Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1938, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
35
rnn depri var heimurinn nýr; á
hverjum degi Ijómuðu nýjar æf-
intýrahallir. Opr þegar haustið
kom op1 skuprprarnir lenprdust, þepr-
ar engið gulnaði og' regnið fjell
með þtmgum dyn yfir dalinn, þá
var það líka æfintýri. nýtt og
undursamlegt æfintýri. Ogr þegar
veturinn heilsaði með ísköldmn
stormi. sem hvein í fjallinu.
dimmur opr ógurleprur að hevra á
lönprum vökunóttum, þá var það
eitmipr æfintýri opr uppistaðan í
ótal draumavefi, setn pditruðu í
vetrarmvrkrinu og lýstu upp alla
heima.
En fjallið pnæfði yfir bæinn og
horfði yfir öll þau spor, sem stipr-
in voru í dalnum. Og þungar loðn-
ar brýr sipru yfir kuldaleg augu,
þegar brosið ljómaði skærast í
aúgum hinna ungu. En fjallið var
þögult, þar sem það stóð á verði
vfir bænum og örlögum þeirra,
sem áttu alt sitt ráð í örmurn dals-
ins.
Arin liðu. Það bar ekkert til
tíðinda hið vtra; því hverjum tíð-
indum sætir það, þó unglingarn-
ir vaxi upp og gangi inn í hóp
hinna fullorðnu? Árstíðirnar
skiftust á og sömu verkin voru
únnin sumar eftir sumar, vetur
eftir vetur, og enginn vissi fvrri
til en árið var liðið og annað kom-
ið í þess stað.
En nú höfðu hvössu augun und
ir þungu, loðnu brúnunum, starað
út vfir dalinn í sextíu ár. Þau
höfðu haft margs að gæta, bæði
heima og heiman. Köld og hörku-
leg höfðu þáu litið á hvern og
einn, sem lifði og dó inni á milli
fjallanna. Nú litu þatt í síðasta
sinn upp til fjallsins — og dagur
þeirra var á enda liðinn. nóttin
komin og hvíldin. Og augun lok-
uðust.
Það var mannmörg jarðarför,
þegar hreppstjórinn var borinn til
moldar. Margir áttu honum gott
upp að unna. en mörgum var líka
kalt tii hans. Hann hafði verið
eins og fjallið, kaldur og harður,
en rjettlátur og ósveigjanlegur,
ef halla átti rjettu máli. Menn
dáðust að hoiiuin sem höfðingja
sveitarinnar og ijetu hann leggja
s.jer ráð í vandamálum sínurn, en
enginn þekti hann þó í raun og
veru, eða átti trúnað ltans all-
an; ef til vill ekki einu sinni hún,
sem hafði beðið hans sofandi í öll
þessi ár. — Eða — ef til vill hafði
hún vakað og beðið einhversstað-
ar úti í eilífðarblámanum. Nú
var hann lagður til hvíldar við
lilið hennar. Sveitungar lians
kvöddu hann með krossmarki,
síðustu kveðjunni í þessum heimi.
Hann hafði verið roskinn þeg-
ar hann kvæntist, en konan hans
var ung. Hún var blíð og barns-
leg og svo ólík manni sínurn, sem
framast var unt. Hann var fáorð-
r r og gagnorður. ITún hló og hjal-
aði og gerði að gamni sínu alla
daga. og vinnan varð leikur; alt
lífið varð leikur við gleði og
gaman. Svo eignuðust þau þenn-
an eina son. Hún komst aldrei á
fætur eftir barnsburðinn. En hún
hló jafn glaðlega og áður, þó sjá-
anlegt væri, að hver dagur færði
hana nær dyrum dauðans. Og að
lokum, jiegar vegurinn var á enda
genginn, þá brosti hún í síðasta
sinni á móti sólinni, jiar til augu
hennar brustu.
Sólveig! Það var nafnið henn-
ar. Og sjálf var hún eins og sól-
in, svo hlý og glaðvær og vermdi
alla og gladdi með alúð sinni og
vndisleik.
I Það var ekki hægt að sjá neina
'skapbrevtingu á Steingrími hrepp
st.jóra eftir lát konu hans. Hann
var altaf jafn fáskiftinn og dul-
ur í skapi. Ef til vill sigu ygli-
brúnirnar nokkuð oftar, en þær
áður höfðu gert, og höndin krept-
ist fastar um borðbrúina, þegar
hann átti orðaskifti við einhvern.
Annars var engin breyting sjáan-
leg á honum. Þannig hafði hann
verið í öll þessi ár. alt fram til
þess síðasta. Og nú var hann dá-
inn.
Nú kom vorið og ungi bóndinn
gekk um landareignina og leit yf-
ir alt. Þetta var ættaróðal feðra
hans í marga liðu; arfur, sem ein
kynslóðin skilaði í hendúr hinnar
næstn, og þannig myndi það verða
í framtíðinni, ef til vill um allar
aldir. Hjer höfðu forfeður hans
lifað og starfað og átt allan sinn
heim undir þessu fjalli. Nú var
röðin komin að honum að leggja
hönd á plóginn.
Og jörðin blessaði þá, sem yrktu
hana og neyttu síns brauðs i
sveija síns andlitis. Ef til vUl
skilja engir eins vel orðin: ,,Af
jörðu ertu kominn, að jörðu
skaltu aftur verða“, einsog bónd-
inn; því einmitt þetta er innihald
æfi hans. .Jörðin gefur. Þessi
mjúka, raka mold, móðir alls lífs.
Hún gefur ávöxtinn og hún breið-
ir faðminn á móti börnum sínum
og gefur þeim hvíld í skauti sínu,
þegar æfistarfið er á enda.
Nú varð alt það, sent áður hafði
aðeins verið draumur og vonir.
að vakandi veruleika. Ntt var tek-
ist í hendur í fullu trausti og trú
og það handtak átti að gilda um
aldur og æfi. Höndin var lögð á
plóginn og ekki snúið aftur. Starf
ið var hafið. Einn hlekkur í þá
keðju, sem kvnslóðirnar mvnda:
fæðast, starfa, deyja. Það er veg-
urinn, sem allir verða að ganga.
Og starfið fylti hugann af djörf-
ung og kappi; áfram skyldi það
ganga. Hver kynslóð átti að kom-
ast feti lengra en sú næsta á und-
an ; uns brautin væri rudd upp á
hæsta tindinn.
Nú voru dranmarnir horfnir og
veruleikinn kominn í þeirra stað.
En hún sá j)á vakna á ný í bláum
barnsaugum, sem brostu í fvrsta
sinni. Það var draumurinn, sem
vakir urn allar aldir. Kvnslóð eftir
kynslóð tekur hann í arf og rjettir
hann svo áleiðis til hinnar næstu.
Spurniugin eilífa um lífið og
dauðann. — Hvaðan ? — Hvert?
— Hvað er lífið? Hvað er dauð-
inn? — Ef til vill aðeins draum-
ur.
Árin liðu og börnunum fjölg-
aði. Nú voru þau orðin fimm;
tveir drengir og þrjár stúlkur.
Þau voru líka bæði orðin fullorð-
in; alvara komin í stað andvara-
leysisins, sem er einkenni unglings
aldursins. Þessi Ijetti gáski gagn-
vart öllu, sem á veginum verður.
«
gleði vfir litlu og hamingja, þó
þröngur væri kostur. Þorsteinn
átti nú að vísu gletnina til enn-
þá og gat haft það til að smá-
stríða. En nú lá hann ekki lengur
og svaf bakvið sátu, svo hægt
væri að henda í hann hevi. Nú
FRAMH. Á BLS. 39.