Alþýðublaðið - 29.11.1978, Blaðsíða 4

aiþýðu-
Útgefandi Alþýðuflokkurinn
Ritstjórn og auglýsingadeild Alþýðublaðsins er að Síðu-
múla 11, sími 81866.
Miðvikudagur 29. nóvember 1978
Ofaglært verkafólk fjölmenn-
ast meðal útivinnandi kvenna
sagt frá niðurstöðum jafnréttiskönnunar
Eins og frá var greint
i blaðinu i gær, gekkst
jafnréttisnefnd Kópa-
vogs fyrir könnun á
jafnréttismálum þar i
bæ, og var að ósk jafn-
réttisnefnda i Garða-
bæ, Hafnarfirði og á
Neskaupstað einnig
gerð samsvarandi
könnun á þeim stöðum.
Hér i blaðinu verður
fjallað nokkuð um ein-
staka þætti þessarar
könnunar með saman-
burði milli kaupstað-
anna f jögurra, og verð-
ur hér fyrst rætt um
þátttöku kvenna á
þessum fjórum stöðum
i atvinnulifinu.
Atvinnuþátttaka giftra
kvenna
Hlutfallslega flestar giftar
konur stunda vinnu utan heim-
ilis i Hafnarfiröi, eöa 57%
þeirra. Alika margar konur
vinna úti á Neskaupstaö og i
Kópavogi, eöa um 55% á
hvorum staö. Nokkru færri
vinna utan heimilis i Garöabæ,
eöa um 49% giftra kvenna.
Þannig vinnur og yfir helm-
ingur giftra kvenna utan heim-
ilis f kaupstööunum fjórum.
Þær konur, sem ekki vinna
utan heimilis, eru i langflestum
tilfeUum húsmæöur, og stendur
fjöldi þeirra i nokkurn veginn
öfugu hlutfalli viö fjölda úti-
vinnandi kvenna. Þannig eru
húsmæöur flestar f Garöabæ,
um 49%, en fæstar í Nes-
kaupstaö og Hafnarfiröi, um
41% giftra kvenna. Nokkrar
giftar konur eru nemar i bók-
legu námi, t.d. um 2% i Garöa-
bæ, og nokkrar svara ekki
spurningu um atvinnuþátttöku.
Starfsvettvangur úti-
vinnandi giftra kvenna
I þessari könnun er starfe-
stéttum skipt i f jóra flokka sem
nefadir eru A, B, C og D, og er
„fínasta” fólkiö i A-flokknum i
þessu tilfeUi, eins og gefur aö
skilja, meiri háttar atvinnurek-
endur, æöri embættismenn o.fl.,
en i D-flokknum er svo verka-
fólk og almennt skrifstofu- og
verslunarfólk. 1 B-flokknum eru
minni háttar atvinnurekendur
og sjálfstæöir einyrkjar, og i
C-stétt minni háttar yfirmenn
og verkstjórar, sérmenntaö
starfsfólk, löggæslu- og bruna-
varnafólk.
1 öllum bæjunum er
D-flokkurinn, sá „lægsti” fjöl- .
mennastur meöal útivinnandi
giftra kvenna. Um 46% allra
giftra kvenna, tilheyra þeirri
starfsstétt á Neskaupstaö, um
40% i Kópavogi og Hafnarfiröi,
og um 29% i Garöabæ. Yfirleitt
er undirflokkurinn D-4, tíaglært
verkafólk I verslun og þjónustu,
fjölmennasti undirflokkur
D-stéttar meöal giftra kvenna,
nema i Garöabæ, þar sem
almennt skrifstofu- og versl-
unarfólker fjölmennari flokkur,
meö um 16%, en D-4 flokkurinn
er aöeins meö um 10%. Annars
tilgeyra milli 17 og 21% giftra
kvenna i hinum kaupstööunum
þremur flokknum D-4. Vert er
aö benda á, aö þessi undir-
flokkur var alls staöar hverf-
andi litill meöal karlmanna.
