Vísir - 13.08.1971, Side 8

&
V1 SIR . Föstudagur 13. ágúst 1971.
VISIR
Ötgefandi: Keykjaprent nf.
Fraxnkvœrodastjód: Sveino R. Byjdtfssoe
RKstjðCi: Jónas Kristjánsson
Préttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjóraarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannessoo
Augiýsingastjóri: Skóli G. Jðhannesson
Augiýsingar: Bróttugðtu 3b. Slmar 15610 11060
Afgreiðsla’ Brðttugðtu 3b Simi 11660
RJtstjórs: Laugavegi 17R Siml 11660 t3 Unur)
Askríftargjald kr. 195.00 ð mánuði fautantands
t lausasðiu kr. 12.00 eintakM
Prentsmiðja Vísis — Edda M.
Mílur og mengun ((
ótafur Jóhannesson forsætisráðherra hvatti í sjón- 1
varpsviðtali fyrir tæpri viku til einingar íslenzku
stjómmálaflokkanna í landhelgismálinu. Sú eining
er raunar sjálfsögð í þvílíku nauðsynjamáli. Það var V
hörmulegt á sínum tíma, að stjórnmálaflokkamir ('
skyldu ekki ná samstöðu í málinu og að það skyldi /f
vera gert að helzta kosningamálinu í vor Það bar
ekki svo mikið á milli, að ástæða væri til þess. Og
Vísir vill taka undir þau ummæli Ólafs, að einingar
sé þörf í landhelgismálinu. _ /
í viðtalinu tók Ólafur sérstaklega fram, að ríkis- )
stjórnin gæti hugsað sér að hverfa frá því að binda )
sig við 50 mílna kröfuna á þeim stöðum, þar sem land \
grunnið nær út fyrir þau mörk. En það var einmitt (
eitt af því, sem skildi á milli tillagna stjórnarinnar í
og stjórnarandstöðu á sínum tíma, að þáverandi /
stjórnarandstaða og núverandi stjóm talaði um 50 )
mílur, en fráfarandi stjórn talaði um 50 mílur og meira )
eftir staðháttum. \
Ólafur viðurkenndi einnig það, sem þáverandi (
stjóm hafði haldið fram, að 100 mílna mengunarlög- í
saga mundi koma að takmörkuðu gagni. Þörf væri á /
alþjóðlegu samstarfi um vamir gegn mengun úthaf- )
anna, þar sem straumar gætu borið mengunina mörg ))
hundmð mílur. Tillaga þáverandi stjórnar fjallaði ein \\
mitt um víðtækt eftirlit af því tagi, en tillaga nú- (
verandi stjórnar fjallaði um 100 mílur. (
Með þessum ummælum hefur forsætisráðherra /
gengið til móts við núverandi stjómarandstöðu í land- /
helgismálinu. Sú málamiðlun er skynsamleg og hlýtur )
að stuðla að þeirri einingu í málinu, sem allir íslend- t
ingar sækjast eftir. /
Fegurrí garðar
gegja má, að í allt sumar hafi staðið yfir samfelld
fegrunarvika í Reykjavík. Það er vafasamt, að garðar
borgarbúa hafi nokkru sinni áður tekið jafnmiklum /
stakkaskiptum á einu sumri og í þetta sinn. Heilar
götur hafa nú fengið á sig samfellt yfirbragð snyrti-
mennsku. Vel hirtir garðar, sem vora undantekning
hér fyrr á ámm, eru nú orðnir reglari.
Sumarið hófst með miklum áróðri fyrir hreinsun
á rasli og bar hann töluverðan árangur. Nú er hins
vegar komið að hápunkti þessarar viðleitni, sjálfri
fegmnarvikunni. í tilefni þessarar viku birtist í dag
í Vísi grein eftir garðyrkjustjórann í Reykjavík, þar
sem hann hvetur Reykvíkinga til að taka sér Akur-
eyri til fyrirmyndar í þessum efnum, en þar nyrðra (
hafa garðar lengi verið frægir fyrir fegurð. (
Nú ecr rétti tíminn fyrir þá Reykvíkinga, sem hafa /
dregizt aftur úr nágrönnum sínum, að taka til óspilltra )
málanna I görðum sfnum. )
Trúarbragðastyrjöld
á 20. öld
fyað er dálítið einkennileg til-
“ finning, að í ein,u næsta
nágrannalandi okkar, aöeins
handan við sundið í svo sem
500 sjómíla fjarlægð skuli nú
geisa hálfgildings borgarastyrj-
öld eða trúarbragðastyrjöld með
öllu því miskunnarleysi, sem
sHbu fylgir. Nokkrir íslenzku
bæta við 500 manna liði nú
og 1000 manna liöi næst. Her-
flutningamir hafa haldið áfram
i líkingu við það, þegar Johnson
forseti var að senda fleirj og
fleiri slumpa af landgöngulið
um yfir Kyrrahafið. Nú er 12
þúsund manna brezkt herlið I
Norður-írlandi, og gott ef ekki
Brezkur hermaður 1 götubardögum í Belfast.
slldarbátamir voru meira að
segja á veiðum þama í grennd
inní ekki alls fyrir löngu, og
sýnir þaö nokkuð nálægð þess
ara atburða. Nú er barizt þar
með skotvopnum, vélbyssum,
brynvögnum og bensínsprengj-
um og götuvirki eru hlaöin.
Heilu borgarhverfin brenna.
