Tíminn - 10.08.1966, Side 8

8
TÍJMJNN
MTOVIKUDAGUR 10. ágúst 1966
Flestir lögfræðingar á
Stóra-Bretlandi urðu felmtri
slegnir fyrir nokkrum vikum,
er brezka útvarps- og sjónvarps
stöðin BBC, sem er þekkt fyrir
gætni og varkárni í öllu efnis
vali, tók til flutnings sjón-
varpsleikrit, er gaf til kynna,
að rotnun og spilling ein-
kenndi störf málafærslumanna,
og annarra varða réttlætisins í
Bretlandi.
Það var blaðadeild BBC, sem
gaf upplýsingar um leikritið. Að
alpersónan er kvenlögfræð-
ingur, er kemur fram sem verj
andi eina heiðarlega mannsins
í leikritinu, en hefur verið
dæmdur til dauða.
Samband brezkra lögfræðinga
sendi sendinefnd til yfirstjórn
ar BBC, og gagnrýndi hún leik
ritið harðlega. Mennirnir
sögðu, að leikritið væri þess
eðils, að almenningur er horft
hefði á það, fengi ótrú á lög-
fræðingum, og það væri ekki
nokkuð vit i því, að láta fólk
fá þá hugmynd, að ekki væri
allt með felldu innan þeirrar
stéttar, sem ætti að halda uppi
lögum og reglu í landinu. En
forsvarsmenn BBC, svöruðu því
til, að allt, sem sýnt væri í leik
ritinu, ætti sér í raun og veru
fótfestu.
— Hvað þekkja leikritahöf-
undar ykkar til starfsemi lög
fræðinga, sögðu mennirnir
hæðnislega?
Þeir fengu það svar, að höf
undur umtalaðas verks vissi
allt, sem hugsazt gæti um rotn-
un og spillingu lögfræðistéttar
Stóra-Bretlands.
— Og hvað heitir þessi höf-
undur?
— Þið þekkið hana allir.
Þetta er Nemone Lethbridge.
Við þetta svar steinþögnuðu lög
fræðingarnir. Þeir vissu sem
var, ef einhver vissi deili á
þeirri rotnun og óheiðarleika,
sem innan brezku lögfræðinga
stéttarinnar var, þá var það
Nemone Lethbridge.
Fyrir nokkrum árum, var hin
stórglæsilega og undurfagra
Nemone Lethbridge mjög
þekktur brezkur málafærslu-
maður í London, og gamal-
reyndir málafærslumenn, sem
höfðu séð hana og heyrt flytja
mál, voru ekki í neinum vafa
um, að ferill hennar yrði með
sérstökum glæsibrag, og hún
myndi að lokum fá dómara-
embætti. Hún var skínandi góð
ur lögfræðingur, og þegar
hún hafði fengið mál í hendur,
gat skjólstæðingur hennar ver
ið þess fullviss, að hún myndi
ekki láta eitt einasta tækifæri,
er varðað gæti hagsmuni hans,
sér úr greipum ganga. Með
sínu undurfagra útliti og sinni
þíðu og hljómfögru rödd, tókst
henni að leiða fjölda vitna á
villigötur á skömmum tíma. Og
allir gerðu sér grein fyrir því,
að* þessi smávaxna og fallega
kona bjó yfir óvenjulega góð-
um gáfum, og var hreinasti
snillingur í öllum málflutn-
ingi.
Hún er af mjög bekktri
brezkri ætt, og forfeður henn-
ar í marga ættliði hafa verið
þekktir herforingjar og her-
málasérfræðingar. Faðir henn-
ar var yfirhershöfðingi Jack
Lethbridge að nafni og á sínum
tíma var hann formaður deildar
brezku leyniþjónustunnar í
Bretlandi og ýmis fleiri mikil-
væg störf hafði hann á hendi
í þágu föðurlandsins. Móðir
Nemone var fædd í Bandaríkj-
unum, einstök fegurðardís.
