Vísir - 02.01.1973, Síða 7

Visir. Þriðjudagur 2 janúar 1973
cTVIenningamiál
Innri maður og borgararnir: Guðrún Ásmundsdóttir, Steindór Hjörleifsson, Helga Bachmann, Borgar
Garðarsson og Gisli Halldórsson: Poche.
Ólafur Jónsson skrifar um leiklist:
Það var Poche!
En hvað sem liður kenninga-
smið stafar skemmtun sú sem
farsi veitir augljóslega einkum af
hraðri og ólikindalegri atburða-
rás hans, af þvi að sifellt er eitt-
hvað nýtt og óvænt að gerast,
aldrei gefið tóm til að doka við og
hugsa sig tvisvar um sama hlut-
inn. Georges Feydeau var á sinni
tið mikill meistari hringekju-
leikja af þessu tagi, og það hefur
sýat sig á seinni árum að farsar
hans eru enn i dag prýðilega nota-
drjúgir bæði leikendum og áhorf-
endum. Farsaleikir Feydeaus eru
orðnir að minnsta kosti hálf-
klassisk leikhúsverk, leiknir á
seinni árum i mikilsmetnum leik-
húsum hvarvetna um Evrópu.
Og það er ekki aðeins útsmog-
inn leikur Gisla Halldórssonar
sem gerir Fló á skinni svo gleði-
lega sem raun ber vitni i Iðnó —
heldur er sýningin i heild sinni
furðu jafnvig, gædd þeim hraða
og smitandi kimni sem farsanum
er lifsnauðsyn. Ég hygg að sýning
Leikfélags Reykjavikur mundi
standast furðuvel samanburð við
hvaða leikhús annað sem vera
skal.
t gervi Chandebise-Poche birt-
ist mannlegleikans kraftur i sýn-
ingunni: Gisli Halldórsson sýnir
það svo glöggt hve grunnt er ofan
á Poche innan við vestið á
Chandebise, landeyðuna innra
með góðborgaranum. Vitaskuld
mætti hugsa sér þessa mann-
lýsingu, hins ytri og innri manns,
miklu meinlegri, kvikindislegri éf
svo má að orði kveða. En spurs-
mál er hvort þá væri ekki verið að
færa leikinn út úr ramma fars-
ans: hinn góðmótlegi manns-
bragur þeirra tvifaranna, þetta
er bezta sál inni við beinið, er
leiknum alveg fullnægjandi
mannskilningur og lifspeki.
t kringum hinn afklædda borg-
ara hverfist ærslafengin atburða
rás leiksins þar sem misskilning-
ur læsist við misskilning, ævin-
saman háðulegum manngerving-
um hins fina Parisarlifs um alda-
mótin. Vel má vera að þetta fólk
nyti góðs af ýtarlegri stilfærslu,
meiri meinfýsi i leiknum — en
ástæðulaust er samt að kvarta
um þann góðgjarna kátinubrag
sem Jón leikstjóri Sigurbjörnsson
hefur samið sýningunni, af þvi
hvað hann hæfir leiknum og leik-
endunum prýðilega vel. Það er
þrátt fyrir allt'.hið ánægjulegasta
við sýninguna hversu jafn-vel hún
er skipuð, léttvig og leikandi
fyndin frá fyrstu stund. I farsa er
við ekkert hlifzt: fyndnin er verk-
leg og klúr og veltur mest á fimi,
hraða og úthaldi sýningarinnar
að hún lifni og njóti sin. Og það
tekst sem sé með fjarska ánægju-
legu móti i Iðnó i þetta sinn: hér
er áreiðanlega kominn upp leikur
til langrar göngu i leikhúsinu.
Og það sýnir sig að Leikfélag
Reykjavikur á fleiri góðum
gamanleikurum á að skipa en
Gisla Halldórssyni. Ég nefni hér
aðeins Guðrúnu Ásmundsdóttur,
frú Chandebise, Kjartan
Ragnarsson, Etienne þjón, og
Þorstein Gunnarsson, Camille
frænda. I farsa fæst maður til að
hlæja að öllum sköpuðum hlut-
um: Camille er svona hlægilegur
af þvi að hann er málhlatur og
kemur engu hljóði upp nema sér-
hljóðum! Upp á svipaðan máta
gerir Helgi Skúlason sér og sýn-
ingunni mikinn mat úr blóðheit-
um frönskum kavalér og hans
skringilega málfari og fram-
gangsmáta: útlendingar eru
ævinlega svo skrýtnir!
