Alþýðublaðið - 21.10.1978, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 21. október 1978

Við
sættum
okkur
ekki við
atvinnuleysi
— segir
Tryggve Bratteli
fyrrverandi
forsætisráðherra
FjárhagserfiBleikar þeir,
sem nú á siöustu árum hafa
gert ýmsum iBnrikjum
heimsins erfitt um vik,
virBast i mörgu vera meB
öBrum hætti en heims-
kreppan mikla á árunum
eftir 1930. ÞaB er þvi vafa-
samt hve árangursrikt væri
nú, aB beita gegn henni sömu
ráöum og reynd voru þá og
haldiB var áfram i efnahags-
lifi striBsáranna og þeim
aöferBum, sem beitt hefur
veriB i uppbyggingunni eftir
striBiö, allt til þess er aftur
fór aö kreppa aö.
Eölilega vekur hiö mikla
og vaxandi atvinnuleysi i
iönþróuBu löndunum tölu-
veröa óró. En er þá ekki þörf
fyrir fullt starf allra vinnu-
færra handa til þess aö full-
nægja allra þörfum? Er þaö
möguleiki meö vaxandi
tækni og atorku, aö 80
prósent alls vinnandi fólks
geti framleitt nægjanlega
mikiö öllum til lifsviöur-
væris?
Hvaö skal þá meö hin 20
prósentin, sem utan viö öll
framleiösíustörfin standa?
Ég. trúi þvi ekki, aö
nokkurt þjóöfélag geti sætt
sig viö slikt ástand, jafnt þó
aö hægt sé aö fullnægja vel
öllum daglegum þörfum.
Takmarkiö hiytur aö vera
réttlát skipting bæöi vinnu og
tekna. Hver og éinn á rétt-
mæta kröfu til vinnu, sem
honum hentar og gagnleg er
fyrir þjóöfélagiö. Og allir
eigakröfu til tekna. Þetta er
hin sígilda krafa um öryggi,
atvinnu og tekjur öllum til
handa.
„Hernámsandstæðingur”
..Mikil er trú þin kommi”, —
varö einhverntimann manni aö
orði þegar þaö fréttist að
hernámsandstæöingar væru
hættir aö nenna aö þramma á
milli Keflavikur og Reykjavikur
máli sinu til stuönings og þjóö-
inni til skemmtunar, en biöu
þess i staö handan við Oskju-
hliðina eftir fáum göngumóöum
ofsatrúarmönnum til þess aö
tölta meö þeim siöasta spölinn á
Torgið.
Þaö hefur verið áberandi á
siöustu árum, aö þegar her-
námsandstæöingar hafa komist
i rökþrot veröur hræsni þeirra
og eymd bókstaflega grátbros-
leg. Þegar undirskriftasöfnun
Varins lands haföi kyrfilega
slegið úr höndum þeirra það
vopn að þeir væru fulltrúar
meirihluta fólksins i landinu og
þeir stóöu eftir meö allt á hæl-
unum, upphófst einhver skitug-
asta rógsherferð sem dæmi eru
um. Þegar kjarkurinn reyndist
af skornum skammti og mikill
skrekkur hlaupinn i þá
allra-kjaftforustu var blásiö i
lúðra og þvi lýst yfir að mál-
frelsi væri i hættu á Islandi en
nokkrir sjálfskipaðir landsfeö-
ur frjálsræöis stukku til' og
stofnuöu sjóö til styrktar þeirri
stigamennsku, sem felst i þvi aö
hafa æruna af andstæöingunum
þegar rök málstaöar þrutu. Og
þar höfum viö NIBfrelsissjóð.
1 Alþýöuflokknum eru her-
námsandstæöingar I minnihluta
hvað sem siöar veröur. Þeir
hafa fullt málfrelsi á meöal
jafnaöarmanna og er þvi vork-
unnarlaust þótt þeim hafi ekki
tekist að færa þau rök fyrir mál-
staöi sinum sem sannfært hafa
meirihluta flokksmanna. Einn
þeirra skrifar i Alþýöublaðiö
um öryggi Islands og dollara
slðastliöinn fóstudag og byriar á
þvi að hneykslast á þvi að Loki
skuli ekki heldur skrifa i
Morgunblaöið þar sem greinar
hans séu hver annarri aftur-
haldssamari aö hans dómi.
Hann á einig fá orð yfir þaö
hneyksli, aö Loki skuli hafa
veriö iðinn viö að fylla ,,siö-
ur málgagns vor jafnaöar-
manna”. Þar er þá komiö jöfn-
uöinum, aöþeirsem leyfa sér aö
vera á annarri skoöun en þessi
hemámsandstæöingur meðal
okkar, eigi skilyrðislaust aö
pilla sig burt og ganga i Sjálf-
stæðisflokkinn, „þar sem hann
væri frekar i hópi skoöunar-
bræðra”. Þetta er afturhaidið
holdi klætt, sem hefur veriö aö
ganga af Alþýöuflokknum dauö-
um á undanförnum árum. í þess
anda ætti að vera jafn rökrétt aö
segja sem svo, aö allir her-
námsandstæöingar eigi aö
fylkja sér um Alþýöubandalagiö
af þvi aö þar séu þeir frekar i
hópi skoöunarbræðra, eða enn
heimskulegra afturhald i þess-
um stil, sem segöi aö allir verzl-
unarmenn ættu aö vera I Sjálf-
stæöisflokknum, allir verka-
menn I Alþýðubandalaginu, all-
ir bændur I Framsóknarflokkn-
um og þannig fram eftir götun-
um.