Nemone var fædd í Englandi
1933. Ung að árum fékk hún
mikinn áhuga á lögfræði. Einn
af forfeðrum hennar var einn
af þekktustu brezku lögfræðing
um á 18. öld, og það var aðal
takmark Nemone að feta í hans
fótspor. Hún lagði stund á lög
fræði við Háskólann í Oxford,
6g embættispróf tók hún með
skínandi góðum vitnisburði. Þvi
næst fór hún til London og
réðst hjá einum umfangsmesta
lögfræðingi Englands.
Sumarið 1962, þegar Nem-
one var 29 ára gömul, álitu
lögfræðingar í London, að inn
an árs myndi hún verða til-
nefnd sem konunglegur mál-
flutningsmaður. Ferill hennar
hafði verið svo sérstaklega góð-
ur, hún hafði verið verjandi
morðingja óg annarra afbrota-
manna, hún hafði fengizt við
skilnaðarmál og annað því um
líkt, og það var varla til það
svið innan lögfræðinnar, þar
sem hún hafði ekki sýnt leikni
sína og dugnað og smám sam-
an var hún orðin mest eftirsótti
verjandinn við Old Bailey og
við Hæstaréttinn.
Til þessa tíma, hafði Nemone
lifað gjörsamlega fyrir starf
sitt, og lögfræðilegan feril sinn,
en þegar hér var komið sögu,
varð hún skyndilega ástfang-
in. Henni fannst ást sín vera
vonlaus fyrst í stað, því að
giftist hún þeim manni, sem
hún elskaði. yrði bundinn end
ir á lögfræðingsferil hennar, og
jafnvel yrði hún útskúfuð úr
fjölskyldu sinni.
Hún var að safna efni í bók
um afbrotamenn, þegar rauð-
hærður fri, James 0‘Connor að
nafni varð á vegi hennar. Fpr-
tíð hans var mjög blettótt og
einn af vinum Nemone kom
að máli við hana og bað hana
um að leggja þessum afbrota-
manni lið. Hún komst að raun
um, að hann hafði nýlega af-
plánað fangelsisvist í Dart-
moorn í Vestur-Englandi.
Allt frá fyrstu stundu var
Nemone mjög heilluð af þess-
um manni, sem var 16 árum
eldri en hún sjálf og í þjóð
félagslegu tilliti stóð henni
langt að baki. Hann var fædd-
ur í mesta fátækrahverfi Dubl-
in, og hafði alizt upp í verstu
og sóðalegustu hverfum Lund
únaborgar. Hún var gáfuð, fág
uð og vön að umgangast fólk
af beztu stéttum. En þegar þau
höfðu hitzt fjórum sinnum
gerðu þau sér. grein fyrir
því, að hér var um heita og
gagnkvæma ást að ræða.
— Ég get ekki neitað því, að
ég er alvarlega ástfanginn af
þér, sagði 0‘Connor, kvöld
nokkurt við Nemone. — En
ég geri mér ljósa grein fyrir
þvi, að milli okkar ijÆtur aldrei
neitt orðið. Þú hefur’feril þinn,
fjölskyldu og framtíð til að
hugsa um, og þegar þú velur
þér mann á það að vera lækn-
ir, lögfræðingur eða einhver á
svipuðu þjóðfélagslegu stigi og
þú sjálf, en ekki neinn svartur
sauður eins og ég.
Um þetta leyti vissi Nemone
ekki annað um fortíð 0‘Conn-
ors, en að hann hefði setið
í fangelsi fyrir þjófnað, hinn
hluti ævi hans var henni sem
lokuð bók, en hún var full-
viss um, að hún vildi engan
annan mannn en hann.
Þau hittust nokkrum sinnum,
en alltaf á laun. Það var gert
af undirlagi 0‘Connors, því að
hann vildi taka tillit til stöðu
hennar. Kvöld nokkurt biðlaði
hún til hans og þá sagði hann
henni frá leyndarmáli lífs síns.
— Þú spyrð mig, hvort ég
vilji kvænast þér, og ég svara
því til, að það er ekkert annað,
sem ég vildi frekar. En fyrst
verð ég að segja þér ýmis-
legt um sjálfan mig. Veiztu
það, að árið 1942 var ég dæmd
ur fyrir morð og var náðaður
tæpum tveimur sólarhringum
áður en ég skyldi leiddur að
gálganum?
