Lesbók Morgunblaðsins - 27.08.1933, Síða 1

33. tölublað. Sunnudaginn 27. ágúst 1933. VIII. árgangur.
——— ________ í«afold»rprent8inl#J» h.f.
Nýjasta Ijóðabók
Davíðs Stefánssonar
i
J byggðum“
Eftir Benjamín Kristjánsson.
Prá ])ví að Svartar fjaðrir komu
út árið 1919, má ugglaust telja
að Davíð Stefánsson liafi verið
ástsælasta skáld íslenskrar þjóð-
ar. Þau kvæði lilutu almennings
vinsældir, ekki fyrst og fremst
fyrir mjög stórfenglegar eða út-
brotamiklar liugsanir, heldur
A'egna ])ess, að þau voru eins og
tölvið út úr hjarta íslenskrar al-
þýðu; yfir þeim hvíldi þjóðsögu-
kendur æfintýrablær, frá þeim
andaði ást á íslensku sveitalífi og
í þeim logaði eldur þeirra tilfinn-
iuga, sein ýmist gátu verið blíðar
og mildar eins og mánaskin, eða
ofsafengnar og tryltar eins og
slormur og sævarbrim. Það duldist
eklti að lijer var ská.ld á ferðinni,
sem átti þá hörpu, sem gat grátið
og lilegið í senn og svo að segja
luiúð fram hljóð úr stokkum og
steínum. Og listamannstökin voru
svo áberandi, að Davíð var þegar
viðurkendur í röð hinna fremstu
þjóðskálda.
Síðan hefir hvert kvæðasafnið
rekið annað: Kvæði 1922; Kveðj-
ur 1924;, Ný kvæði 1929 og loks
hið síðasta: í bygðum 1933, og
með liverri bók' liefir skáldið
þroskast, viðfangsefnin orðið
meiri og snillingstökin ákveðnari
og óskeikulli.
Davíð Stefánsson hefir auðgað
íslenskar bókmentir ineð dýrmætu
ljóðasafni, sem hefir að geyma
ótæmandi fegurð og stendur í röð
besta Ijóðakveðskapar frá. hvaða
tíma og með hvaða þjéð sem er.
llann á tii ástríðuþunga og ber-
sögii, en jafnframt draumlyndi og
fegurðarskyn. í söngrænni mýkt
ininnir hann stundum á Robert
Rurns eða Thoinas Moore, í form-
fegurð á Keats og Fröding, í gam-
ansemi á Heine. Ljóð hans glitra
af spakvitrum og smellnum at-
liugasemdum og yfir þeim er stund
um tiginn friður og trúarleg hlýja.
Davíð er skáld niður í tær og
út í ystu fingurgóma.
í íslenskri ljóðagerð hefir Da-
víð farið sínar eigin leiðir, brot.ið
nýjar brautir og leitt lieilan hóp
lunna yngri skálda á eftir sjer. Þau
hafa flest lært af honum og á-
lirifa hans mun leng’ gæta í ís-
lenskum bókmentum formfeg-
urð og smekkvísi málsins. Hann
er Jónas Hallgrímsson vorra tímai
og hefir fullkomnað ]>að verk. semí
Jónas byrjaði á, að endurleysaj
tungu skáldanna frá fornyrða-
lögum. og rímnastíl. Því að enda
]>ótt dróttkvæðuhá.ttur og liryn-
liendur gæti verið myndarlegur
lcveðskapur og hringhendan dverga
smíð út af fyrir sig, þá eru ]>ær þó
i fonnsins list eins og bambyggi-
leg bjálkahús í samanburði við
gotneska boga og súlnagöng, eða
bustabyggingar lijá dýrindis turn-
um og hvolfþökúin. Davíð liefir
sýnt að kyngi og hrynjandi ís-
lensks máls geymir í sjer ótæin-
andi möguleika fyrir orðs og óð-
arsnild.
Með þessari síðustu ljóðabók
kemur ekki í raun og veru fram
nein ný hlið á skáldskap Davíðs.
En hjer ber meira á sumum þeim
strengjum í hörpu hans, sem liann
hafði aðeins lítillega hrært við
áður. Talsverður hluti bókarinnai'
er ádeilukvæði og lúta að ýmsuin
mannanna meinum. Þau eru beint
framhald kvæðanna: Þegar Jesús
frá Nazaret reið inn í Jerúsalem,
Söngur galeiðuþrælanna o. fl. í
fyrri bókum skáldsins. 1 öllum
])essum kvæðuin birtist djúp sam-
úð með þeim, sem bágt eiga og
verða undir í lífsbaráttunni. Da-
víð finnur til með ölIu, sem lifir og
lirærist, og dregur upp myndir,
sem ekki gleymast. lil dæmis
„Fylkingin hljóða“ læsist inn í
hugann ,.eins og langur kveljandi
draumur.“ Myndin er dregin með
örfáum dráttum, en með svo sá.r-
beittum penna, að það er eins og
,hver dráttur skerist í holdið og
verði óafmáanlegur. í kvæðinu:
„Við jarðarför“ lýsir hann þeim