Þetta afturhald hernámsand-
stæöingsins á meðal vor, er á-
gætt skólabókardæmi um þann
sjálfglaða hroka sem alltof
lengi hefur riölaö jafnaöar-
mönnum hér á landi og staöiö
þróun Alþýðuflokksins fyrir
þrifum og iöulega gert þaö aö
verkum, aö eölileg skoöana-
skipti hafa verið næsta fátið I
þessu blaði okkar.
A sama hátt og Loki virðir
rétt hernámsandstæöingsins á
meöal vor til þess aö hafa sinar
á stangli
skoöanir og kynna þær, þá ætl-
asthanntil þessaö sá hinnsami
'virði rétt þeirra flokksmanna
sem ekki eru sama sinnis. Hvat-
vislegur skætingur i upphafi
greinar hernámsandstæðings-
ins okkar siöastliöinn föstudag,
er máli hans alls ekki til fram-
dráttar og er ekki til þess fallinn
að gera rök hans aögengilegri.
Skoöanir hans eru vissulega
athyglisveröar og mun þeim
veröa gerö nokkur skil siöar.
Þaö er aöeins ein alhæfing sem
hernámsandstæöingurinn gri'p-
ur algerlega úr lausu lofti i
greininni, en þaö er þegar hann
gerir Loka upp þá skoðun aö:
„Skörulegur málflutningur Vil-
mundar Gylfasonar á engan
þátt I (kosninga)sigrinum, aö
mati Loka”. Vilmundur Gylfa-
son á örugglega mjög stóran
þátt i kosningasigri Alþýöu-
flokksins i' siðustu alþingiskosn-
ingum og þaö sæti sist á Loka aö
viöurkenna ekki þá staöreynd.
Hinsvegarfer nú i hönd sá timi,
sem leiöa mun i ljós hvort Vil-
mundi veröur eitthvaö ágengt i
þeim umbótamálum, sem hann
hefur beitt sér fyrir og veröi
hann ekki studdur dyggilega af
öllum þingmönnum flokksins,
er hætta á að fylgisaukningin
frá siöustu kosningum hjaöni
verulega.
Vilmundur Gylfason mun, án
efa, veröa fyrsti maöurinn til
þess aö viöurkenna rétt ann-
arra jafnaöarmanna til þess aö
vera honum ekki æfinlega sam-
mála og i trausti þess mun Loki
og fleiri láta áfram i sér heyra,
hvað svo sem hernámsandstæð-
ingurinn okkar kann aö vilja i
þvi efni.
ATHUGASEMD
FRÁ RITSTJÓRN
1 þessari grein vegur Loki úr launsátri aö einum blaöamanni
Alþýöublaösins, sem geröist svo djarfur (I grein, sem hann skrif-
aöi undir nafni) aö kalla skoöanir hans afturhaldssamar. Nú
segir Loki, aö i „hernámsandstæöingum” sem hann svo kallar
án rökstuönings, búi „afturhaldiö holdi klætt”. Þaö skal tekiö
fram, aö þrátt fyrir itrekaöar tiiraunir rannsóknar blaöamanna
til aö fá þaö upplýst, hvaöa lögpersóna búi i Loka. eru blaöa-
menn Alþýöubiaösins allir meö töiu engu nær I þvi efni.
Loki hefur ordid
Þankar um nýja vísitölu, gamalt
fórnarlömb Araba
kjöt og
„Þeir bjóöa upp á ódýrt
kjöt rétt á meöan þeir eru aö
fitla viö visitöiuna.” Lesbók
Morgunblaösins 15. okt.
llla fór hann Gvendur
grey,
þótt gamalt hefði
hann ketið.
Þeir eru til, sem
þrífastei,
þó þeir geti étið.
Þessi visa varö til, þegar
gamall smali fannst sálaöur úti
I haga, og vildu margir um
kenna slæmri matarvist. En
sagt var, aö húsmóöir hans
hefði laumaö svo litiö bar á
nokkrum kjötbitum i mal gamla
mannsins aö honum dauöum.
Vildi hún með þvi sanna, aö ekki
heföi veriö knappur kosturinn.
Þetta geröist á þeim tima sem
vlöa var þröngt i búi hér á landi
þó ekki væri það á þessu heimili,
og voru þá menn og skepnur oft
illa framgengin aö vori. Nú er
hins vegar öld önnur, og talið er,
aö frekar veröi ofeldi islenzkum
aö fjörtjóni en skortur á mat. Og
ekki sizt á kjötát aö vera hættu-
legt heilsu manna, og þeim mun
er kjötiö banvænna sem þaö er
feitara og betra aö fornu mati.
