Lesbók Morgunblaðsins - 27.11.1927, Page 5

mönnum, sem áreiðanlegir eru og
um það sækja, sjerleyfi til þess
að hafa veitingatjöld og nætur-
gistingatjöld, og það svo mörgum,
að nokkur vissa verði fyrir því,
að fólk geti fengið þar bæði nægi-
legan mat og inni. Því lítt er jeg
trúaður á það, að fólk geti lmft
með sjer þangað skrínukost, sísc
þeir, sem langt væru að komnir
og ókunnugir. Tel jeg það ókleift
með öllu. Matar og gistitjöldin
yrðu þannig ekki bvrði á ríkis-
sjóði, miklu fremur ætti hann að
geta haft af þeim einhverjar tekj-
ur, með því að leigja tjaldstæðin
þeim mönnum, sem svo starfræktu
þetta á eigin kostnað sem hagnað-
arvon. Býst jeg við, að margir
myndu sjá sjer hagnað í slíku, svo
ekki myndi verða neinn hörgull
á umsóknum.
Mjög er áríðandi, að alt sem
mögulegt er, sje látið gera með
sjerleyfum, sem svo yrði hagur en
ekki tap fyrir ríkissjóðinn. Sjálf-
sagt virðist og, að selja tjaldstæði
á Þingvöllum, þó auðvitað í alíri
sanngirni.
Stjórnin mun eiga að sjá um
setningu hátíðarinnar og slit lienn-
ar, sem og móttökuræður allar oa
lofræður, en nefndin mun aftur á
móti eiga að athuga og taka á-
kvarðanir um allar sýningar, aðra
en þá, sem áður var um getið áf
Alþingi hinu forna.
Allsherjar iðnsýning
skift eftir sýslum.
í sambandi við hátíðina verður
að vera alsherjar iðnsýning fvrir
'alt landið, og mætti hún verða
stór og veigamikill þáttur hátíð-
arinnar, ef svo væri til vandað,
:sem efni eru fyrir. Þar ætti iiver
sýsla fyrir sig að leggja fram sitt
besta og vandaðasta; enda staður
ætlaður þar hverri sýslu. Mætti
svo verða kapp nokkurt, með vand
'virkni og stórvirkni, milli sýsi-
anna.
Bókmentasýning.
Einnið yrði að vera sýning á
öllum bókmentum Islands, frá því
fyrsta og það skreytt og vandað
og umbúið svo sem efni eru til.
Sömuleiðis allir þeir íslenskir þjóð
leikir, sem nokkur möguleiki væri
á að sýna til sæmdar. Þá íþrótta-
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
373
sýningar sem fjölbreyttastar og
kappleikar. Svo og leiknir þættir
nr sögum vorum, svo mjög sem
viðkomið verður. Ennfremur gæti
maður hugsað sjer, að ekki væri
úr vegi, að eitthvað af leikritum
liinna íslensku skálda yrðu einnig
sýnd. Yfirleitt sem mest af því.
sem hægt er að ná úr menningar-
sögu íslendinga og túlka bæði fyr-
ir okkur sjálfum og útlendingum.
Aðalhátíðahöldin
geta farið fram í Reykjavík.
Æskilegast liefði verið og sjálf-
sagðast, að hatíðin öll og alt henni
tilhevrandi hefði getað farið fram
á Þingvöllum sjálfum. En sjá má
nix fram á, að slíkt mun ekki vera
viðkomandi við nefnd þá, sem nú
situr um málið. Því eitt af því fáa,
sem hún þegar hefir orðið sam-
mála um er það, að þjóðhátíðin
eigi ekki að standa skemur en
einn dag og ekki lengur en þrjá
daga. En á þeim tíma er ekki
hægt að gera nema örlítinn hluta
af því, sem þarf að gera og verð-
ur að gera, ef nokkurt vit á að
verða í hátíðinni. Dettur virkilega
nokkrum í hug, að við getum látið
útlendinga koma hingað að, mörg
þúsund mílur, landa okkar vestan
um haf og íslendinga frá ystu an-
nesjum og afskektum dölum, til
þess að verða hjer við e i n s til
þ r i g g j a daga hátíðahöld. Þeir
vrðu tæpiega búnir að koma sjer
almennilega fvrir og átta sig á,
livað um væri að vera, þegar botn-
inn væri dottinn úr öllu saman.
