Alþýðublaðið - 30.01.1980, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 30. janúar 1980
3
alþýóu
Alþýöublaöiö:
Framkvæmdastjóri:
Jóhannes Guömundsson
Stjórnmálaritstjóri (ábm):
Jón Baldvin Hannibalsson
Blaöamenn-.Garöar Sverris-
son # Ölafur Bjarni Guöna-
son " og Helgi Már Arthurs-
son.
Auglýsingar: Elln
Haröardóttir:
Dreifingarstjóri: Siguröur
Steinarsson
Gjaldkeri: Halldóra Jóns-
dóttir
Ritstjórn og auglýsingar eru
aö Síöumúla 11, Reykjavik
simi 81866.
viö Alþýöubandalagiö. Tveggja
daga samningaviöræöur þess-
arra flokka fengu þessi eftir-
mæli i Tlmanum: „Allir þeir
sem fylgzt hafa meö stefnuyfir-
lýsingum Framsóknarmanna
sjá, aö samstarf á grundvelli til-
iagna Alþýöubandalagsins gat
ekki komiö til greina”. — Og tU
þess aö hnykkja frekar á
þessari afstööu, bætti Timinn
viö: „Hver heföi fallist á annaö
eins?”
Þessi niöurstaöa hlýtur aö
hafa komiö kjósendum Fram-
sóknarflokksins óþyrmilega á ó-
vart. Fyrir kosningar var þeim
talin trú um, aö stjórnarslitin
heföu veriö gersamlega Istæöu-
laus. Aöeins heföi vantaö
herzlumuninn til þess aö
Alþýöubandalagiö féllist á efna-
hagstillögur Framsóknar-
manna. Bráöræöi Alþýöuflokks-
SlOumúla 15 • PÓBthóif 370 • Reykjavlk • Ritstjórn 86300 • Auglýsingar 18300 • Afgreiöala og áskrift 86300 • Kvöldslmar 86387 & 86392
Farifl afl þrenglast — kostliia: SteÍílgrÍmUr SkOðaT
möguleikann á þjóðstjóm
HEI— „Vift vorum aft fara yíir þá
möguleika, sem cítir eru til
myndunar meirihlutastjórnar,
sem ekki eru nú orftnir margir",
sagbi Steingrimur Hermannsson
aft loknum þingflokksfundi Fram-
stjórnar möguleikinn talinn úti-
lokaftur. Jafnframt heföu fram-
söknarmenn fengift þ«r íréttir frá
sjálfstcftismönnum, aft þeir muni
ekki vera til viötals um samstjörn
meft Framsókn og Alþýftubanda-
i«<ti Kau pirkí hafi verift formlesa
Framsókntcki hugsanlega þátt i.
Þjóftstjórn sýndist n«sti kostur og
heffii þingflokkurínn ákveftifi afi
athuga þann möguleika af fullum
krafti. Afi honum frágengnum
vcri kannskí ekki fullreynt um
samstiórn Framsóknar. Alþýfiu-
nema út frd þeim umrcfiugrisid-
velli, sem Benedikt Gröndal lagfii
fram.
Steingrimur sagfii þetta þá tvo
möguleika sem framsóknar-
menn s«ju I meirihlutastjórn, og
ctlufiu afi athuga þá báfia nánar,
gctu f ram sóknarmenn ekki
tekifi þátt I stjórnarmyndun mefi
einhverjum afarkostum, eins og
afi þeirra mati heffiu falist I til-
lögum Alþýfiuflokksins.
Þingflokkurinn veitti Stein-
grimi heimild til afi athuga þjófi-
hafi skort hreinskilni til aö viö-
urkenna þaö, fyrirkjósendum —
fyrir kosningar.
Þessa staöreynd viöurkennir
Svavar Gestsson i yfirlitsgrein
ertilþesseinsfallin, aökoma ó-
oröi á vinstri stjórn og vinstri
stefnu.
