Vísir - 07.01.1971, Blaðsíða 13

V 1 SIR . Flraratudagur 7. janúar 1971.
SOKKAR, RAUÐ-
SOKKARULLARSOKKAR
bókin um menningarbyltingu kvenna í
Danmörku — Jitill meirihluti en harður i
hom að taka" um bann Kvenréttindafélags
Islands á að karlmenn fái inngöngu i félagið
'C’yrir skömmu kom út bökin
„Blásokkar, rauðsokkar, uill
arsokkar — saga dönsku kven-
rétbmdasamtakanna í 100 ár“
hjá Grevas útgáfúnni dönsku,
Bökina með þessu skemmtilega
heiti sikrifaði Bva Hemmer
Hansen rithölfundur og blaða-
maður, en hún var einmitt kos-
in formaður dönsku kvenrétt-
indahreyfingarinnar, meðan hún
vatm að bókinni árið 1968.
1 formálsorðum höfundar er
gierð grein fyrir bókinni á þenn-
an veg m. a.:
„Þetta er bófcin um menning-
arbyltingu kvennanna í Dan-
mörku. Danska kvenréttindafé-
lagið hefur eikki lofcið þeirri bylt
ingu. Það hefur heldur ekfci ver
ið eitt um að vinna að henni og
stjóma. En DK er elzt þeirra
félaga, sem hafa barizt fyrir
jafnrétti kontmnar .og mannrétt
indum. Það hefur verið til f eina
öid verið vinsælt og óvinsælt
verið f sófcn og vöm. En alltaf
fyrst og fremst unnið.
Þetta er bókin um „blásokk-
sem í 100 ár hefur
dreymt, hugsað og skrifað um
betri heim. Þetta er bðkin um
,,rauðsofckana“ sem um 100 ár
hafa viljáð vera f fremstu vig-
línu tíl að berjast, þetta er bókin
um „uilarsokkana", sem um
htmdraö ár hafa gert hið dag-
ingarinnar framhaldsnóm fyrir
húsmæður samsvarar fyrsta
framtaki kvenréttindahreyfing.
arinnar árið 1871, þegar hún
kom upp iðnsfcólum fyrir ful-
orðnar konur o.s.frv.
Inn á milH fræðandi þétta
um sögu dönsku kvenréttinda-
hreyfingarinnar skrifar höfund-
urinn um fyrirbrigði eins og út-
lit kvenréttindakonuninar og þá
erfiðleika, sem koma upp í sam
bandi við jafnrétti konunnar f
sambandi við póst- og vega-
bréfayfirvöld, við innritun hjá
læfcni o. fl.
Rauði þráðurinn í bókinni er,
að jafnréttishreyfingin sé nor-
rsen og alþjóöleg og í nánu sam
hengi við baráttu síðusitu tvö
hundruð ára fyrir mannréttind-
um.
Kató gamli, róraverski náða-
maðurinn er persóna, sem oft
er minnzt á í bókinni. Hann
sagði eitt sinn: „Um leið og kon
umar byrja að verða jafningjar
otokar verða þær brátt ofjarlar
okkar". Eiftirmanna hans með
mismunandi nöfnum er oft get-
ið f fótnótum bökarinnar.
A'lvariegu efni er komið
skemmtilega á framfæri f bók-
inni, sem er prýdd fjölda mynda
og teikninga í tengslum við efni
hennar.
Þótt bókin fjailli að vonum
eins og kona getur orðið forsæt-
isráðherra í Danmörku getur
karlmaður orðið formaður fyrir
DK. Það er etoki undir kynferði
komið heldur hæfileikunum,
takmarkinu og trausti annarra.
Öll norrænu kvenrétt-
indaféiögin hafa haft á
að stoipa áberandi kari-
mönnum meðal frumherja sinna
— stjömmálamönnum, lögfræð-
ingum, læknum, listamönnum.
Aðeins Kvenréttindalfölag ís-
lands heifur allt fram á þennan
dag haft lítinn. en harðan £ horn
að taka, meirihluta, sem hefur
haidið „fjandmanninum“ fyrir
utan félagið. Fyrsta tímalbil DK
meðan konumar sjálfar höfðu
ekki möguleika til þess að geta
talað á þeim stöðum, sem þess
þunfti með og þar sem átti aö
verða við óskum þeirra, hefði
starfið verið miklu erfiðara án
stuðnings karifélaga og vina. —
Það var ekki fátítt að karimenn
ættu sæti I stjórninni fyrstu ár-
in, það virðist sem það hafi
ekki einu sinn verið rætt hvort
þeir gætu orðið það. Á seinni
árum hefur verið vaxandi áihugi
á kvenréttindum sérstaklega
meðal yngri karimanna. Þeir
hafa uppgötvað að „kynferðis-
skipting" skerðir einnig réttindi
þeirra."
