Lesbók Morgunblaðsins - 15.09.1929, Blaðsíða 2

LÉSBUK MORGyNBLAÐSÍNð
29U
um, en getur keypt 922. Má geta
nærri, að sumt af þessum 1247
því á síðari árum, að gera full-
komna skrá vfir handritasafnið, og
c-r komið út fyrsta bindi, og tvö
hefti annars bindis, af skrá þess-
ari. Þegar skrá þessi er fullgerð,
vei'ður handritasafnið stórum að-
gengilegra en áður var til not-
kunar.
Tekjur safnsins og árlegir við-
aukar. Eins og kunnugt er, fær
safnið ókeypis allar þær bækur,
sem fit eru gefnar hjer á landi.
Auk þess fær safnið úrval danskra
bóka jafnóðum og þær koma út.
Fær safnið að velja úr bókaskrá
bóksalafjelagsins danska og velur
A'enjulega um 300 bindi á ári. Auk
þess hefir safnið fengið að stað-
aldri talsvert af bókum frá Nor-
egi. Gefur Aschehoug’s-f orlagið
úrval bóka sina. Fyrir milligöngu
háskólabókavarðar W. Munthe gaf
Iiáskólabókasafn Norðmanna hing-
að allmikið af bókum fyrir nokkr-
um árum. Var það norskur góss-
eigandi, „Premierlöjnant“, Thor
Odegard Omejer, að nafni, sem
lagði fram mest af fje því, er til
þess þurfti.
Arlega berast safninu auk þessa
gjafir frá erléndum háskólum og
vísindafjelögum.
Árið 1928 voru safninu gefin
1247 bincli bóka frá útlöndum. En
skyldugjafirnar íslensku voru 400
bindi. Alls fekk safnið þá 1047
bindi gefins. Það ár jókst safnið
t.lls um 2569 bindi. Bækurnar sem
safnið keypti það ár voru því sam-
anlagt 922 bindi, að meðtöldum
timaritum. Af tímaritum sem safn-
ið kaupir er tiltölulega mest af
læknisfræðistímaritum. Eru þau
utn 30, sem safninu berast að stað-
aldri. Sum þeirra kaupir lækna-
deilcl háskólans. Sama og ekkert
af skáldritum hefir safnið getað
kevpt á síðari árum, vegna fje-
leysis, því vísinda- og fræðibækur
eru látnar sitja fyrir'.
Ríkissjóðstillagið er safnið fær
á ári til bókalcaupa og bókbands
eru 12 þúsund krónur. Af þessu
fje hefir á undanförnum árum
íarið hjer um bil helmiiigur til
bókbands, og hefir ekki hrokkið
til, því mikið af bókum þeim setn
safninu hafa borist undanfarin ár
hggur enn óbundið.
Er jeg spurði Jandsbókavörð að
því eftir hvaða grundvallarreglum
ha.nn keypti bækur til safnsins,
svaraði hann því á þessa leið:
Fyrst og fremst legg jeg áherslu
á að fá setn mest til safnsins af
bókum þeitn, sem snerta íslensk og
norræn fræði. I öðru lagi leitast
jeg við að gera liandbókasafnið
svo gdtt, að menn geti þar fundið
upylýsingar um flest, er máli
skiftir. í þriðja lagi reyni jeg að
útvega mönnum fræðibækur, er
þeir þurfa að nota til þess að fá
nákvæman fróðleik um einhver
efni, sem þeir eru að skrifa um.
Notkun safnsins. Útlán af safn-
inu voru árið sem leið, sem hjer
segir. Til lántakenda utan lestrar-
sals voru lánuð 6540 bindi til 584
lántakenda. En á lestrarsal voru
lánaðar 12,708 bækur og ‘4294
handrit. Er í þessu sambandi þess
að gæta að sama bókin og sama
handritið er stundum marg oft
lónað fram á salinn til sama
mannsins.
