Tíminn - 23.04.1966, Blaðsíða 13

LAUGABDAGDR 23. aprfl 1966
Jenny Kristín Guðgeirsd., Klepps-
vegi 68.
Sigrún Gunnarsd., Langholtsv. 200
Vaidís Guðmundsd., Langholtsv 34
Drengir:
Adolí Örn Kristjánsson, Langholts
vegi 26.
Alfred Rosenherg Jónasson,
Kambsvegi 36.
Egill Villbj'álmur Sigurðsson, Laug-
arásvegi 55
Finnhogi Helgason, Kambsv. 35.
Friðirk Þór Óskarsson, Austurb 27
Haukur Guðmann Gunnarsson,
Kleppsvegi 46.
Halldór Trausti Svavarssoft,
Dyngjuvegi 14.
Hannes Hólm Hakonarson, Skipa-
sundi 31.
Heiðar Viggó Ófeigsson, Selvegs-
grunni 29.
Heimir Sigurðsson, Kambsv. 32.
Jón Ingi Baldvinsson, Langholts-
vegi 32. V
Jón Ragnarsson, Langholtsvegi 2
Jón Pétur Svavarsson, Dyngju-
vegi 14.
Kristján Örn Kristjánsson,
Dragavegi 11.
Óskar Elvar Guðjónsson, Melstað
v. Kleppsveg.
Pétur Oddgeirsson, Vesturbr. 16
Rúnar Björgvinsson, Skipas. 24.
Sigurgeir Guðmundssdon, Kambs-
vegi 22.
Steinar Berg ísleifsson, Dragav. 4
Þorkell Pétur Ólafsson, Efstas. 28.
Ferming í safnaðarheimili Lang
holtssafnaðar, sunnudaginn 24.
apríl kl. 10.30. Séra Sigurður
Haukur Guðjónsson.
StuLkur:
Aldís Daníelsd., Gnoðarvori 76.
Hðlmfríður Davíðsd., Gnoðarv. 20.
Ingibjörg Elsa Kiernan, Goðh. 13.
Stela Sharon Kiernan Goðh. 13.
T.tlja Bragad., Sólheimum 27.
Margrét Ólafsdóttir, Skeiðarv. 93.
María K. Ingvarsdóttir, Álfh. 52.
Sigriður Hermannsd., Njörvas. 37
Sgrún Ögmundsd., Goðheimum 15
SStaxn Ása Guðjónsd., Gnoðarv. 32
Svanlaug Jónsd., Álfheimum 62.
Þórey Björnsd., Karfavogi 20.
Drengir.
Guðjón Ágústsson, Gnoðarv. 22
Guðjón J. Erlendsson, Snekkju-
vogi 31.
Gunnar Egill Finnbogason, Álf-
neimum 28.
Haukur S. Halldórsson, Skipas. 87
Hilmar Baldursson, Goðheimum 8
Ingvar Einarsson, Goðh. 11.
Rúnar Svanholt Gíslason, Álfh. 19
Þórður Björnsson, Karfavogi 11.
Ferming i Hallgrímskirkju
sunnudaginn 24. aprfl kl. 11 f.h.
Dr. Jakob Jónsson.
Drengir:
Birgir Sigmundss., Leifsgötu 9.
Egill Már Guðmundss., Skólavörðu
stíg 43.
Einar Sturluson, Engihlíð 7
Eiríkur Brynjólfur Baldursson,
Vesturgötu 46 Á
Finnbogi Halldórsson, Hjarðarh.
54.
Guðjón Jóhannsson, Bragag. 22.
Guðmundur Steingrímsson,
Hverfisgötu 68 A
Gylfi Sigurður Geirsson, Eiríks-
götu 13
Halldór Tjörvi Einarsson, Flóka-
götu 3
Jóhann Halldórsson, Bogahlíð 13.
Jóhann Páll Valdimarsson,
Skeggjagötu 1.
Jón Kristján Sigurðss., Grettisg. 73
Jónas Þorgeirsson, Njálsgötu 110
Stefán Rafnar Jóhannsson, Bald-
ursgötu 11
Sævar Þór Geirsson, Eiríksgötu 13
Þorsteinn Valdimarsson, Háteigs-
vegi 52
Stúlkur:
Aanna Gísladóttir, Grænuhlíð 8.
Arngunnur Atladóttir, Eskihl. 20.