Ofugt er þessu variö meö undir-
Störf einhleypra
kvenna
1 skýrshinni um jafnréttis-
könnunina er einnig gefiö yfirlit
um þaö, hvernig stwf ein-
hleypra kvenna skiptast, en
mun minna er á þeim tölum aö
byggja, þar sem um er aö ræöa
miklu færri einstaklinga á
hverjum staö, og hlutfallslega
miklu fleiri gáfu ekki svar viö
anir, má þó glöggt sjá, aö þátt-
taka þessara kvenna I atvinnu-
lifinu er miklu almennari en
hinna," enda gefur aöeins 1 úr
hópi þessara 118 kvenna sig upp
sem húsmóöur. Þá er nokkuö
um nema i bóklegu námi i
þessum hópi, t.d. um 17% I
Kópavogi, og stafar þaö aö
sjálfeögöu fyrst og fremst af
æsku einhleypra k venna, flestra
hverra.
flokk D-2, hann er langsamlega
stærsti undirflokkur D-stéttar
meöal karla en hverfandi fáar
konur tilheyra honum.
1 undirflokknum D-l, almennt
skrifstofu- og verslunarfólk, eru
allmargar konur i öllum kaup-
stööunum 4, enmjög mismikiö á
hverjum staö. Þannig eru
aöeins um 9% giftra kvenna á
Neskaupstaö f þessum flokki,
um 11% í Hafnarfiröi, um 13% I
Kópavogi, en heil 16% i
Garöabæ, eins og áöur segir.
Flokkurinn D-3, ófaglært
verkafólk i framleiöslu, er einn-
ig nokkuö fjölmennur, nema i
Garöabæ, þar sem aöeins um
2% giftra kvenna tilheyra
honum. A hinum stööunum eru
7-8% i'þessum flokki i Kópavogi
og Hafnarfirði, en heil 16% á
Neskaupstaö, en þar munar
sjálfsagt mest um fiskvinnsl-
una.
Um 14% kvenna i hjúskap,
bæöi iKópavogi.ogHafnarfiröi,
eru I starfsstétt C, um 12%
þeirra i Garöabæ eru þar, en
rúm 8% á Neskaupstaö. Nær
allar þessar konur eru I undir-
flokknum C-4, sérmenntaö
starfsfólk, sem einpig er fjöl-
mennasti undirflokkur C-stéttar
meöal karla.
í B-flokknum, þar sem eru
minni háttar atvinnurekendur
og sjálfstæöir einyrkjar, eruum
■7% giftrakvenna í Garöabæ, um
4% IHafnarfiröi, 2% i Kópavogi,
en um 1% á Neskaupstaö.
Hverfandi fáar konur eru i
A-flokknum, þar sem eru meiri
háttar atvinnurekendur, æöri
embættismenn o.fi. Flestar eru
þær I Garöabæ, um 2%, en
finnast varla i hinum bæjunum.
spurningu um starfsvettvang.
Þannig náöi könnunin til 1.417
giftra kvenna i kaupstööunum
fjórum, og I aðeins 7 tilfellum
var ekki gefinn upp starfsvett-
vangur. Hins vegar voru ein-
hleypar konur, sem könnunin
náöi til aöeins 118, þar af 5 á
Neskaupstaö, og af þeim hópi
gáfu 13 ekki upp starfsvettvang.
Þrátt fyrir þessar takmark-
Alyktanir uin
uppbyggingu atvinnu-
lifsins á stöðunum
fjórum
Sé boriö saman, hvernig
giftar konur skiptast á starfe-
stéttir i kaupstööunum fjórum,
kemur i ljós, aö skiptingin er
mjög misjöfneftir stööum. Nes-
kaupstaöur hefur langmesta
sérstööu, og atvinnuskiptingin i
Garöabæ er talsvert frábrugöin
þvi, sem er I Kópavogi og
Hafnarfiröi, en þeir tveir bæir
eru nokkuö iikir i þessu tilliti.
A Neskaupstaö vekur þaö
mesta athygli, hve margar
konur eru í „lægstu” starfs-
stéttunum. Um 46% giftra
kvenna eru I D-stétt. Þar af er
21% ófaglært verkafólk I
verslun og þjónustu, og ófaglært
verkafólk i framleiðslu er um
16%. Sú starfsstétt er helmingi
fjölmennari hlutfallslega á
Neskaupstaö en i Kópavogi,
sem kemur næst i þessu tilliti.
Almennt skrifstofu- og versl-
unarfólk er um 9% á
Neskaupstaö. í C-stétt eru um
7% á Neskaupstaö, flest sér-
menntaö starfsfólk.