Þetta hafði Nemone ekki
haft hugmynd um, og hún
spurði, hvað hann hefði sagt,
þegar hann fékk að vita um
dauðadóm sinn. Hann horfði
beint í augu hennar og svar-
aði: f réttarsalnum kallaði ég
á guð til vitnis um það, að ég
hefði ekki framið það morðT sem
ég var ákærður fyrir. að
ég gæti svarið eið um að ég
væri saklaus. — Þú þarft ekki
að sverja neinn eið fyrir mér,
sagði Nemone. — En hvað hef
urðu gert síðan til að sanna
sakleysi þitt.
0‘Connor sagði henni, að
árið 1952 hefði hann verið lát
inn laus eftir tíu ára fangelsis
vist. Um leið og fangelsisdyrn
ar hefðu lokazt að baki hans.
hefði hann lagt leið sína í
skuggahverfi Lundúnarborgar
og þar hefði hann dvalizt mán-
uðum saman til að komast að
hinu sanna um morðið, sem
hann var dæmdur fyrir, en
það hefði hann ekki getað.
Hann vissi, að hann hefði
sloppið frá gálganum vegna
þess, að tveir dómarar við
réttinn, hefðu trúað á sak-
leysi hans, enda þótt kvið-
dómurinn hefði álitið hann
morðingjann og allt hefði bent
í þá átt.
Nemone lofaði honum, að
hún skyldi sanna sakleysi hans.
Eina mannveran, sem vissi um
samband þeirra Nemone og
0‘Connors var Katherine syst-
ir hennar, sem nýlega hafði
gengið f klaustur, og þegar þau
létu gefa sig saman í hjóna-
band i írlandi í september
1962, vissu það ekki aðrir en
mæður þeirra beggja, svo og
Katherine.
Það var ekki hægt að komast
hjá því að leyndarmálið vitn-
aðist en það tók sinn tíma. Það
skeði fyrst, er Katherine gekk
úr klaustrinu og giftist, en
það þótti stóratburður, •-* og
sendu blöðin fréttamann og
Ijósmyndara á staðinn til að
gefa lýsingar á brúðkaupi þess
arar fyrrverandi nunnu.
Meðal brúðkaupsgesta voru
0‘Connor-hjónin. Það var eng
um efa bundið, hver þessi frú
0‘Connor var. Það var hin
fagra Nemone Lethbridge, sem
margir könnuðust við úr réttar-
sölunum. En hver var eiginmað
ur hennar?
Öllum til undrunar, og ekki
hvað sízt brezkum lögfræðing
um, kom það upp úr kafinu, að
þetta var sá hinn sami James
0‘Connor er dæmdur hafði ver
ið til dauða árið 1942, en hafði
verið náðaður örskömmu áður
en hann skyldi leiddur upp að
gálganum.
Nokkrar vikur liðu. Mála-
íærslumenn Lundúnaborgar
létu sem þeir vissu ekki neitt,
og það var eins og þeir hefðu
ekki hinn minnsta áhuga á því,
að samstarfsmaður þeirra Nem
one Lethbridge væri gift af-
brotamanni, að öllum líkindum
morðingja. En það leið ekki á
löngu unz þeir fóru að gefa
henni hornauga og forðast hana,
og hún fékk stöðugt færri mál
til að glíma við. Nemone var
ljóst, að þetta yrði hún að þola
fyrir að hafa gifzt manni, sem
ékki féll í kramið hjá sam-
starfsmönnum hennar.
Ennþá var þó ekki ástæða
til að æðrast. Hún hafði öngl
að saman talsverðu fé, og hún
hafði fundið hamingjuna í sam
búðinni við mann sinn. í tóm
stundum sínum rannsakaði hún
mál eiginmanns síns og komst
að raun um að margir hnökrar
voru á því.
Það kom í ljós, að 0‘Connor
hafði verið tekinn höndum, á-
kærður fyrir morðið á Alfred
Ambridge í sama mund og hann
var látinn laus úr fangelsi, en ;