Áslaug Bragadóttir, Gufuskálum,
Snæfellsnesi,
Auður Ragna Guðmundsd., Hring-
braut 105.
Erla Kristín Hauksd., Þorfinnsg. 2
Ester Guðlaugsd., Bergþórug. 8.
Guðlaug Valgeirsd., Njálsg. 25.
Jóhanna Jakobsd., Hverfisg. 89.
Krisjana Kristjánsd., Leifsg. 20.
Sigrún Sigmarsd., Mánagötu 1.
Þórdís Anna Kristjánsd., Leifs-
götu 20.
Þórey Guðnadóttir, Njálsg. S2.
Þórunn Helga Traustad., Háaleit-
isbraut 16.
Ferming í Árbæjarkirkju sunnu
daginn 24. aprfl, kl. 11. Séra
Bjarni Sigurðsson.
Drengir:
Hjörtur Björgvin Árnason, Hlað-
bæ 5.
Ólafur Ingi Skúlason, Laxalóni.
Stúl'kur:
Ey.gló Stefánsd., Árbæjarbletti 64
Guðbjörg Ágústsdóttir, Árbæjar-
bletti 71.
Sigríður Breiðfjörð Sigurðardóttir
Hvefisgötu 99 a.
Sunna Ólafsdóttir, Árbæjarbl. 59.
Ferming í Árbæjarkirkju, sunnu
daginn 24. apríl kl. 2. Séra Bjarni
Sigurðsson.
Drengir:
Haukur Ólafsson, Selásbletti 7.
Númi Geirmundsson, Árbæjar-
bletti 30
Ragnar Ingimundur Ágústsson, Ár
bæjarbletti 62.
Þorgeir Hafsteinsson, Yztabæ 1.
Stúlkur:
Elísabet Hannamv Árbæjarbl 13
Júlía Hannam, Árbæjarbletti 13.
Ferming í Langholtssöfnuði 24.
aprfl. Séra Árelíus Níelsson.
Stúlkur:
Guðríður Ingibjörg Marteinsd.,
Kambsveg 1.
Halldóra Þórisdóttir, Lyngás v.
Kleppsveg.
Hrönn fsleifsdóttir, Bugðulæk 13.
Jóhanna Geirsd., Ljósheimum 22
Kolbrún Hermannsd., Sólh. 26.
Kristbjörg Helga Guðlaugsdóttir,
Skarði v. Elliðaár.
Lilja Rut Berg Sigurðard., Bás-
enda 10
Sigrún Ragnarsd., Kópavogsb. 85
Vilborg Rafnsdóttir, Ljósh. 10.
Piltar:
Axel T. Ammendrup, Fellsm. 10
David John Gunnar Goodly, Vest-
urgötu 34
Einar Valdimar Arnarson, Gnoð-
arvog 30
Guðjón Sigurðsson, Njörvas. 10
Guðlaugur Stefánsson, Stórag. 24
Geir Sigurðsson, Óðinsgötu 20.
Gunnar Ingólfsson, Langholtsveg
198
Hjálmar Kristinn Hlöðversson,
Valbergi v. Geitháls.
Ingi Jóh. Hafsteinsson, Nökkva-
vogi 15.
Kristján Karl Pétursson C-gata 4,
Blesugróf.
Sigurður V. Guðjónsson, Bólstaðar
hlíð 42.
Sigurður Pálsson, Snekkjuvog 9.
Sumarliði Óskar Arnórsson, Meist-
aravöllum 29.
HANDRITAMÁLIÐ
Framhald af bls. 1.
að eignarrétturinn hafi síðar
flutzt frá Árnasafni til mennta-
málaráðuneytisins. Hann sagði, að
þegar viðræður hefðu átt sér stað
milil Danmerkur og Noregs um
handritin, hafi ríkið tekið þá
þá afstöðu, að Noregur yrði að
semja beint við Árnasafn. Hann
benti á, að í konungstilskipun frá
1936 væri þar greinilega íekið
fram, að engin .breyting yrði á
eignarréttsskipuninni. — Mér er
óskiljanlegt, að verjandi geti
byggt eitt eða neitt á konungstil
skipuninni frá 1850. Mér ski’st að
TÍMINN___________________
það sé eitt aðalatriðið í rökum
andstæðings míns, sagði Christrup.
