónsson heldur fram, a.m.k.
talar hann ekki fyrir hönd
verkamannahópsins innan ASl,
þegar hann segir, að það sé
ófrávikjanleg krafa, að samn-
ingarnir taki gildi hjá öllum.
— Hvað vilt þú segja um þá
tiliögu Alþýðubandalagsins, að
greiddar verði fullar visitölu-
bætur aiveg upp úr og svo settur
sérstakur skattur á hátekju-
fólk?
„Það er bara hringavitleysa,
að vera aö greiða út laun og
taka þau svo til baka aftur, þá
er alveg eins gott að vera ekkert
að greiða þessi laun. Þetta er
auðvitað bara leikur að orðum
og tölum”.
— i viðtali við Þjóðviljann i
gær gagnrýnir þú verkalýðsfor-
ystuna harðlega fyrir að hafa
ekki 'halt'. samráð við launþega
og fyrir aö hafa ekki haft frum-
kvæði að viðræðum við vinstri
fiokkana meðan stjórnarmynd-
un var reynd með þeim.
„Já, ég vildi, að það kæmi
fram að ég tel að miðstjórn
Alþýðusambandsins hafi brugð-
izt með þvi að svara Benedikt
neitandi. Þaö var ábyrgðarleysi
og trúnaðrbrot hjá Snorra Jóns-
syni að kalla ekki saman mið-
stjórn Alþýðusambandsins til að
ræða svarið. Hins vegar álit ég,
að miðstjórnin hefði svarað þvi
neitandi að ræða við Benedikt
einan! Þegar flokkarnir voru
komnir lengra i viðræðunum
hefði það verið siðferðisleg
skylda miðstjórnar ASl, að óska
eftir viðræðum, ef þeir hefðu
ekki verið kvaddir til þeirra.
Allir verkalýðsforingjar
Alþýðubandalagsins sögðu fyrir
kosningar, að launafólk ætti
þann eina kost til að rétta hlut
sinn, að merkja rétt við i kjör-
klefanum. Kjósendur fóru eftir
þessum ábendingum, þvi að
þessir flokkar juku verulega
fylgi sitt og þá var eðlilegt
sem næsta skref að Alþýðu-
sambandið og þessir sömu
menn hefðu frumkvæði að þvi
ræða við þessa flokka. En þarna
brugðust Alþýðubandalags-
mennirnir. Aftur á móti sitja
þessir garpar, eins og Snorri
Jónsson, Guðjón Jónsson, Guð-
mundur J. Eðvarð Sigurðsson
og fl. á fundum með Alþýðu-
bandalaginu til að uppfinna ráð
til að svikjast undan vand-
anum.”
Fulltrúaráð Alþýðu-
flokksins á Akureyri
efnir til opins fundar i Strandgötu 9 klukkan
8:30 annað kvöld, fimmtudaginn 3. ágúst.
Bragi Sigurjónsson og Árni Gunnarsson verða
á fundinum og ræða stjórnmálaviðhorfin.