Lesbók Morgunblaðsins - 25.07.1926, Síða 2

2
Það hlýtur að vera dálítið örð-
ugt að átta sig á þessari stefnu-
skrá fyrw þá, sem halda að
svartliðar sjeu ekki annað en
einskonar hjálparlið, sem haldi
vörð um raðir af peningaskápum I
Nútímasaga Italíu er miiklu flókn-
a»ri, virðist mjer, en menn halda
í útlöndum. Svartliðana ítölsku
hefir að vísu mátt álíta einskonar
vatfðhunda um eitt skeið, en
þeir eru varðhundar, sem oft-
ar en einu sinni hafa fitjað upp á
toýnið, og það full-alvarlega,
framan í þá, sem álitnir voru eig-
endur þeirra. Svartliðastefnan er
framkvæmd á hugleiðingunum um
ofbeldið, innan takmarka æstrar
þjóðernishyggju. Svartliðar þreyt-
ast ebki á að endurtaka það, að
þeir sjeu ekki verndarar neinnar
sjerstakrar þjóðfjelagsstjettar,
heldur vilji þeir neyða allair
stjettir til hollustu við áhugamál
ríkisins. Fascisminn heimtar fyrst
og fremst hið algerða einræði rík-
isvaldsins (autoritarisme étatique)
sem hvergi og í engu heimilar
borgurunum að kappræða ráðstaí-
anir sínar, heldur skipar honurn
að hlýða þeim síkily»rðislaust. Það
leyfir engum að ypta öxlum og
segja: „Jeg kæri mig ekkert um
svona stjórn.“
Til hægðarauka ætla jeg fyrst
að svala rjettlátri forvitni les-
enda minna, með því, að svara
nokkrum spurningum um stað-
reyndir.
1) í fyrsta lagi hefi jeg stað-
reynt það, að útlendingar eru
ekki laikar sjeðir í ítalíu en áður,
— ef til vill betur sjeðir en þeir
voru, sumarið 1922. Mjer var
sagt frá fáeinum tilfellum þe3s,
að gerður hefði verið aðsúgur að
útlendingum, sem skirruðust við
að láta í ljós tilhlýðilega virðingu,
þar sem sungnir voru svartliða-
söngva.r, Ekkert slíkt hefir komið
fysrir mig persónulega, og jeg hefi
ekki í neinu orðið fyrir óþæg-
indum.
2) ítalía hefir árið 1926 allan
svip allsnægtalands og góðs farn-
aðar, og döfnun virðist greinileg
í öllu frá því 1922. Þirátt fyrir
margítrekaðar tilraunir tókst
mjer ekki að fá neinn alþýðu-
mann til þess að álasa stjórninni
eða halda því fram að vald svart-
LESBÖK MORÖUNBLAÐSENS
liða hafi ge.rt honum erfiðara
fyrir. (Mótmæli andstöðumanna:
svartliðar hafa njósnara um alt
landið, og hver sem gerir s;g
sekan í að kvarta undan ofríki
valdhafanna, getu»r átt á hættu
að sæta þungum refsingum,
flengingum, margra mánaða og
jafnvel ára fangelsi.)
3) Það er óhætt að fullyrða, að
regla og öryggi <ríki hvervetna á
ítalíu og í hvívetna. Það e»r til
dæmis engin lýgi að járnbrautar-
lestirnar leggi nú á stað á til-
teknum tíma, en slíkt var sjald-
gæft áður fyrri. (Mótmæli: hefði
ekki verið hægt að ná þeim á*r-
angri, enda þótt ekki hefði alt
landið orðið að bráð ofbeldis-
valds, sem gerir það að hjárænu
fyrir öllu evrópísku fyirirkomu-
lagi?)
4) Ef um nauðungarvald er að
ræða frá hálfu stjórnarinna»r, þá
kemur það fram með svo lipurleg-
um hætti, að útlendingurinn verð-
ur þess hve»rgi var. Jeg sje að vísu
enn, að yfir öllum opinberum
stofnunum vaka varðmenn svart-
liða, en það er líka alt og sumt.
Samt tókst mjer að reika í tvo
daga um Milano, án þess að jeg
yrði nokkurs var, sem minti mig
á tilveru svartliða.
Aðeins þeir, sem ekki hafa átt-
að sig á ógnum bolsjevíkastjórn-
arinnar, geta látið sjer til hugar
koma að bera stjórn svartliða
25. júlí ’26.
saman við þá. Vissulega hefir ým-
iskonar smávegis harðhnjask átt
sjer stað á ítalíu síðan 1922, ein-
stöku ógeðsleg mannvíg, en það
er ekkert í samanburði við hin-
ar óstöðvandi blóðsúthellingar
tsjekunnar rússnesku. Og enda
þótt fyrri «rit mín um sVartliða-
stefnuna, hefðu getað gefið fylstu
ástæðú til misskilnings, frá hálfu
svartliða, þá gat jeg samt ferðast
öruggur borg úr borg í ítalíu, án
þess að ve»rða nokkru sinni var
við að hafðar væru á mjer gætur.
Jeg hefi spurt sjálfan mig, hvort
jeg mundi njóta hins sama frjáls-
ræðis í Rússlandi, ef mjer tækist
einn góðan veðurdag að fá leyfi
til að stíga þa*r inn yfir landa-
mærin á ný. Frásagnir allra sem
komið hafa frá Moskva síðan
1920, vitna um hið gagnstæða.
5) Eftir öllum þeim fyrvrbrigð-
um, sem mjer gafst kostu»r á að
athuga, gat jeg ekki ályiktað öðru
vísi en svo, að hvergi í ítalíu sje
neitt til framar, sem líkist and-
róðri gegn svartliðum. Vald þeirra
e»r skilyrðislaust. Útlendingurinn
rekst hvergi á mann er lýsi því
yfir, að hann sje fjandmaður
stjórnarinnar. Að andúð leyni sjer
í brjóstum ma*rgra, efast hins-
vegar enginn um. En það er ekki
til neinn flokkur, sem hafi tekið
rögg á sig og gengið fram fyrir
skjöldu gegn svartliðum. Það er
eins og allu»r fjöldinn hafi gef-
Siúvðtrygglnaarfiel. Islands
í ,w' ra* . íi _». v*A.. 3ÍSw
Reykjavik.
tryggir fyrir sjó- og brunahættu með bestu kjörum, sem
fáanleg eru.
Vegna þess, að fjelagið er al-íslenskt, gerir það sjálft
upp alla skaða hjer á staðnum, án þess að þurfa að leita
til annara landa, sem tefja mundi fyrir skaðabóta-
greiðslum.
Ehkert tryggara íjelag starfar hjer á íanúi.
Til þess að vera öruggur um greið og góð skil, tryggið
allt aðeins hjá
Sjóvátryggingarfjelagi íslands.
Sjódeild: Sími 542. Brunadeild: Sími 254.
Framkvæmdarstjóri: Sími 309.