Alþýöublaöiö má vel viö una,
aönú h£ifa báöir aöiiar i þessari
deilu viöurkennt, aö málflutn-
töldu Framsóknarmenn vera ,,I
rauninni málefnalega mjög ná-
lægt” sfnum eigin. En þegar
þeir fengu þessar sömu tillögur
itarlegar og betur útfæröar i
hendur, brugöust þeir ókvæöa
viö.
„A TIMUM MOÐSUÐU OG
LÆÐU POKAHÁTTAR’ ’
F ormaöur Framsóknar-
flokksins lætur nii skammt
stórra högga I milli I nýfengnu
hlutverki sinu, sem helzti
sprengjusérfræöingur Islenzkra
stjórnmála. ,
A þeim tima, sem liöinn er fra
kosningum, hafa Framsóknar-
menn hafnaö stjórnarsamstarfi
viö alla hina flokkana.
Bæöi fyrir og eftir kosningar,
hefur formaöur Framsóknar-
flokksins tönnlast á þvi I tlma og
ótfma, aö samstarf hans og
Sjálfstæöisflokksins kæmi ekki
einu sinni til álita. Aö visu eru
ekki nema tvöár liöinfrá þvi aö
þessir tveir flokkar deildu meö
sérráöherrastólum I makindum
iheil f jögur ár. Þessi skyndilegu
hughvörf framsóknarformanns-
ins eru ma. rökstudd meö visan
til tæplega hálfrar aldar gam-
allar miskliöar milli fööur for-
mannsins og Ölafs heitins
Thors. Þessi fööur ræktarsemi
eyöilagöi samningsstööu Fram-
sóknarmanna viö Alþýöubanda-
lagiö, hversu aödáunarverö sem
hún kann aö þykja I sjálfu sér.
Framsóknarmenn hafa
einnig hafnaö stjórnarsamstarfi
ins viö stjórnarslit heföi komiö I
veg fyrir annars fyrirsjáanlegt
samkomulag. 1 framhaldi af
þessu var kosningabarátta
Framsóknarmanna háö undir
gunnfána nýrrar vinstri
stjórnar.
Nú er komiö á daginn, aö
þessi kosningaáróöur, viö óm-
þýöan undirleikum sáttasemja-
rahlutverk Framsóknarflokks-
ins, var byggöur á vlsvitandi
blekkingum. Aö kosningum
loknum, i stjórnarmyndunar-
viöræöum undir forystu for-
manns Framsóknarflokksins,
vlsaöi Alþýöubandalagiö tillög-
um Framsóknarmanna ábug. 1
annarri lotu þessara viöræöna,
undirforystu SvavarsGestsson-
ar, guldu Framsóknarmenn llku
likt. Þar meö höföu Fram-
sóknarmenn afhjúpaö kosn-
ingaáróöur sinn sem skrum og
fals.
Rikisstjórn ólafs Jóhannes-
sonar var allan timann óstarf:
hæf vegna málefnaágreinings
stjórnarflokkanna. Þessi
ágreiningur var llka uppi milli
Framsóknar og Alþýöubanda-
lags, þótt Framsóknarmenn
um stjórnarmyndunarviöræöur
þessara þriggja flokka i
Þjóöviljanum I gær. Hann segir
það ritstjóra Alþýöublaösins til
hróss, aö hann hafi „þoraö aö
kannast viö þennanmllefna-
ágreining”. Og hann bætir viö:
„Hreinskilni er nefnilega kostur
I pólitlk á tlmum moösuöunnar
og læöupokaháttarins”. 1 niöur-
lagi greinar sinnar kemst
Svavar Gestsson aö þeirri
skarplegu niöurstööu aö
„vinstri stjórn án vinstri stefnu
verði ekki mynduð og vinstri
stjórn án stefnu (eigi) heldur
ekki aö mynda...”
Þetta þykja ritstjóra Alþýöu-
blaösins nokkur tiöindi. Fram-
sóknarmenn viöurkenna nú, —
eftir kosningar, aö þeir fóru
með rangt mál, þegar þeir
brigzluðu jafnaöarmönnum um
tilefnislaus stjórnarslit. Og
Alþýöubandalagsmenn hafa nú
viöurkennt aö þaö er óskiljan-
íegt aö endurnýja þetta
stjórnarmynstur nema þvi
aöeins aö samkomulag hafi tek-
izt milliflokkanna um langtima-
stefnu iefnahagsmálum.
