Lesbók Morgunblaðsins - 03.07.1938, Page 1

orQfmBlíiJsÍM®
26. tölublað.
Sunnudaginn 3. júlí 1938.
XIII. árgang'ur.
ÍM.foldarpr«nt«ml k.f.
skilningarvit
dvranna------
S j ötta
JEG hefi verið alla æfi mína '
nokkurskonar tvíbýli við
„skynlausar skepnur11 — setið
saintímis við búfje, fugla og
fiska. Fuglar liafa liaft iíf sitt í
friði fyrir mjer og mínum, egg
sín og unga, jafnvel þó að gert
liafi usla í engjum — áltfir og
gæsir. Jeg hefi að sjálfsögðu veitt
hátterni fngla athygli, eigi vegna
vísindalegrar áhugahvatar, heldur
af þeirri forvitni alþýðumanns-
ins, sem stafar frá Evu, sein vildi
vita um eðli trjesins og ávaxta
þess.
Því miður kann jeg eigi fugla-
mál, svo sem feður vorir á dög-
um Sigurðar Fáfnisbana. En eftir
tekt getur verið getspök og fund
vís, ef einlæg viðleitni er að
verki. Það er kallað, á líkinga-
rnáli, að botna hálfkveðna vísu,
þegar getið er í ej-ður, með því
að færa sjer í nyt líkindi. Og á
því hálmstrái reyni jeg að flevta
mjer.
Frá því segir í Ambales sögu, en
hann ljek fífl á ungs manns aldri
sjer ti 1 lífsgriða — að hann var
eitt sinn í smalamensku og kast-
aði sjer þá niður á vatnsbakka,
spratt síðan á fætur og mælti við
förunauta sina:
„Vindur kom í vatn, og vindur
fór rrr vatni“. En þá var lcyrr-
viðri. Fjelagar hans hlógu að
kjánanum og hugðu hann enn
sem áður fávita eða afglapa.
Eftir að jeg komst að hæfileika
dýranna, þeim sem virðist skynja
ókomið veður, þykir mjer senni-
legt, að Ambales hafi vitað á sig
óveður, sem sagan segir að brost-
ið hafi á nokkru síðar en Amba-
les hlustaði á þögult og kyrt vatn-
ið, — eða þá að skáldhyggja al-
þýðu, sem skapaði jietta æfintýr,
liefir vegna reynslu sjálfrar sín
smíðað söguna í samræmi við
rej-nslu almúgans.
Jeg kem síðar að því í þessu
máli mínu, að straumvötn vita á
sig veðrahrigði, og líka þau lygnu.
*
Það bar við á einu sumri fvrir
n.l. aldamót, að jeg' var á engi og
hafði hjá mjer hest, sem hjet
Moldi. Þar á enginu var heystakk-
ur. Moldi hypjar sig um hádeg-
ið, í góðu veðri, undir heykleggj
ann, hamar sig í suðvestur og
skelfur eins og hrísla. Jeg vissi
eigi „livaðan á mig stóð veðrið“.
því að þótt jeg væri þá orðinn
gigtveikur ,,af lúa og synd“, eins
og Bólu-Hjálmar kemst að orði,
fann jeg engan sjerstakan óveðra-
þyt í mjer. En daginn eftir —
að sólarhring liðnum, skall á það
suðvestan stórviðri, sem engan
jafningja liefir átt á sumardegi í
þau 60 ár, sem jeg man fullgerla.
Þetta fárviðri gerði heyskaða \ ’ða
um land. Og suður í Englands-
hafi „lá við borð“, að sauðaskip
Þingeyinga færist.
Moldi minn vissi á sig veðrið
áður en loftvogin fjell. Hún hrap-
aði um nóttina, dægri síðar, en
„skynlaus skepnan“ tók til að
nötra — í góðviðrinu. Jeg geri
ráð fyrir, að lægðin hafi verið
að rísa upp frá dauðum nálægt
Nýfundnalandi, eða vindsveipur-
inn, þegar Moldi fór að hama sig
í þá áttina.
Oft liefi jeg sjeð hesta hefja
áflog og bregða sjer á leik undan
snöggum veðrabrigðum, eiukan-
lega á vetrum, }>á er sagður ill-
viðraþvtur í þeim.
Jeg sleppi að segja sögur af
sauðfje og geitum, sem margsinn-
is hafa sýnt, að þær og það „veit
á sig veður“. Þær frásagnir eru
allmargar til, ekki þó af geitfje.
En jeg læt mjer lynda að fara
fram hjá þeim atriðum, því að
sögur um forustufje eru margar
til, og sný mjer að fuglunum.
*
Allstór tjörn er við jaðar túns-
ins á Sandi. Lindir halda vatn-
inu við með uppsprettum. Andir
i«11 i i ■ 1111111111 ■ 111111 ii 111 ■ 11 ■ 111111111111111111111111111 ■ 111111111111111 ii 1111 iiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiir.ini
Eftir Quðmund Fríðjónsson.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiillililllliilillilllllllllllllllllllllliiliiillllllllllllllllllllllllllllllilllililltlllllllllllllllilllliilllliiliilliillliiiiiiiiiiiiilli