Að lokum segir G. F.:
Um mörg ár hefir verið unnið
að því að semja spjaldskrá, yfir
bækur safnsins og hefir mag.
Pjetur Sigurðsson, sem reynst hef-
ir safninu ágætur starfsmaður, er
jeg nú verð að missa af því að
honum býðst annað betra, lagt síð-
ustu liönd á það verlc. Stahda nú
á Lestrarsalnum lilið við lilið skrá
yfir ba>kur safnsins, sem raðað er
eftir efni samkvæmt tugakerfinu
(Deweys kerfi), og höfundaskrá,
þar sem nöfnum höfunda og rita
þeirra er raðað eftir stafrofsröð,
svo að hægt er að sjá í einni svip-
an livað til er í safninu, eftir hvern
höfund. í báðum þessum skrám er
íslenskum ritum og ritum sem ís-
land snerta raðað sjer í deild á
uiidan útlendu bókunum. Skráin
nær yfir bækur safnsins til síðustu
áramóta og verður henni auðvitað
haldið áfram hvert ár. Og mikið
verk er óunnið til að gera skrá
yfir sjerstök efni í íslensku deild-
inni t. d. skrá yfir það, sem er
á víð og dreif í blöðum og tíma-
ritum um þjóðleg fræði, skrá yfir
j.ýðingar úr útlendum málum á
úlensku og svo framvegis. — Það
verður gert eftir því, sem vinnu-
kraftúr leyfir. En méð skránni er
nú fenginn sá lykill að safninuj
sem notendum þess er tihómetan-
legs gagns og hefir fátt glatt mig
meira síðan jeg kom liingað, eh að
fá þessu komið í sæmilegt horf.
Um útlánin í lestrarsalnum fekk
jeg þessar upplýsingar:
Langmestur hluti þeirra bóka,
sem notáðúr er á lestrarsalnum
eru bækur, sem nálmsfólk við
skóla þá, sem hjer eru í bænum
þarf á að lialda við nám sitt, og
aðrar fræðibækur af ýmsu tægi.
Lestur skáldrita er lítill þar, og
f'er hann minkandi ár frá ári. Blöð
og tímarit eru talsvert lesin þar,
ekki síst erlend tímarit. Fornritin
íslensku eru ekki inikið lesin,
og er það helst námsfólk, er þau
les. Landsbókavörður hefir fengið
sjerstaka stofu af rúmi þjóðskjala-
safnsins til að hafa sjerlestrar-
stot'u l’yrir þá fræðimenn, háskóla-
kennara og aðra, er lieldur kjósa
að sitja í fámenni og fá þeir þang-
að hanclrit og annað, er þeir þurfa.
Þar liggja og til lestrar öll læknis-
íræðistímaritih.
Bókaútlánið út frá safninu er
með alt öðrum hætti. Um eða yfir
í/s af þeim bókum, sem lánaðar
eru til lestrar aniiarsstaðar, eru
skáldrit. Mest er lánað af skáld-
ritum á Norðurlandamáluin og
ensku, enda eru þier deildir auð-
ugar. Fræðibækur eru lánaðar úr
allskonar greinum, Mikið er lánað
ef æfisögum og ferðasögum og
ennfremur .allmikið a’f norrænum
fornbókmentum.
Um 4—5 þús. handrit eru lánuð
á lestrarsalinn á ári. Að undan-
skildum handritum þeim, sem stú-
dentar nota, er stunda norrænu-
nám, er langinest lánað af ættar-
tölum og rímnahandritum.
Iljer er þá dregið saman í stutt
mál, yfirlit yfir hag og notkun
Landsbokasafnsins. Geta menn af
því gert sjer í hugarlund, hvort
safninu sje sá sómi sýndur, sem
vera ber.
Menn aðgæti t. d., liversu inik-
ið safnið jókst árið sem leið. Það
fær gefins 1247 bindi frá útlönd-