Vísir - 13.06.1975, Qupperneq 7

Vlsir. Föstudagur 13. júni 1975
7
„Það, sem er leiðin-
legast, er þessi þrúg-
andi þögn. Það er nærri
þvi alltaf þögn. Hann
segir kannski fjögur
orð i einu, siðan ekkert,
kannski i marga
daga.”
Þetta eru orð konu einnar I
vesturborg Reykjavlkur um
manninn sinn, 77 ára gamlan
háskólamenntaðan mann. Hann
þjáist af heilarýrnun. Blm. og
ljósm. Vísis fóru I leiðangur til
að heimsækja aldrað fólk með
Rannveigu Þórólfsdóttur, deild-
arhjúkrunarkonu heimahjúkr-
unar.
Engin fri fyrir
eiginkonuna
Það var árið 1966 sem konan
fór að taka fyrst eftir þvl að
maður hennar var farinn að
gleyma. Siðan hefur sjúkdómur
hans ágerzt.
Þau hjónin voru vön að ganga
niður I bæ daglega, fara I póst-
hólfið og sinna öðrum erindum,
en nú getur hann það ekki leng-
ur. „Við fórum líka stundum I
strætó, en núna fæst hann ekki
til að fara aftur út úr vagninum.
Jú, stundum missti ég hann út,
þess vegna er ég búin að taka
húninn af útihurðinni og hérna
fel ég hann”, segir hin raungóða
eiginkona og sýnir okkur felu-
staðinn I körfu rétt viðdyrnar.
„Einu sinni varð ég að fá son
minn til að koma að ná I okkur.
Þá labbaði maðurinn minn
langan veg I ausandi rigningu
og fékkst alls ekki til að koma
heim með mér aftur. Tvisvar
hef ég þurft að fá lögregluna I lið
með mér að leita að honum,
þegar við vorum niðri I bæ, þvl
að þá tapaði ég af honum. Það
hefur stundum verið dálltið auð-
mýkjandi, þegar við höfum
farið I búöir og hann hefur tekið
úr hillum og ætlað að fara með
körfuna út án þess að greiða en
afgreiðslufólkið er afar vinsam-
legt yfirleitt.
En ég er afar þakklát fyrir að
geta hjálpað, og hann líöur ekk-
ert. Ég á llka yndislegar
tengdadætur , engar dætur, en
tvo syni og 7 barnabörn. öll eru
þau afar góð við okkur og koma
oft.”
Þau hjónin komast vel af. Þau
hafa ellilaunin og eftirlaun og
svo hefur konan heimavinnu.
A hverjum degi kemur
sjúkraliði frá heimahjúkrun til
þess að hjálpa hinum sjúka
manni á fætur og snyrta hann.
En það gengur stundum verr að
koma honum I rúmið, stundum
tekur það marga klukkutfma.
Það var dálltið slæmt einu sinni,
þegar ég fékk inflúensu. Þá leið
yfir mig á baðgólfinu og ég
rankaði við mér við að hann var
að klappa mér,” segir konan
okkur.
„Við erum að reyna að koma
honum á spítala, svo að hún geti
fengið einhverja hvlld”, skýtur
Rannveig inn I.
„Ég læt hann ekki frá mér I
meira en 3 vikur. Heldurðu að
það fari nógu vel um hann? Ég
held að honum líði bezt heima.
Jú, það væri gaman að fá smáfrl
og hlæja svolltið. Það er svo
gaman að hlæja. Það er stund-
um eins og ég sé I stofufangelsi,
en ég hef nú litla von um að
hann komist á spitala.”
Hún er hin
hressasta, — getur
bara ekki gengið
„Ég er nú hin hressasta. Ég
get bara ekki gengið”, segir hin
69 ára gamla Guðrlður Sveins-
dóttir i Eskihliðinni, en hún er
næsti viðmælandi okkar.
Guðriður þjáist af hægfara
lömun og er bundin hjólastóln-
um. Hún lætur það samt ekki
aftra sér frá þvl að fara I leikhús
og að skreppa út úr bænum, ef
þvi er að skipta. Enda er þá son-
Það má segja að þetta sé heimurinn hennar Guðbjargar Sigurðardóttur, þvl að hún getur ekki gengiö
neitt óstudd og hún býr alein. Sigfrlð Lárusdóttir sjúkraiiði fær sér molasopa henni til samlætis.
Ljósm. Visis B.G.
Þjóðfélagið og aldraðir í heimahúsum:
ÁSTANDIÐ
ERVÍÐA
UGGVÆNLEGT
— en heimahjúkrun og heimilisþjónusta
létta víða byrðar aðstendendanna
ur hennar, Albert Eiðsson póst-
maður, tilbúinn að aka henni
þangað sem ferðinni er heitið.
„Ég á 7 börn, en ég hef aldrei
haft tölu á barnabörnunum,” og
hún segir okkur að maðurinn
sinn sálugi, Eiður Albertsson
fyrrverandi skólastjóri á Fá-
skrúðsfirði, hafi yfirleitt hugsað
um reikningshlið heimilisins.
Guðrlður er ekki illa stödd fjár-
hagslega, hún hefur bæði eftir-
laun og ellillfeyri. Til hennar
kemur sjúkraliði á hverjum
degi og manneskja frá heimilis-
þjónustunni en Albert sonur
hennar gerist kokkur á kvöldin.
Guðrlður er ræðin og það
kemur I ljós að margir koma aö
heimsækja hana, svo að ekki er
hún oft ein. „Hvort ég lesi
mikið? Nei, bækur eru dálitið
þungar, svo að það er erfitt fyrir
mig að halda á þeim.” Við tök-
um allt I einu eftir, að Guðriður
hefur lítinn mátt I vinstri hendi.