Óstjórn af þvi tagi sem rfkis-
stjórn Ólafs Jóhannessonar var
ingur Alþýöublaösins fyrir
kosningar var réttur I grund-
vallaratriöum.
En þingflokkur Framsóknar-
flokksns hefur ekki látið hér vö
sitja. Hann hefur lika hafnaö
stjórnarsamstarfi viö Alþýöu-
flokkinn. Þeir ofstækisfyllstu I
þingliöinu hafa gert þaö meö
oröbragöi, sem helzt minnir á
götustráka I hasarleik. Miöaö
viö fyrri yfirlýsingar 'Fram-
sóknarforkólfa um málefnalega
samstööu þessara tveggja
flokka i efnahagsmálum — aö
landbúnaöarmálum þó undan-
skildum — kemur þessi kúvend-
ing eins ogskrattinn úr sauöar-
leggnum.
Alþýöublaöið hefur áður fært
sönnur á, aö Alþýöuflokkurinn
hefur I engu breyttsinni stefnu.
Hann hefur I tvigang lagt itar-
legan málefnagrundvöll fyrir
framsóknarmenn. Á þessum
tveimur plöggum er bitamunur
en ekki fjár. Þau drög aö
málefnasamningi, sem
Benedikt Gröndal lagöi fram 24.
janúar, eru aöeins itarlegri aö
framsetningu til en hin fyrri.
Fyrri tillögur Alþýöuflokksins
Hinn sjálfskipaöi sátta-
semjari kosningabaráttunnar
hefur umhverfst I sprengisér-
fræöing stjórnarmyndunarviö-
ræðna, sem gengur upp I þeirri
dul, að hann geti sprengt sér
leiöina aö forsætisráöherra-
stólnum.hvaösvo sem þaökost-
ar. Þeir ofstækisfyllstu i flokki
meöreiöarsveina formannsins
blta I skjaldarendur og æpa her-
óp, meö rustalegu oröbragöi.
Eftir kosningar hefur Fram-
sóknarmönnum meö þessum
haptti tekizt allt i senn: aö
ómerkjamálflutning sinn fyrir
kosningar, snúa sáttasemjara-
hlutverkinu upp I öfugmæli loka
hverri útgönguleiöinni á fætur
annarri Ut Ur núverandi stjórn-
arkreppu, og móöga flesta viö-
ræðuaðila sina meö vanhugsuö-
um hnífilyröum.
Tlminn i gær gerir þá játingu,
aönúsé „fariö aö þrengjast um
kostina” — og bætir við
„Steingrimur skoöi mögu-
leikann á þjóöstjórn”. 1 rang-
hölum Alþingishússins erusum-
ir Framsóknarmenn farnir aö
hvislast á um,aö timabært sé aö
leiða „hinn ókrýnda foringja”
Framsóknarflokksins aftur
fram i dagsljósiö. Hann hefur
haft undarlega hljótt um sig á
sama tima og formaöurinn hef-
ur látið móöann mása. Þögn
hans segir kannski meira en orö
sumra hinna.
— JBH
Misskilningur leiðréttur
Jón Guðgeirsson svarar opnu bréfi
Pjetru Ingólfsdóttur
Fimmtudaginn 24. janúar, birtist hér I blaðinu opiö bréf til Jafn-
réttisráös, frá Pjetru Ingólfsdóttur. t bréfi þessu geröi hún aö
umtalsefni, brot gegn réttindum slnum, er hún taldi aö framiö
heföi veriö, er hún var úrskurðuð 65% öryrki, en ekki 75%, vegna
þess, aö hún er gift. Pjetra taldi aö meö þessu væri brotiö gegn rétti
þeim.sem henni er tryggöur skv. 2. grein mannréttindayfirlýsingar
S.Þ., sem island hefur undirritaö.
Alþýöublaöinu barst i gær bréf frá Jóni Guögeirssyni, trygginga-
lækni, sem haföi meö mál Pjetru aö gera hjá Tryggingastofnun.