Hann ræddi mál þetta ítarlega og
vitnaði í prófessorana JO'hs Jörgen
sen og Alf Ross, og komst að
þeirri niðurstöðu, að ekki væri um
ríkiseign að ræða hvað Árnasafni
viðvíkur. Ohristrup sagði, að all
ir vissu, að prófessor Ross væri
í þjónustu ríkisstjórnarinnar, eða
einhvers ráðherra, til þess að
gera það löglegt, sem verið var að
framkvæma — og því vitnaði
Christrup í orð Ross, sem í grein
um sínum um handritin hefði ekki
sagt, að handritin væru ríkiseign.
Christrup ræddi aðeins þau orð
Pouls Schmiths, verjandans, að
það hefði verið óábyrgur maður,
sem hefði leyft Christrup að segja
í réttinum, að háskólinn teldi sig
ekki eiganda handritanna. — Sá
„óábyrgi“ maður, sem gaf mér
leyfi til þess að gefa þessa yíir-
lýsingu, er prófessor dr. juris
Stig Juul, lögfræðilegur ráðunaut
ur háskólans, sagði Ohristrup.
Þá ræddi Ghristrup þau rök
Sclhmiths til stuðnings þess, að
breytingar væru nú gerðar á stofn
skrá Árnasafns, að slíkar breyting
ar hefðu áður verið gerðar. —
Sú staðreynd, að fyrri nefndum
hafi orðið á mistök, getur auðvitað
ekki gert safnið réttarlaust sagði
Christrup, — og hafði áður verið
gerðar breytingar á stofnskránni,
þá þýðir það ekki þar með, að
hægt sé að halda áfram að gera
breytingar, og það í enn ríkari
mæli. Hann sagði. að Árna Magn
ússonar stofnunin heyröi undir há
skólann, en safnið væri sjálfstætt
legat, sem stæði þar fyrir utan.
Þá ræddi hann um, hvort hér
væri um þvingunarafhendingu að
ræða og sagði, að svo hlyti að
vera. Um gjafir sagði Chri.strup:
Menn geta sagt hvað sem þeir
vilja mín vegna, en gjöf er afhend
inig eignarréttar. Um það, hvort
almenningsheill krefjist afhending
ar handritanna, sagði Christrup:
— Það er ekki nóg, að einhver
ríkisstjórn telji æskilegt að kom
ast yfir þetta eða hitt — eitthvað
meira verður að liggja á bak við.
ísland hefur engan kröfurétt til
handritanna — það segir andstæð
ingur minn sjálfur.
Síðar sagði hann, að þótt lög
þessi hefðu verið samþykkt með
þjóðaratkvæðagreiðslu, hefi hann
staðið í þessum réttarsff. Einnig
sagði hann, að sá, sem eigi að
gæta einhvers, sem honum sé trú
að fyrir, geti ekki eignað sér hlut
inn — ef það yrði gert í oorgara
legu lífi, þá færi illa. Hann sagði,
að ekkert ráðuneyti hefði áður
fyrr getað breytt stofnskránni án
þess, að beiðni kæmi frá stjórn
safnsins, og hann benti á, að þær
breytingar sem lögin gerðu ráð
fyrir, væru fyrirskipun.
Ohristrup sagði þvi næst, að
málsækjendur vonuðust til þess
að mál þetta hefði ekki slæm
áhrif á samdand íslands og Dan
merkur, og þar með lauk hæsta
réttarlögmaðurinn málflutningi
sínum.
Eftir stutt hlé fékk Poul 'schm-
ith, hrl„ verjandi fyrir hönd ráðu
neytisins, orðið. Hann skipti ræðu
sinni í fjóra kafla sem fjöíluðu
um: eignarréttinn hvort um
þvingunarafhendingu væri að
ræða — stjórnarskrána og almenn
ingsiheill og hvort hægt hefði ver
ið að afhenda handritin með stjórn
arathöfn.
Um eignarréttinn sagði Schmith,
að Ohristrup hefði misskilið sig,
er hann hélt því fram, að Schmith
hefði fullyrt, að tilskipunin frá
1850 hefði breytt eignarréttinum.
Hann hefði hvorki sagt né meint
það. Tilskipunin frá 1850 hefði ein
ungis gert breytingar á fram-
kvæmdastjórninni. Það, sem ég
segi er, að Arni Magnússon, með
I erfðaskrá sinni, lét Kaupmanna-
hafnarháskóla fá handritin. Stofn
skráin breytir einungis stjórn
þessarar gjafar til Kaupmannahaín
arháskóla, en ekki eignarréttinum.
