Lesbók Morgunblaðsins - 15.11.1925, Blaðsíða 3

Í5. nóv. 1925.
LESBÓK MORQUNBLAÐSINS
3
ei tóku 2 farþega, en þetta breytt
ist fljótt, er menn komust að raun
um, að flugvjelar gátu verið uppi
í hvaða veðri sem er, jafnvel í af-
taka stormi. Afl hinna sterku mó-
tora reynist sterkara en andspyrna
hvassviðris, og nú fara á hverjum
kiukkutíma flugvjelar af stað frá
París og London, og tekur hver
þeirra venjulega 10 til 12 farþega.
Er nú svo komið, að á sumrin
fara fleiri farþegar loftleiðina
milli þessara tveggja höfuðborga
heims en með járnbraut eða gufu-
skipi. Og víðsvegar um Evrópu
eru komin föst loftsambönd, er láta
flytja póst, farþega og vörur á
milli. Kaupmannahöfn hefir t. d.
fast loftsamband við Hamborg,
Berlín, Málmhauga og Warsehaw.
Einkum er afar hentugt að flytja
póst í loftinu, ef um langar leiðir
er að ræða, og má geta þess, að
tveir þriðju hlutar allra póstsend-
inga milli Evrópu og Marokkó
fara í loftinu. 1924 var loftnetið í
Evrópu samtals 20 þús. km. og er
fiogið á þessu svæði daglega eftir
ákveðnum -ferðaáætlunum.
Lög-gjöf og samvinna.
Þegar menn sáu fram á það eft-
ir ófriðinn, að unt myndi að nota
flugvjelar til fólks- og vöruflutn-
inga, var haldið stórt flugmót í
Haag 1919. Komu þar saman full-
trúar frá 6 loftferðafjelögum, —•
enskum, þýskum, hollenskum,
sænskum, norskum og dönskum,
og var þá stofnað Alþjóðaloft-
flutningafjelagið („The Interna-
tional Air-Traff ic-Association‘ ‘).
Hefir fjelag þetta unnið mikið
starf og gagnlegt, komið á föstum
flugsamböndum, tengt fluglínurn-
ar í ýmsum löndum saman, sett
reglur um afgreiðslu og viðskifti,
samið ferðaáætlanir, ákveðið far-
gjöld o. fl.
Nágrannaþjóðir hafa orðið að
gera samninga sín á milli og vegna
lofteftirlits hefir orðið að veita
einstökum fjel. sjerrjettindi til
fhigferða landa á milli, því að
ella yrði alt tolleftirlit gagnslaust.
Til tryggingar því, að fjelög þessi
vandi allan útbúnað sem best má
verða, hafa þjóðimar sett lög, er
skipa fyrir um próf flugmanna,
rannsókn á mótorum, læknisskoð-
un flugmanna, eftirlit o. fl. Því að
MnniÖ eftir
þMiu •ina
innlenda ffjelegl
Þeg«r þjer sjó- sg bruna*
tryggið.
Simi S42.
Pósfthólf 417 og S74.
Shnnofnii Inouranoo.
—■
nú er svo komið, að flugvjelar
eru orðnar algjörlega örugg farar-
tæki, hvernig sem viðrar. Raimar
koma fyrir stökusinnum flugslys,
en þau eru orðin afarsjaldgæf og
ekki tíðari en slys á járnbrautum
og gufuskipum. Áður kom það oft
fyrir, að ílugvjel misti alla stjórn,
ef hún varð fyrir snarpri vind-
kviðu í lofti uppi; en mótorarnir
eru nú gerðir svo sterkir, að slíkt
er óhugsanlegt lengur, og komi
það fyrir, að vjelin taki dýfu,
rjettist hún við af sjálfri sjer, hún
er þannig gerð. Þá getur og vilj-
að til, að mótorinn eða mótorarnir
bili í lofti uppi, og þarf ekki mikla
bilun til þess, að mótor nemi
staðar. En vjelar þessar eru svo
vel gerðar og sterkar, að slíkt
hendir afarsjaldan, og verður
heldur ekki að tjóni, þó að svo
ltomi fyrir. Vjelin verður þá að
lenda, rennir sjer niður á ská og
kemur heilu og höldnu ofan, því
að nákvæmlega sama verður, er
flugvjel lendir: mótorinn er fyrst
settur á hægan gang og síðan
stöðvaður. Flugmennirnir sjálfir
verða að ljúka prófi í flugfræði,
og strangt eftirlit er haft með
þeim. Loftlöggjöf Dana er nú 5
ára gömul (frá sept. 1920) og er
þar kveðið á um, að framkvæma
skuli eftirlit með hverri farþega-
flugvjel 6. hvern mánuð. En auk
þessa fyrirskipaða eftirlits ber við
og við að líta eftir mótorum og
öllum flugútbúnaði. Sjerfræðingur
skal auk þess á hverjum morgni,
áður en flug hefst, rannsaka mót-
orana, og eru sjerstakar mótora-
dagbækur haldnar um allar far-
þegaflugvjelar. Flugmannarann-
sóknin nær aðeins til 6 mánaða í
einu og fer þá fram ný rannsókn
og læknisvottorð er endurnýjað á
hverju ári.
Flugvjelar á íslandi og
landhelgisgæslan.
Flugvjel sú, er fengin var hing-
að til lands fyrir nokkrum árum,
átti líklega að sýna, að unt væri
að fljúga í íslensku lofti, líkt og
fyrsta bifreiðin leiddi í ljós, að
unt væri að aka á íslenskum jarð-
vegi. Allar nýungar þarfnast tíma
til þroska, og menn þurfa að venj-
ast þessu nýja farartæki. Eftir
örfá ár verður flogið að staðaldri
milli íslands og Englands á einum
degi og um alt ísland, vestur,
norður og austur á einum degi.
Þá verður fast loftsamband á
sumrin til pingvalla, og tekur það
20 mínútur með núverandi flug-
hraða að komast þangað; norður
i land verður flogið á tveim tím-
inn og lendingarstaðirnir verða á
pollunum á ísafirði og Akureyri,
á Seyðisfirði, á Þingvallavatni o.
s. frv., því hjer verður að nota
vatnsflugvjel vegna staðhátta. —
Flugvellir eru hjer óvíða af nátt-
úrunnar hendi, en all-kostnaðar-
samt er að gera þá. Þing og stjórn
ætti nú að láta kaupa hentuga
flugvjel til landsins. Hún kemur
að margskonar gagni, og þótt ekki
væri nema vegna strandvarnanna,
er vjer hyggjumst nú að taka í
hendur vorar, myndi flugvjel
margborga sig. Það myndi vera
um hana líkt og þýska flotann á
ófriðarárunum, þótt ðlíku ffJU