Alþýðublaöiö birtir hér bréf Jóns, ásamt athugasemd Björns
önundarsonar tryggingayfirlæknis.
Herra ritstjóri
tblaöi yöar.þ. 24. þ.m. birtist
grein skrifuö af Pjetru
Ingólfsdóttur, undir fyrirsögn-
inni „örorkubætur og giftar
konur”. Þar sem vitnaö er I
samtal þessarar konu viö mig
sem tryggingalækni óska ég
eftiraðþér birtiö eftirfarandi til
leiöréttingar á þeim misskiln-
ingi, sem fram kemur i áöur-
nefndri grein:
Þegar örorkumat er gert, er
þaöýmist.aö viökomandi mætir
til viötals, meö eöa án læknis-
vottorös frá heimilislækni eöa
sérfræöingi sem hefur haft með
viökomandi aö gera. Þá er oft
aflaö frdcari upplýsinga frá
sjúkrahúsum, hafi viökomandi
nýlega dvaliö þar. Ennfremur
er aflaö upplýsinga um félags-
legar aöstæöar, t.d. hvort viö-
komandi er giftur, sé I sambúö,
hafi fyrir fjölskyldu aö sjá, þurfi
heimilishjálp og hverjar tekjur
viðkomandi hafi eöa maki
hans. Ororkumat sem er mat á
skeröingu á starfsgetu byggist
þannig fyrst og fremst á heilsu-
farsástandi viökomandi, en tek-
iö er tillit til félagslegra aö-
stæöna, ýmist til lækkunar eöa
hækkunar örorkustigs.
örorkustigin eru fjögur. Þeir
sem metnir eru undir 50% geta
ekki sótt um örorkustyrk.
Þegar örorka er metin 50% eöa
65% getur viökomandi sótt um
styrk, enhann er siöan Urskurö-
aður af Llfeyrisdeildinni, sam-
kvæmt reglum, sem Trygginga-
ráö setur. örorkustyrkur er
heimildarákvæöi. Hafi örorka
verið metin yfir 75% fær
viðkomandi örorkullfeyri og
getur jafnframt sótt um svo-
kallaöa tekjutryggingu, en hana
fá þeir, sem engar aðrar tekjur
hafa en örorkulifeyri, eöa þá
mjög litlar.
Þegar þaö orkar tvimælis,
læknisfræöilega séö, hvort meta
eigi örorku 65% eöa yfir 75%, er
af eölilegum ástæöum, sem allir
ættu aö geta sætt sig viö, tekiö
tillit til félagslegra aöstæðna.
Yfirleitter gift kona betur sett
félagslega en einstæö kona eöa
einstæö móöir, sem er eina
fyrirvinna heimilisins. Þvl er
þaö þannig, aö tvær konur, sem
læknisfræöilega séö eru 65% ör-
yrkjar, en önnur gift og hefur
góöar félagslegar aöstæöur og
getur sinift um létt heimilis-
störf, þ.e.a .s. þarf kannski aö fá
heimilishjálp einu sinni eöa
tvisvari viku,hinkonaner aftur
á móti einstæðingur og getur
ekki sinnt framfærsluvinnu, ai
hugsar um sjálfa sig heima.
Samkvæmt þeirri meginreglu
sem unniö er eftir hér I Trygg-
ingastofnun rikisins, mundi sú
fyrri verametin 65% öryrki, en
hin að sjálfsögöu meira en 75%.
Ég held nU aö flestir geti sætt
sig viö þessa tilhögun og ekki
slst Jafnréttisráö.
Sé aftur á móti heilsufar þess-
ara kvenna svo slæmt, aö þær
eru báöar frá læknisfræöulegu
sjónarmiöi algjörir öryrkjar, er
örorkumatiö auövitaö i sam-
ræmi viö þaö og báöar metnar -
yfir 75% öryrkjar án tillits til
hjúskaparstéttar.
