Lesbók Morgunblaðsins - 21.08.1927, Síða 3

LESBÖK MO&GUNBLAÐSINS
259
við hlaðvarpann í Káragerði. Mót
ar fyrir henni enn, en Andrjes
segir að hún hafi verið miklu
dýpri þegar hann var ungur. En
þangað var ekið afraki af tún-
inu, svo að. grófin er korfin að
kalla. Þó gæti maður enn falist
þar, svo að hann sæist ekki frá
Bergþórshvoli, en sæi sjálfur alt
sem fram færi heima á staðnum.
Þetta, hvernig hefir verið farið
með Káratjörn og Káragróf, sýn-,
ir ])að hve hugsunarlausir menn
hafa verið með verndtin fornminja
og fornra sögustaða.^
En það var fleira, sem jeg
frjetti í þessari för, sem sýndi
mjer það enn betur hve kærulaus-
ir menn eru yfirleitt um þessi
efni. í Auraseli búa öldruð hjón.
Faðir húsfreyju var bóndi á Hlíð-
arenda. Hún sagði mjer frá því,
að þegar hún var barn, hafi faðir
sinn grafið í gamlan öskuhaug,
sem er í svonefndri Hræsibrekku
rjett hjá bænum á Hlíðarenda. —
Fann liann þar silfurhring fornan
með stórri plötu. Þann hring fjekk
sóknarpresturinn*) hjá honum og
bar hann hringinn á bendi með-
an liann lifði, en nú veit enginn
Jivar hringurinn er niður kominn.
Bóndinn sem nú býr á Illíðar-
enda hefir nýlega bygt þar hlöðu,
rjett hjá bænum. Þegar hann
gróf fyrir undirstöðu hennar kom
hann niðpr á merkilegar fornminj
ar. Var það húsatóft allmikil. —
Höfðu veggir verið hlaðnir úr
móhellu og stóð hleðslan enn. En
það var merkilegt við tóft þessa,
að annar hliðarveggur var hlaðinn
líkt og tröppur. Má vera, að stall-
arnir hafi verið notaðir fvrir hy!!-
ur, þótt ekkert verði sagt um það
með vissu, þar sem mannvirki
þetta var ekki rannsakað af nein-
um, sera þekkingu hefir á for.11-
leifum. Gólfið í húsatóft þessari
var alt hellulagt en undir því lok-
ræsi úr steini. Sagði bóndinn, að
lokræsið mundi hafa verið gert
vegna þess, að mikill vatnsagi er
í hlíðinni fyrir ofan bæinn, og leit-
ar vatnið oft inn í húsin. Þennan
fund tilkvnti hann ekki þjóðminja
*) Síra Hannes Stephensen. Hann
fluttist nr Fljótshlíð austur í Álfta-
rer og dó þar skömmn seinna.
verði og nú er orðið of seint að
rannsaka þetta.
Á Teigi í Fljótshlíð var áður
kirkja og er kirkjugarðurinn nokk
urn veginn við líði enn. Þar í garð
inum sá jeg tvö hellubrot, leifar
af gömlum íslenskum legsteini, öll
um úthöggnum. Hellubrot þessi
eiga nú ekki annað fyrir sjer en
að glatast, ef þau verða eklci flutt
á Þjóðminjasafnið. Er jeg ekki
ba*r að dæma um það, hve mikils
virði þau eru, en komið gæti það
fyrir, að þau þætti merkileg, er
fram líða stundir, og ekki mega
þau glatast fyrir handvömm.
Tlver þjóðrækinn maður ætti að
Hjer birtist mynd af okkar á-
gætustu sund.konu, sem alment
er kölluð sunddrotning íslands. —
Hún á þetta heiðursnafn vel skilið,
því hún er sundkona með afbrigð-
um. Hún syndir fallega, er þolin
og svo hraðsvnd, að einungis þeir
telja það helga skyldu sína að
vernda forna sögustaði, að stuðla
að því að gömul örnefni gleymist
ekki, og þó framar öðru að sjá
um það, að fornir munir koraist
á Þjóðminjasafnið og að þjóðmiuja
vörður fái jafnan tilkynningu um
það, þegar einhverjar fornminjar
finnast, hvort sem það er á þeirra
bæ eða annarsstaðar. Og það
vei’ða allir að muna, að þeir gerast
brotlegir við landslög, ef þeir van
rækja að senda tilkynningar um
fornleifafundi. Slík vanræksla er
þó ekki aðeins lagabrot, heldur er
hún bein svik við þjóðina, og þau
fá sektir ekki bætt,
snjöllustu af sundmönnum vorum
eru henni jafnfljótir.
Regína á kvensundmet í 50 st.
sundi á 43,6 sek. og ennfreraut í
200 st. sundi á 3 mín. 57,8 sek.
En það sem meira er um vert
er það, að hún á íslenskt met j
Sunddrotning Islands.
Regína Magnúsdóttir.