Nú hafa samt sem áöur upp-
hafist háværar raddir, þar sem
ráðamenn þjóöarinnar eru kall-
aöir matarillir og um þaö eru
þeir sakaöir, / smátt skammti
þeir kjötiö. 1 kaupgjaldsvisitölu
sé reiknaö meö gömlu og ódýru
kjöti, sem hvergi sé fáanlegt i
verzlunum. Veröi menn þvi aö
kaupa miklum mun dýrara kjöt
og þvi aö draga viö sig skammt-
inn. Munar menn nú svo mjög i
kjötiö, aö þetta kjötsifur er
endurtekiö i blööunum dag eftir
dag.
Rlkisstjórn er sökuö um
fölsun visitölu verölags og
kaupgjalds, og á sú fölsun aö
byggjast á þvi, aö I visitölu-
útreikningi sé reiknaö meö
veröi á kjöti frá þvi i fyrra, sem
til var I byrjun september og
greitt var mikiö niöur. Þvi er
einnig haldiö fram, aö þetta
visitölukjöt hafi aöeins veriö á
boöstólum dagana, sem veriö
var aö reikna út visitölulækk-
unina.
Nú hef ég þaö fyrir satt, aö
áætlaö kjötmagn frá fyrra ári
og niöurgreitt var, hafi veriö
fast aö einn fjóröi úr kjötskrokk
á hvern mann I landinu. Þar
meö talin börn og gamalmenni,
náttúrulækningamenn og þaö
fólk annaö, sem vegna trúar
sinnar, ekki boröar kjöt.
Ég hef litinn áhuga á aö bera
blak af rikisstjórn þeirri, sem
nú situr viö völd en vorkunn
finnst mér henni, þó hún ætlaöi,
aö allt þetta kjöt, sem greiddi
niöur meö hundruðum milljóna,
entist eitthvaö fram eftir visi-
tölumánuöinum. Annars minn-
ist ég þess ekki aö fyrri rlkis-
stjórnir hafi yfirleitt talið sig
ábyrgar fyrir þvi, aö verö
þeirrar vöru, sem til visitölu-
útreiknings var tekiö, héldist
óbreytt allt til þess er ný vlsitala
tæki gildi. Ekki er þaö heldur
útilokaö, aö þess mætti finna
dæmi, aö einhvern tima hafi
veriö fitlaö við vísitöluna hér
áöur. En hvernig áttu ráöherrar
aö renna grun I, aö menn tækju
allt I einu upp á þvi aö éta þvllik
býsn af kjöti á nokkrum dögum,
aö meö ódæmum má kalla.
Hvar er ástæöunnar aö leita?
Væri þaö ekki ágætt
umfjöllunarefni næstu daga
hinum kjötglööu blaöamönnum.
En haldi fram þessu geysi
lega kjötáti, hlýtur þaö aí
brengla allan visitölugrund-
völlinn, og væri þá ekki ónýtt
fyrir rikisstjórnina aö eiga aö
hagfræöiprófessor eöa einhvern
annan tölfróðan mann aö rétta
reikningana.
Engin hætta ætti aö veröa á
þvi, aö kjötfjall hlaöist nú upp
viö hliöina á smjörfjallinu. Er
knappt gæti oröiö um lamb-
hrútana aö senda á ölturu Arab-
anna handa prestunum aö fórna
guöi til dýröar, nema ef vera
skyldi, aö einhverjir hafi laum-
aö I mal sinn svo lltiö bar á
nokkrum bitum af gömlu kjöti
Bókaskrá Æskunnar 1978 er komin út.
Barnablaölð Æakan Bókaböð Æakunnar
Sfmi 17336 Lougavegi 56 Síml 14235
Mesta úrval íslenskra bóka á einum stað.
Hagstæöasta verö á markaðnum.
Askrifendur blaösins láti afgreiðsluna vita, ef beir hafa
ekki fengið bókaskrána senda.
Nýir áskrifendur að blaðinu fá skrána senda strax.
||| Til sölu
Tilboö óskast I eftirfarandi bifreiöar og vinnuvélar fyrir
Reykjavikurhöfn:
1. Trader vörubifreiö árg. 1964, meö þreföldu húsi, ógang-
fær.
2. Trader vörubifreiö, árg. 1964, meö tvöföldu húsi.
3. Hjólkrani, Kranekar, meö 3ja tonna lyftigetu.
4. Loftpressa, 150 cft.
5. Loftpressa, 350 cft.
6. 65 hestafla Perkins vél.
Ofangreind tæki veröa til sýnis I bækistöö Reykjavlkur-
hafnar, Hóimsgötu 12, Orfirseý, mánudag og þriöjudag 23.
og 24. október 1978. — Tiiboö veröa opnuö á skrifstofu
vorri, Frfkirkjuvegi 3, miövikudaginn 25. október n.k. kl.
14.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR ,
Fríkirkjuvegi 3 — Simi 25800
)