Handritin tilheyra því háskólan
um, og þar sem háskólinn er ríkis
stofnun, sem heyrir undir mennta
málaráðuneytið, eru þau ríkis-
eign.“
Sohmith sagði, að í samningun
um við ísland um afhendinguna
stæði vissulega, að ísland óskaði
sjálft að hafa með höndum hand
ritin, en sénhver lögfræðingur
vissi, að það er mi'kill munur á
„að hafa með höndum“ og „að
eiga“, réttarlega séð. „Að eiga“
væri miklu víðtækara heldur en
„að hafa með höndum".
Um þvingunarafhendingu sagði
Schmith: — Að talað hefur verið
um afhendinguna sem gjöf, er
heldur ekki það sama, og að
Danmörk afhendi fslending. eign
arréttinn á handritunum. í lög-
fræðilegum skilningi er gjöf ein
ungis „ókeypis ráðstöfun", og í
þessu tilfelli er ekki um að ræða
afhendingu eignarréttarins.
Schmith ræddi síðan um stjórn
arskrána og almenningsheill, og
sagði, að ljóst væri, að aíhending
in byggðist á utanríkispólitískri
kröfu um, að koma vel fram við
aðra norræna þjóð. Hún væri
grundvölluð á málefnalegum og
þjóðfélagslegum hagsmunum, og
samþykkt af miklum meirihluta
þingmanna í danska þinginu. Hann
sagði, að þjóðþinginu hefði verið
málið alveg ljóst, og fullyrðingin
um, að þingmenn hefðu verið
blekktir, væri ekki rétt.
Um fjórða og síðasta atriðið í
lokaræðu sinni sagði Schmith, að
spurningin um, hvort hægt hefði
verið að afhenda handritin með
stjórnarathöfn, breytti engu um
tilganginn — að handritin skyldu
rannsökuð á íslandi.
Poul Sehmith lauk ræðu sinni
með því, að slá því föstu, að hand
ritin væru ríkiseign, að handrit
in væru ekki eign, sem félli undir
stjórnarskrána, og að ekki væri
um þvingunarafhendingu að ræða.
Fundi réttarins lauk síðan með
því, að dómsforseti, Age Hastrup,
sagði, að dómur yrði kveðinn upp
„áður“ en bókin springur" en ekki
væri hægt að segja ákveðið
hvenær.
Blaðið Aktuelt skrifar j lok
fréttarinnar frá síðasta fundi rétt
arins: — Það var augljóst, að
andstæðingar afhendinigarinnar —-
þar á meðal margir vísindamenn
— höfðu vonað, og beðið eftir,
að Gunnar Christrup hefði á síð-
asta degi málflutningsins komið
með afgerandi og sláandi upplýs
ingar og rök. Þeim varð ekki að
þessari von sinni. Ohristrup er
þrátt fyrir allt enginn galdramaður
frekar nautabani, sem þó að þessu
sinni átti í miklum örðugleikum
með að koma höggi á nautið. Það
var lítið nýtt í lokaræðu Christr
ups. Hann endurtók rök sín frá
fyrsta degi réttarhaldanna', og
lagði mesta áherzlu á að, Árna-
safn væri einkastofnun en ekki
opinber eign.
FRÁ ALÞINGI
Framhald af bls. 8.
hverju ríki sé í sjálfsvald sett að
fara svo langt sem það kýs, en
á meðan ekki eru fyrir hendi al-
þjóðlegar samþykktir eða fastar
alþjóðaregiur staðfestar af alþjóða
dómi er ríkjandi nokkur réttar-
óvissa á þessu sviði og á meðan
er einmitt fyrir hendi verulegt
svigrúm til að vinna að þróun
réttarreglna um þetta efni í þá
átt, sem við teljum okkur hag-
stæða. Að vísu verðum við lílca
að horfast í augu við þá stað-
reynd að á meðan er einnig mögu
leiki til þess, að réttarreglurnar
sveigist í óhagstæða átt fyrir okk-
ur.
_______________________________13
Á meðan þetta svigrúm er fyrir
hendi eigum við að nota tímann.