Þarna er drepið á mál, sem
ætti að vera að mörgu leyti
miðpuntotur umræðu í Kvenrétt-
indafélagi íslands.. það var„síð-
ast árið 1968 á aðalfundi að
fellt var með jöfnum atkvæðum
að karlmenn fengju inngöngu i
félagið. Nú er aðalfundur þess
framundan og verður fróðlegt
að sjá hvort þetta mál verður
tekið upp að nýju. Á tímum
Hér sjást félagar í danska kvenréttindafélaginu í áróðursher-
ferð fyrir bæjar- og sveitastjómarkosningarnar í Danmörku
1970. Áróðurinn er fyrir konum eins og sjá má.
þegar almenn mannréttindi eru
í sviðsljósinu æ meir virðist
þessi hugsunarháttur nánast
furðulegur.
Kvenréttindafélagið danska
hefur opnað augu sín fyrir því
að á þeim breytingatímum, sem
við lifum, er endurmat nauðisyn-
legt. Á landsmóti félagsins í
febrúar, efftir aö hundrað ára
afmælið hefur verið haldið há-
tíðlegt, mun liggja fyrir tfflaga
um, aö félagið breyti um nafn.
í BSkinni segir einnig: „Sum
ir óska þess vegna þess að því
er haldið fram að nafnið verki
fráhrindandi á ungt fóik, ekki
sízt karlmenn, sem ekki vilja
vera í „kvenfélagi" (nafnið er á
dönsku Dansk Kvindesamfimd).
Aðrir halda því fram, að DK
þurfi nú ekfci lengur að berjast
sérstaklega fyrir jafnrétti kon-
unnar hel'dur geti fariðyfir íþað
að berjast fyrir jafnrétti eða al-
mennum mannréttindum. Núna
liggja þegar fyrir raðir af til-
lögum um það hvaða nafn félag-
ið eigi að bera efftir maí 1971.“
— SB
lega, nyfcsama starf, að breyta
sérmálum fcvenna yfir £ a'lmenn
mál.“
í kynningu á bðkinni segir
að 1 ti'leffni affmælisins hafi
danska kvenréttindafélagið ósk
að eftir því að samin yrði bók
á breiðum grundvelli sem gæti
höfðað ti'l hins almenna, áhuga-
sama lesenda um þá menningar
byltingu, sem hafi gerzt síðustu
hundrað árin á kvenréttinda-
sviðinu.
Bök Evu Hemmer Hansen
hefst árið 1970 með því hvernig
málin standi þá varðandi t.d.
sömu laun fyrir sömu vinnu,
h'jónabandið. menntun o. fl., en
þaðan er litið afftur á veg yfir
það, sem hefur gerzt siðustu
100 árin. Sem dærni má nefna,
að umræðan um efnahagslegt
sáálfstæði giftrar konu og hjóna-
fe&nd, byggt á samningi, hófst
árið 1880. Baráttan fyrir sömu
launum hófst með því að fyrstu
kennslukonumar fengu 2/3
hiuta kennaralauna. Og nýjasta
mál dönsku kvenréttindahreyf-
mifcið um döaslfcu kvewréfctmda^
hreyfinguna má segja, að það
effni hennar muni etoki fara for
görðum hjá felenzkum lesend-
um. Aufc þess er fjaillað um
mörg mál, sem öldurnar risa
hátt af hér núna, en fyrst og
fremst munu alhr, sem áhuga
hafa á jafnréttismálum hafa
gagn af skrifum þessum.
Aðeins er vifcið að íslenzku
tovenréttindahreyfingunni í byrj
un bökarinnar og siðar í bók-
inni er talað um mót norrænna
kvenréttindafélaga, sem haldið
var hér árið 1968. Það kemur
vel fram I bókinni hversu
mörg þau vandamál eru
sem danska og íslenzka kven-
réttindahreyfingin hafa átt sam
eiginleg og einnig sérmál. (
í bókinni stendur t.d.: ,,DK er
efcki kvennafélag, heidur kven-
réttindafélag og fðlag sem hef
ur jafnrétti á dagskrá sinni. —
Það hefur eins og flest félög,
sem eru þátttakendur I Alþjóða
kvennasambandinu (IAWI frá
byrjun haft karlfélaga. Alveg
ÍFLUGFREYJUR
©AUGLYSINGASTOFAN \

FLUGFREYJUSTÖRF
Óskum að ráða stúlkur til fli'Ugfreyjustarfa n.k. sumar,
og þurfa væntanlegir umsækjendur að gefca hafið störf
á tfmabilinu 1. aprfl til 20. júní 1971.
Nauðsynlegt ec, að umsækjendur hafi gott vald á ensku
og einu Norðurlandamáli, einnig er þýzkukunnátta mjög
æskileg.
Umsækjendur skulu vera á aldrinum 19—25 ára, og
æskiieg hæð er 164—174 sm.
Væntanlegar flugfreyjur þurfa að geta sótt kvöldnám-
skeið á tímabilinu 10. febrúar til 1. apríl n.k.
Umsóknareyðublöð fást í starfsmannahaldi og afgreiðsl-
um félagsins og óskast umsóknum skilað til starfs-
mannahaldsins, merkt „Flugfreyjur", fyrir 21. þ. m.
FLUGFFIAG ÍSLANDS