Slílct er ólmgsanlegt okkar vegna
sjálfra, sem og þeirra allra, er
hátíðina sælcja. Kringra væri oklt-
ur þá, að eyða lieldur málinu, en
aflcasta slíkum afglöpum. Hitt er
og frágangssök, að fá því aflokið
á einum til þrem döguin, sem liá-
tíðin verður að fela í skauti sínu,
ef til nokkurs verulegs gagns og
heiðurs skal verða, og hátíðin geta
borið það nafn með rentu, að kall-
ast ])jóðhátíð. Vitanlega mætti
hrúga mörgu saman samtímis, svo
sem gert er á stórsýningum í öðr-
um löndum, en slíkt er olckur ts-
lendingum ekki hægt, og myndi
þá verða verra en gagnslaust fyr-
ir okkur.
Hátíðin má ekki og getur ekki
staðið skemur en 10 til 14 daga.
En ef svo er, að stjórn og nefnd
álítur það með öllu ókleift, að
halda henni við á Þingvöllum
það lengi og hafa liana þar ó-
skifta, (því lítt mun sóttur vilji
landsmanna nje umsögn í þessu
frekar en svo mörgum öðrum
stórmálum, sem alþjóð varða), —
þá er það ráð fyrir hendi, að
hafa hátíðina í Reykjavík «11-
an tímann nema setninguna eina.
'— Setja hátíðina á Þingvöllum,
talca þar opinberlega á móti full-
trúum og boðsgestum annara
])jóða og leika þar Alþingi hið
forna. Til þessa færi allur dagur-
inn, en mætti þó endast ef vel væri
á haldið og alt raðfest vel og nið-
urskipað, en hátíðahöldin alla hina
dagana færu þá fram í Reykjavílc,
nema uppsögn liátíðarinnar ef
fært sýndist, að láta hana einnig
fara fram á Þingvöllum. —• Með
þessu væri ha‘gt að ná enn meiri
tímaspamaði á Þingvöllum en
nefndin þegar hefir áætlað. Þar
að auki mætti þá og spara alt hið
mfkla umstang og erfiði, sem og
fje ]>að er fjöldi tjaldbúða og gisti
búða myndi af sjer leiða. Þvi þá
þyrftn fáir eða engir að gista um
nótt á ÞingvöJlum. Setning hátíð-
arinnar gæti byrjað það tímanlega
að morgni dags, að búið yrði það
áría kvölds, að fjöldinn gæti þá
farið til Reykjavíkur, eða hvert
annað það sem hann vildi til heim-
ilis eða gistingar. Með þessu móti
yrði aðeins að sjá fyrir matsölu-
tjöldum á Þingvöllum. Daginn sem
hátíðinni yrði slitið, mætti svo
fara eins að. Með slíku fvrirkomn-
laði bjargaðist stórfje og óteljandi
erfiðisstundir og áhyggjur þeim
er fyrir eiga að standa hátíðinni
og um hana að sjá.
En hátíðin má ekki og getur
ekki staðið skemur en 10 til 14
daga.
Látum hana þá vera í Reykja-
vík, ef annað virðist ókleift, en
jeg gengi ekki frá því, að æski-
legast væri og sjálfsagðast, að hún
stæði allan tímann á Þingvöllum.
Síðar mun jeg, þegar tækifæri
gefst, fara frekar út í einstök at-
riði hinna ýmsu sýninga og gerða
þeirra annara, er til framkvæmda
yerða að koma, og þá um leið sjer