í Garöabæ vekur þaö athygli,
hve húsmæöur eru hlutfalls-
legar margar, 49%, og hve
margar konur eru I „finni”
starfsstéttunum. Almennt skrif-
stofu- og verslunarfólk er fjöl-
mennasta starfsstéttin þar, meö
um 16%, þá kemur sérmenntaö
starfsfólk meö um 12% og ófag-
lært verkafólk i verslun og
þjónustu er um 10%, en sára-
litiö, eöa um 2% er ófaglært
verkafólk i framleiöslustörfum.
1 B-stétt, þar sem eru minni
háttar atvinnurekendur og
sjálfstæðhc einyrkjar, eru heil'
7% f Garðabæ, i C-stétt eru um
12% (sérmenntaöstarfsfólk), og
i D-stétt, sem er „lægsta”
stéttin, eru um 29%, minna en i
nokkrum hinna kaupstaöanna.
1 Kópavogi og Hafnarfiröi eru
um 38% á hvorum staö i D-stétt,
og um 14% I C-stétt á báöum
stööum. Fjölmennasti undir-
flokkurinn er ófaglært verkafólk
i verslun og þjónustu, 17% i
Kópavogi en 19% i Hafnarfiröi,
og ófaglært verkafólk i fram-
leiöslu er i 4. sæti á báöum stöö-
um um 7-8%. 1 Kópavogi er al-
mennt skrifstofu- og verslunar-
fólk og sérmenntaö starfsfólk
álika margt, eöa um 13% hvor
flokkur, en f Hafnarfiröi er sér-
menntaö starfefólk sýnu fleira
en almennt skrifstofu- og versl-
unarfólk, þar eru tölurnar 13%
og 11%. —k
KROFUR ALÞYÐUSAMBANDSINS
Alþýðusamband ís-
lands hefur lagt fram
við rikisstjórnina ósk-
ir, varðandi þær ráð-
stafanir sem Alþýðu-
sambandið telur að
gera þurfi á næstu
vikum. Eru þær ráð-
stafanir sem Alþýðu-
sambandið fer fram
á, settar fram sem
forsendur fyrir þvi að
Sambandið samþykki
þær efnahagsaðgerðir
sem taka eiga gildi nú
um mánaðarmótin.
Á óskalista ASí er
m.a. farið fram á að
eftirvinna verði löggð
niður i áföngum,
þannig að strax að
lokinni dagvinnu taki
við næturvinnutaxti.
Gert er ráð fyrir að
þetta fyrir komulag
kæmi til með að kom-
ast i framkvæmd á
árunum 1979—1983.
Varöandi orlofsgreiöslur er
fariö fram á aö þaö orlofsfé
sem lagt er inn hjá Pósti og '
Sima, veröi greitt launþegum
aö viöbættum vöxtum, og
veröi miöaö viö hæstu innláns-
vexti 12 mánaöa sparisjóös-
bóka.
1 kröfum ASl er fariö fram á
aö rikisstjórnin útvegi at-
vinnufyrirtækjum iánsfé, sem
notaö veröi til framkvæmdar
á meiriháttar umbótum á aö-
búnaöi, öryggismálum og
hollustuháttum á vinnustöö-
um. 1 framhaldi af þvi er þess
svo krafist aö trúnaöarmenn á
vinnustööum fái aukiö vald.
Þess er krafist aö þeir fái
heimild til aö stööva vinnu hjá
fyrirtækjum sem ekki full-
nægja reglum um aöbúnaö og
hollustuhætti.
Þá er fariö fram á aö verka-
l)'ðsfélö_gúnum sé tilkynnt um
fyrirhugaöar breytingar á
starfsemi fyrirtækja meö
góöum fyrirvara, svo aö
félögur.um gefist timi til aö
ræöa þær starfshátta-
breytingar sem fyrirhugaöar
séu. Ýmsra félagslegra um-
bóta er krafist fyrir sjómenn.
Þess er krafist aö fyrir árs-
lok 1978 veröi sett löggjöf
varðandi öryggismál og aö-
búnaöarmál sjómanna. Sjó-
menn skuli hafa fritt fæöi og
krafist er umbóta i öryggis og
heilbrigöismálum á skipum.
Krafist er haröari aögeröa
og sektarákvæöa i lögum
varöandi brot á lögskrán-
ingu sjómanna I skipsrúm.
Varöandi sjómenn er auk
þess krafist aö sjómannafrá-
dráttur skattalaga fari hækk-
andi miöaö viö f jölda
skráningardaga, og aö
gjaldeyrisyfirfærsla sjó-
manna á farskipum hækki úr
30% f 40%.
—L