1 farsaleikjum Feydeaus er bió-
farsinn á næsta leiti, einfaldir
manngervingar, ör og öfgafengin
framvinda atburða, sibylja
fyndninnar á sviðinu er alveg af
sama tagi hér og þar. Þessi arfur
ávaxtaðist i þöglu skopmyndum
fyrri daga, af honum kom Chapl-
in. Það er ekki tilefnislaust ef
glannafengnir farsar Feydeaus
Leikfélag Reykjavikur:
FLÓ A SKINNI
Gamanleikur i þrem þáttum
cftir Georges Feydeau
Þýðing: Vigdis Finnbogadóttir
Leikmyndir og búningateikning-
ar: Ivan Török
Leikstjóri: Jón Sigurbjörnsson.
Þeir sem fýsir að lengja
lif sitt með ærlegum hlátri
— þeir eiga ekki að vera í
neinum vandræðum á ný-
byrjuðu ári. Fló á skinni er
einhver hinn ærlegasti
hlátursleikur sem hér hefur
sézt síðan Þjófar, lík og fal-
ar konur var leikið í Iðnó
um árið.
Eins og þá veltur lika farsæld
leiksins i þetta sinn að verulegu
leyti á þvi hvilikum afburða-
gamanleikara Leikfélag Reykja-
vikur hefur á að skipa þar sem
Gisli er Halldórsson. Gisli er sýn-
ingunni sannkallaður máttar-
stólpi i hinu tviskipta aðalhlut-
verki leiksins: annars vegar
virðulegur kaupsýslumaður,
Victor Emmanuel Chandebise,
sæmdur lúxus-konu og heimili,
hins vegar Poche, fordrukkinn
þjónn á þriðja klassa hóteli.
Ýmiss'konar spakleg fræði hafa
verið saman sett um það hvaða
gagn ærsla- og hlátursleikir af
þessu tagi geri áhorfendum sin-
um, eða með öðrum orðum, hvers
vegna við hlæjum að þeim eins og
raun ber vitni. Ein er sú kenning
að i öfgaheimi farsans veitist
áhorfandanum færi á að lifa i
meinlausri mynd sinar villtustu
óskir og dulda dagdrauma, og
létta af huga sér alls konar grill-
um, vanahugsun og hleypidóm-
um. Það má svo sem leiða getum
að þvi hver léttir það sé eða hafi
verið áhorfendum að sjá að ,,inn-
st inni” sé hinn vegsæli auðborg-
ari nákvæmlega jafn-umkomu-
laus og við hin i gervi Poche sem
allir mega skeyta á skapi sinu.
Að hinu leytinu er Poche
ósnertanlegur og ósæranlegur i
öllu sinu umkomuleysi, kemur
alla tið niður á fæturna hvaða
kollhnisa sem hann tekur inn eða
út um glugga og dyr, umber allt
og yfirvinnur allt. ,,Það var
Poche! Það var Poche! ” Þetta er
hin endanlega skýring fyrirfólks-
ins i leiknum, þegar allt færist i
samt lag i leiksiok, á öllum þeim
Ósköpum sem það hefur orðið að
ganga i gegnum. Og þannig séð
felst gildi farsans i þvi að snúa
hversdagsheimnum stundarkorn
við, láta borgarana dansa á svið-
inu eins og fló á hörðu skinni:
hann er aðferð til að sætta sig við
og fagna heiminum eins og hann
er.
Engin hljóð nema sérhljóðar: Þorsteinn Gunnarsson, Hrafnhildur Guðmundsdóttir, Helga Bachmann,
Guðrún Ásmundsdóttir.
Borgaraskapur um aldamót: Helgi Skúlason, Carlos Homénides de
Histangua, og GIsli Halldórssou, Vitctor Emmanuel Chandebise
lega skeður það sem sizt skyldi,
og væri óðs manns æði að ætla sér
að fara að endursegja þau atvik
eða lýsa þeim i annarri mynd en
leiksins sjálfs. Og þar er skipað
eru orðnir klassisk leikhúsverk —
og manndómsmark á islenzku
leikhúsi að skila einnig slikri
klassik með svo listfengu móti
sem nú gerist i Iðnó.
Skrifstofustúlka
Óskum eftir að ráða skrifstofustúlku,
nokkurra ára reynsla ásamt góðri énsku-
kunnáttu nauðsynlegt, þýzkukunnátta
æskileg. Ráðning nú þegar eða eftir sam-
komulagi.
Þcim, sem eiga eldri umsóknir hjá fyrirtækinu er bent á
að hafa samband við starfsmannastjóra.
Umsóknareyðublöð fást hjá bókaverzlun Sigfúsar
Eymundssonar, Austurstræti, Reykjavik og bókabúð
Olivers Steins, Hafnarfirði.
Umsóknir óskast sendar eigi siðar en 5. janúar 1972 í
pósthólf 244, Hafnarfirði.
íslenzka Álfélagið H.F.
Straumsvik