Þannig væri kvæntur karl-
maöur metinn 65% öryrki, ef
maki hans væri útivinnandi, en
hann gæti annast heimilishald
aö verulegu leyti. A sama hátt
mundi einstæöur karlmaöur
vera metinn til meira en 75%
örorku þó hann gæti hugsað um
sjálfan sig heima fyrir, ef hann
gæti ekki stundaö vinnu á al-
mennum vinnumarkaöi. ■
Þaö er algjörlega rangt hjá
Pjetru Ingólfsdóttir, að hún hafi
ekki veriö metin meiri öryrki en
65% af þvl aö hún er gift. Þaö er
ennfremur fráleitt aö halda þvl
fram, aö ég hafi sagt aö engin
gif t kona sé metin meira en 75%
öryrki. Þessu til stuðnings leyfi
ég mér aö birta eftirfarandi töl-
ur, sem unnar voru I nóvember
1979:
Giftar konur metnar yfir 75% 627
Ógiftar konur metnar yfir 75% 798
Giftar konur metnar 65% 1056
Ógiftar konur metnar 65% 267
Þessar tölur tala sínu máli.
Þar sem Pjetra Ingólfsdóttir
hefur sjálf iýst þvi yfir aö hUn
hafi verið metin 65% öryrki,
viröist þaö henni ekki á móti
skapi, aö þaö sé rætt opinber-
lega. Þegar örorkumat hennar
fór fram ifyrraskiptiö, þ.e.a.s. i
janúar 1978 var stuöst viö
læknisvottorö frá sérfræöingi I
hjartasjúkdómum og taldi hann
aö Pjetra gæti sinnt heimilis-
störfum aö hluta. Þegar endur-
mat fór fram ári slðar, eöa i
janúar 1979 kom Pjetra sjálf til
viötals meö læknisvottorö frá
heimilislækni sinum. Pjetra gaf
þá sjálf þær upplýsingar, aö hún
sinnti um heimilishald fyrir sig
og útivinnandi mann sinn.
Ororkumat hennar var þvl i
engu frábrugðiö þeirri tilhögun,
sem viöhöfö er viö gerö örorku-
mats.
Eftír aö seinna örcækumatiö
fór fram hefur ekki veriö óskaö
eftir endurmati og ekkert
læknisvottoö borist Trygginga-
stofnun rikisins um heilsufars-
ástand Pjetru, en aö sjálfsögöu
eraDtaf opin leiö tilþess aö óska
eftir endurskoöun á gildandi
mati.
NUgildandilög um örorkumat
voru sett áriö 1971, en eru efnis-
leganær eins og þegar þau voru
fyrst sett áriö 1946. Slöasta
reglugerö um Uthlutun örorku-
styrkja var sett áriö 1974. öll
þjóöfélagsgeröin hefur breyst
mikiö á siöustu áratugum, eink-
um hvaö varöar verkaskiptingu
karla og kvenna. Þaö kann þvi
vel aö vera, aö löggjöfin þurfi
kvæntir karlar 536
ókvæntir karlar 846
kvæntir karlar 602
ókvæntir karlar 323
endurskoöunar viö, og þess má
geta, að nefnd, sem á að endur-
skoöa lög um almannatrygg-
ingar,siturnU aö störfum á veg-
um Heilbrigöis- og Trygginga-
ráöuneytisins. Ég er þeirrar
skoöunar.aö mikilvægt sé, aö sú
nefnd hraöi störfum sem mest,
svo aö lög og reglur veröi i
meira samrærá viö.barfir þess
þjóðfélags, sem við lifum i'.
Meðþökkfyrir bitinguna,
Jón Guögeirsson,
tryggin galæknir
Hr. ritstjóri.
Varöandi örorkumöt, sem
unnin eru af læknum Trygg-
ingastofnunar rlkisins, skal þaö
tekiö fram, aö þau eru gerö I
fullu samræmi viö gildandi lög
og þær venjur, sem fylgt hefur
verið I stofnuninni. Þessi háttur
hefur að sjálfsögöu veriö
viöhaföur um örorkumöt vegna
sjúkdóms frú Pjetru Ingólfs-
dóttur.
Viröingarfyllst,
Björn önundarson,
tryggingayfirlæknir.