Vísir - 29.04.1975, Blaðsíða 7

Visir. Þriðjudagur 29. april 1975.
7
Á að velja frystiskáp
eða frystikistu? Hve
stór á heimilisfrystir-
inn að vera? Hvar er
bezt að geyma hann?
Þessar og ýmsar
spurningar vakna ef-
laust þegar á að fara að
kaupa þessi vinsælu
tæki.
í „Frysting matvæla”, bæk-
lingi Kvenfélagasambands Is-
lands, eru gefnar mjög góöar
upplýsingar um allt það sem
varðar kaup á frystitækjum,
frystinguna sjálfa, umbúðir og
annað sem nöfnum tjáir að
nefna.
Við birtum nú nokkuð af þess-
um upplýsingum, en bendum
annars á bæklinginn.
Hve stór á heimilis-
frystir að vera?
Það fer að sjálfsögðu eftir
stærð fjölskyldunnar og stað-
háttum. Reynslan hefur þó sýnt
að heimilin læra smám saman
að nýta frystinn betur, svo að
ekki kemur að sök, þótt hann
virðist fremur stór i upphafi.
Fjögurra manna heimili, sem
aðallega ætlar að kaupa frosnar
vörur og geyma heima til notk-
unar, ætti að kaupa a.m.k.
50—100 1 frysti.
Fjögurra manna heimili, sem
aukþess ætlarað frysta talsvert
af vörum heima, ætti að kaupa
150—200 1 frysti.
Litið sveitaheimili, sem fram-
leiðir sjálft allmikið af matvör-
um, ætti að kaupa a.m.k. 300 1
frysti, stórt sveitaheimili þarf
stærri frysti, ef geyma á mat-
væli til ársins heima fyrir.
Hvar á frystirinn
að vera?
Þægilegast er að hann sé þar
sem auðveldast er að komast i
hann. Að vissu leyti mun þvi
eldhúsið eða nærliggjandi her-
bergi vera heppilegur staður,
þótt alls ekki sé það eini staður-
inn, sem til greina kemur. Bezt
er að hafa frystinn i köldu og
þurru geymsluherbergi, og góð
loftræsting er nauðsynleg. Lftils
háttar hiti stafar frá frystinum,
300 1 frystir gefur frá sér álika
mikinn hita og 70—100 vatta
pera. Frystirinn á ekki að vera
nálægt hitagjafa eða þar sem
sólarljós nær til.
Á aðvelja frysti-
skáp eða kistu?
Taliðer að matvælin geymist
álika vel hvort sem um er að
ræða frystiskáp eða frystikistu,
ef þau á annað borð halda til-
skildu frosti. Þó hafa báðar
gerðir nokkuð sérstakt til sins
ágætis.
Aðalkostur frystiskápsins er
sá, að hann tekur minna gólf-
pláss en kista, og það getur
komið sér vel, ef ætlunin er að
koma honum fyrir i eldhúsi eða
þar sem rúm er af skornum
skammti. Einnig er að vissu
leyti þægilegra að ganga um
skápinn, þótt jafna megi það að
nokkru með þvi að nota virkörf-
ur i kisturnar, svo að þægilegra
sé að flokka matvælin i þeim og
ná i þau. Annars er erfiðara að
nota plássið alveg til fulls i
skápum en kistum, nema notað-
ar séu lika körfur eða skúffur i
skápnum.
Þegar lok á frystikistu er opn-
að, verður litið varmatap vegna
loftskipta, þar eð kalda loftið i
kistunni er þyngra en heita loft-
iö fyrir utan og situr þvi kyrrt.
Þess vegna er hægt að hafa
frystikistur i sjálfsafgreiðslu-
búðum opnarallan daginn. öðru
máli gegnir um skáp, þar sem
tapast mikið vegna loftskipta,
kalt loft streymir út að neðan,
en heitt loft inn að ofan, þegar
hann er opnaður. Hrimmyndun
verður þvi meiri i skápum, svo
að ástæða er til að affrysta þá og
hreinsa um helmingi oftar en
kistur, og varast ber að opna
oftar en nauðsyn krefur.