Það mun nú samdóma álit allra
sem gerzt þekkja til, að veiði á
uppeldisstöðvum fiskistofnanna é
landgrunninu utan núgildandi
landhelgislínu gangi langt úr hófi
fram. Er þar mikil og alvarleg
hætta á ferð jafnvel svo, að lífs-
hagsmunir þjóðarinnar eru í húfi.
Nútímaveiðitækni hefur stóraukið
þá hættu. Rannsóknir sýna, að fs-
lendingar veiða ekki nema örlítið
brot af þeim ungfiski, sem þar
er um að ræða. í því sambandi
og því til sönunar má vitna til
skýrslu sem birt var fyrir ekki
alls löngu, skýrslu Jóns Jónsson-
ar fiskifræðings, en hann var eins
og kunnugt er, formaður í nefnd
fiskifræðinga, sem falið var að
•gera skýrslu um ástand þorsks-
ýsu- ufsa- og karfastofnanna við
ísland, Færeyjar og Austur-Græn
land. Þessi skýrsla er geysilega
athyglisverð. Þar segir m.a.: „Á
árunum 1960—1964 var samtals
landað af íslandsmiðum 575 millj.
þorska og eru íslendingar og Bret-
ar stórtækastir á veiðinni, en það
skiptir mjög í tvö horn með stærð
ina á þeim fiski, sem þessar þjóð-
ir afla. Á þessu tímabiii nam heild
arveiði Breta samtals 254 millj.
fiska eða 44% af heildarafla, en sá
fiskur var aðallega 40—70 cm
langur og mest af honum á aldr-
inum 3—5 ára og svo til allur
óþroska. Heildarþorskafli íslend-
inga á sama tíma nam 261 millj.
fiska, en þar af öfluðust á vetrar
vertíð 174 milljónir fiska
þeir voru aðallega 70 —
100 cm langir á aldrinum 7—12
ára og svo til allir kymþroska og
höfðu a.m.k. 30% hrygnt einu
sinni eða oftar.“ Enn fremur segir
í þessari skýrslu: „Það er enn
fremur mjög athyglisvert að at-
huga, hve mikill hluti f afla hinna
einstöku þjóða er fiskur undir 70
sm eða óþroska. í heildarafla fs-
lendinga voru 18% undir þess
ari stærð en 82% í veiði útlend-
inga.“
„íslendingar taka einungis 18
af hverjum 100 óþroska fiskum,
sem landað er af fslandsmiðum.
hitt taka útlendingar, aðallega
Bretar. Veiðisvæði þeirra eru vel
þekkt og eru þau aðallega út af
Norðaustur- og Norðvesturlandi
og má segja, að fiskur sá, sem
þeir afla sé nokkuð staðbundinn
þar til hann verður kynþroska og
leitar í heita sjóinn til hrygning-
ar.“
Þetta voru atriði úr skýrslu
Jóns Jónssonar og í þessari skýslu
sinni leggur hann til, að tilteknar
ráðstafanir séu gerðar, en það
sem fyrst og /remst ríður á, er
að tryggja íslendingum full yfir-
ráð yfir landgrunninu.
Síðasta fiskiþing, sem kom sam-
an hér í Reykjavík tók þetta mál
sérstaklega til athugunar og gerði
um það eftirfarandi ályktun.
„Fiskiþing leggur ríka áherzlu
á, að unnið verði markvisst að
því að allt landgrunnið verði inn-
an fiskveiðilögsögu íslands."
Undirbúning þarf að hefja sem
skjótast. Ákvarðanir þarf að und-
irbúa mjög vandlega og á svipað-
an hátt og landhelgisútfærslan
var undirbúin á sínum tíma. Þar
var t.d. ráðinn 1946 til utanríkis-
ráðuneytisins maður, sem hafði
sérstaka þekkingu á þessum mál-
efnum, Hans G. Andersen, þjóð-
réttarfræðingur. Hans G. Ander-
sen kynnti sér þessi mál alveg
sérstaklega og sótti margar ráð-
stefnur af fslands hálfu, þar sem
fjaliað var um þessi mál og flutti
þar mál íslands bæði á þessum
landhelgisráðstefnum, sem ég hef
áður minnzt á, og á þingum Sam-
einuðu þjóðanna.
Það þarf einmitt núna að fara
að vinna að því að kynna öðrum
þjóðum málstað íslands sem ræki
legast og kynna sér réttarþróun
í þessum efnum og reyna
Framhald á 3. söJu.