Menn spyrja bvort það sé
orðinn nokkur munur á Belfast
og Búdapest og Prag. Ástandið
er nú farið að minna æði mikið
á Víetnam. þetta fjarlæga sundr
aða Asíuland, sem hefur hrært
hjörtu svo margra í Evrópu-
Iöndum. En hvemig væri nú að
Kta sér nær. Það er margt líkt
með V’fetnam og Norður-írlandi.
Það er ekki svo langt síðan
brezka stjórnin strengdi þess
heit og krossaði sig f bak og
fyrir, að húm skyldi aldrei
senda herlið til Norður-írlands.
Samt hefur nú teygzt úr þessu,
— af „bráðri nauðsyn" hefur
verið talið óhjákvæmilegt að
var verið að bæta við einum
500 nú í vikunni. Hvaö skyldi
það ganga lengi, varla fara þeir
með góðu móti upp f hálfa
milljón, eins og hjá Johnson en
þeir gætu með góðu móti far-
ið upp í svona 50 þúsund, ef
þróunin heldur svona áfram.
Þannig hefur ástandið verið li
Norður-írlandi. deilurnar hafa
verið að „víkka út“ og gerast
æ hroðalegri. Fregnir herma þar
að auki. aö hinir ensku hermenn
gangi oft mjög harkalega fram,
til dæmis þegar þeir framkvæma
vopnaleit. Það er óskemmti-
legt verkefni, sem blessaðir ljós
hærðu Tommíamir frá Englandi
hafa fengið þarna að ryðjast
inn í hús með vopnavaldi, um
tuma öllu, binda og hlekkja
almenna borgara. Þess eru jafn
vel dæmi aö þeir hafa skotið
saklaust fólk að „ástæöulausu“,
kannski má líta á suma verkn-
aöi, sem þeir hafa framið, sem
ofurlitla stríðsglæpi í Kkicgu
við Mílæ.
\/'æri nú ekki ástæða fyrir
kröfugöngufólk í Evrópu og
svokallaða friðarsinna að snúa
skeggbroddum s’inum að hinu
írska Víetnam. heldur en þoku
kenndum fjariægum atburðum
austur í Asíu, sem fólk í fjar
lægri heimsúlfu og allt öðrum
hugsunarheimi getur varla skilið
niður í grunninn? Hvemig væri
nú fyrir brezkan æskulýð að
gerast ekki eftirbátar hinna
bandarísku og krefjast heimflutu
ings alls brezks herliðs fiá
Norður-írlandi þegar í stað?
En því miður, er Norður-íiv
land eitthvað svohtið nær okk
ur, svo að við sjáum það
gleggra, að málin eru ekki svo
einföld, Það liggur nú alveg
ljóst fyrir, að ef brezka herlið
ið værj fevatt heim frá Norður-
Irlandi. þá myndi á samri
stundu geysast yfir landið alls
herjar borgarastyrjöld með ó-
skaplegu blóðbaði og miskunn-
arleysi. Þá fengju hinir öfgasinn
uðu Órangistar fyrst frjálsar
hendur til að ná sér niður á
IRA mönnunum, það yrði bar
izt hömlulaust milli borgar-
hverfa, héraða og hreppa. Að
líkindum myndu lyktimar verða
að minnihlutaflokkum yrði út-
rýmt og allsherjar flóttamanna-
straumur bresta á. Og þó menn
gleymi því stundum að því að
víðari hagsmunir bomu til aust
ur í Víetnam, þá er hér sam-
lifltíng á milli_ Það hefur alltaf
haft sterk áhiif á stefnu Banda
rikjanna í Vietnam, að það var
fyrinfram ljóst, að ef þeir hættu
afskiptum af atburðum þar,
myndi afleiðingin verða óstjóm-
legt blóðbað og óviðráðanlegur
flóttamannastraumur.
Drezka herliðið í Norður-ír-
landi er því eiginlega ekki
komiö þangað til að kúga neinn.
Það lætur aö minnsta feosti sem
það sé hópur friðarengla. Það
vill sætta og koma á sælum
friði í landinu. Það skilur ekk-
ert í þessiun æsingi í landinu,
hvers vegna var ekki hægt að
sitja í friði eins og áður? En
það fær ekki við neitt ráðið,
þegar það ætlar að byrja að
stilla til friðar, þá fær það
báða áflogaseggina á móti sér.
Þegar þaö reynir að lægja öld-
urnar með því að leita uppi
vopnabirgðir og fjarlægja þær,
þá ætlar allt að ærast. Þar er
eins og enginn kæri sig um
enska friðaregla. Þeir verða að-
skotadýr og kúgarar ii augum
fólksins, erlent hemámslið_
Svo verða slys. Einn dagiim
er brezkum herb’il ekið upp á
gangstétt í Mýrarsíðuhvenfinu í
Derry og lítill drengur kremst
upp viö húsvegg og bíður þegar
bana. Þessi fregn breiðist út
um hverfið eins og eldur í
sinu. Múgur manns ræðst á
brezku hermennina. grýtir þá,
kveikir í bílnum. Annað slys
eöa ekki slys. Friðsamur borg-
ari í Belfast ekur um strætin
í gömlum skrjóð, það verða há-
værir strokkhvellir í mótornum-
Vopnaður brezkur hermaður,
kannski taugaveiklaður, kannski
bara harðskeyttur náungi
mundar byssu sína og lætur