Á að velja
frystiskáp
eða kistu?
Umsjón:
Edda Andrésdóttir
þegar slík tœki eru keypt
vakna ýmsar spurningar...
Yfirleitt er jafnari lofthiti i
kistu en i skáp. Það eru svo til
engar hitabreytingar milli
hinna ýmsu staða I kistu. En i
skáp verður að gera ráð fyrir
þvi, að stundum sé hærra hita-
stig nálægt hurðinni og sérstak
lega i geymsluplássinu i henni.
Þar á þvi einungis aö geyma
þær vörur sem fljótlega verða
notaðar, eða þá þær vörur, sem
ekki eru viðkvæmar, eins og t.d.
brauð.
En i sumum tilfellum getur
verið auðveldara að koma fyrir
kistu einhvers staðar i ibúðinni
Athugið að bera saman ytri
málin á frystikistu eða skáp og
dyrabreidd i ibúðinni.
Frystikisturnar eru talsvert
ódýrari i kaupum en skáparnir,
og ennfremur er talið að þær
nýti rafmagnið betur, miðaö við
sama rúmmál af frystirými.
Það er að sjálfsögðu mikil-
vægt, að frystirinn sé úr góðu
efni og þannig frágengið, að
raki komist ekki að einangrun-
inniutanfrá. Ennfremur að efni
allt sé ryðvarið. Þá er þægilegra
að kuldastillirinn sé staösettur
þannig, að auðvelt sé að komast
að honum. Þægilegra er einnig
að frystirinn sé á hjólum, svo að
auðveldara sé að flytja hann til,
þegar þess þarf.
Mikil þægindi eru að þvi, að
ljós sé i skáp eða kistu, og
kviknar þá á þvi, þegar frystir-
inn er opnaður. Ennfremur er
það kostur, að aðvörunarljós
gefi til kynna, ef frostið minnk-
ar I kistunni eða skápnum. Þarf
þá aö fylgjast með þvi af og til,
og æskilegt er að hafa hitamæli i
frystinum.
Hvað á að gera ef
rafmagnið bilar?
Frystikistur eyða yfirleitt
minna rafmagni en skápar af
sömu stærð. Ef rafmagnið bilar
af einhverjum ástæðum i lengri
tima, verður að halda kuldanum
sem lengst i frystinum með þvi
aö opna skápinn sem minnst.
Það er undir ýmsu komið, hve
lengi inatvælin haldast ó-
skemmd i frystinum. Ef frystir-
inn er iullur af vörum, helzt
kuldinn lengur en ef litið er i
honum. Sé frystirinn á köldum
stað i húsinu, eru einnig meiri
likur til þess að kuldinn haldist
lengur en ella.
Ef straumrof hefur ekki verið
lengur en 48 klst., má þá að öll-
um likindum frysta öll matvælin
á ný. En hafi matvælin þiðnað
alveg, verður:
— að henda tilbúnum réttum
t.d. matarleifum, sósum og
jafningum.
— ávexti er alvég óhætt að
frysta á ný eða sjóða úr þeim,
svo framarlega sem þeir eru
ekki gerjaðir eða myglaðir.
— grænmeti og kjöt má einnig
frysta á ný eða sjóða, ef það
hefur ekki hitnað meir en i 10
gr. C og ef ekki finnst af þvi
vond lykt.
— fisk á helzt ekki að frysta á
ný, ef hitinn hefur komizt upp i
+7gr. C. (Isaður fiskur er þó oft
þiddur og frystur aftur i fiskiðn-
aði nú.)
Ef matvæli eru fryst á ný eftir
að þau hafa þiðnað, má yfirleitt
gera ráð fyrir að þau versni
nokkuð, og ekki er ráðlegt að
geyma þau nema stuttan tima i
viðbót.