„En ég hlusta á útvarpið og
horfi á sjónvarp,” segir hún.
Hana langar ekkert að fara til
Hveragerðis eða annað sér til
hressingar. Og hún er svo hepp-
in, að ef Albertlangar að fara til
Mallorka, þá eru nógir til aö líta
eftir henni.
Þorir varla að
hlaupa út i búð
„Ég er ein allan daginn með
börnin fjögur, það elzta 10 ára,
þaö yngsta 7 mánaða. Ég þori
varla að hlaupa út I búö, þvl aö
gamla konan er orðin svo kölkuð
að ég veit ekki hverju hún tekur
upp á,” segir tengdadóttir 73
ára gamallar konu I austurbæn-
um.
Stundum finnst saur á gólfinu
Hún er hress I bragöi, hún Guðriður Sveinsdóttir. Hún getur bara
ekki gengið. Albert Eiðsson sonur hennar er við hlið hennar. Guð-
ríður er mjög hrifin af bæði heimilisþjónustunni og heimahjúkrun.
eftir gömlu konuna og kannski
missir hún þvag fjórum sinnum
á dag. Gamla konan getur ekk-
ert að þessu gert en er heldur
betri núna eftir að hafa verið á
spitala I 10 daga. Læknirinn
úrskurðaði mikla blöðrubólgu.
Einu sinni I viku kemur sjúkra-
liði og baðar gömlu konuna og
snyrtir. Honum gengur betur að
fá hana til þess arna en þeim
hjónunum.
Búið er að panta pláss fyrir
gömlu konuna á Grund. Það var
hins vegar ekki gert fyrr en
I april, þvi að hjónin vildu hafa
hana heima, eins lengi og hægt
væri, enda hún ófús að fara.
Litið hefur reynt á að koma
henni fyrir, t. d. hjá
ættingjum, til þess að heimilið
fái einhverja hvild. Margar eru
þær næturnar sem tengdadóttir-
inhefur þurft að fara fram úr til
að gæta að gömlu konunni, fyrir
utan það að vakna til barnanna.
Stundum hefur það komið fyrir
að ketillinn er I sambandimeð
engu vatni I.
Þegar við ræðum viö gömlu
konuna sjálfa, segist hún hafa
það ágætt. Hún búi nú hjá henni
mömmu sinni og systkini henn-
ar séu þarna einhvers staðar á
stjái.
Hún er lömuð, 74
ára og býr alein
Guðbjörg Sigurðardóttir, hin
74 ára fyrrverandi kaupkona,
sat á rúmi sinu og var að fá sér
molasopa með sjúkraliðanum
Sigfrlði Lárusdóttur, þegar okk-
ur bar að garði i Mjóuhlíðinni.
Guðbjörg var hress og óspör á
brosin, þrátt fyrir dálitla mál-
heltu. Hún fékk heilablóðfall
fyrir rúmum 2 árum og getur
ekki gengið óstudd.
„Jú, ég bý hér alein og lifi á
ellilaununum. Það gengur feiki-
lega vel að lifa á þeim. Ég er svo
vön að fara með peninga,” segir
Guðbjörg.
Til hennar kemur sjúkraliöi
einu sinni á dag og um matinn
og húshaldið hugsar stúlka frá
heimilisþjónustunni. En
heimilisþjónustan kemur ekki
um helgar og Rannveigu hjúkr-
unarkonu finnst heldur ólystugt
að skilja eftir sveskjugraut I
skál og kjöt á diski, sem á að
borða alla helgina. Hún segir
okkir að um helgar hafi kona úr
húsinu litið eftir Guðbjörgu. Nú
hafi hún veikzt. Þá hafi Guð-
björg boðið vinkonu sinni I mat
og næstu helgi á eftir hafi Sig-
frlð sjúkraliði hlaupið undir
bagga, sem alls ekki er hennar
skylda, þvi að sjúkraliðarnir
þurfa að hafa frl eins og aðrir.
Nú horfir til hreinna vandræða.
„Hvernig ég ver tima mln-
um? Ég fæ stundum gesti og svo
hef ég slmann minn, auk þesS
hlusta ég á útvarpið og bóka-
safnið sendir mér heim bækur,”
segir Guðbjörg og virðist ekkert
óánægð meö lífið, en við litum i
kringum okkur I sæmilega stóru
herbergi, sem er aö mestu
hennar heimur.
Gróa, 14 ára dóttir Sigfriðar
kemur á kvöldin og hjálpar
Guðbjörgu að hátta. „Og þá
segir hún Gróa min við mig:
„Æ, Gauja min, nú skulum við
rabba plnustund. Það eru allir
svo góðir við mig.”
Guðbjörg er nógu styrk til
þess að ná sér I koppinn á nótt-
unni. „Ef hún kæmist á
Grensásdeild Borgarspítalans I
endurhæfingu er ég viss um að
hún gæti farið á klósettið af
sjálfsdáðum og jafnvel farið I
einhverjar gönguferðir um ná-
grennið”, segir Rannveig.
Eftirmáli
En þvl miður. Það er ekkert
pláss.
Arið 1974 fékk heimahjúkrun
372 sjúklinga og fór I 14.972 vitj-
anir. Árið 1973 283 sjúklinga og
13.317 vitjanir. Ariö 1972,
sjúklinga og 10.256 vitjanir.
Augsýnilegt er á þessum tölum,
að sjúklingum og vitjunum
fjölgar ár frá ári.
— EVI—