Lesbók Morgunblaðsins - 04.09.1938, Blaðsíða 7
LESBÓK MORÖUN*LA©SINS
279
Frammistöðustúlkan, sem
átti að verða keisaradrotning
Hver var ungfrú Howard, hin
fagra dularfullar kona, sem
varð svo mikill þáttur í lífi Napo-
leons III., sem var honum meiri
stoð og stytta en nokkur annar, í
baráttu hans til þess að ná völd
um í Frakklandi, og hefði átt
framar öllum öðrum að bera drotn-
ingarkórónu við hlið hans í há-
sætinu ?
Enginn veit full deili á þessari
konu. Frá vöggunni til grafai'-
innar var alt líf hennar hulið
leyndardómi. Og þótt hún bæri
ættarnafn sitt með rjettu, hún
væri afkomaudi hins yugra Ho
wards-ættstofns, sem er bresk að-
alsætt, þá er víst um það, að í
æsku átti hún við fátæk kjör að
búa.
Sagan segir að húu og hinn ungi
Napoleon prins hafi fyrst mæst á
götu í London, er hún var á
heimleið frá matsöluhúsi, þar sem
hún var frammistöðustúlka.
En sje þessi saga sönn, þá er
það lítt skiljanlegt hvaðan hiin
hefir fengið allan þann auð, sem
hún óneitanlega átti yfir að ráða,
og sem hún eyddi til þess að
styrkja „vonarpening Bonapart-
anna“ í útlegð hans.
★
Það var Napoleon prins, sem
fyrst í stað hafði allan hagnaðinn
af sambandi þeirra. Ungfrú Ho-
ward var ung og dásamlega fögur,
en hann var luralegur vexti, fiil
ur og grár í andliti. Það einasta
sem fallegt, var við hanu voru aug
un. Hajnn var gráeygur, en augun
skær og snör með afbrigðum. Og
haitn var fátækur, en hún auðug.
Fjöldi áhrifamikilla manna voru
lirifnir af henni, svo hún gat Vafið
þeim um fiugur sjer. En hann var
útskúfaður að kalla mátti, fjekk
ekki áheyrn hjá hefðarfólki sam-
tíðarinnar.
Hvað var það }>á sem gerði
þennan fátæka útlæga prins aðlað
andi fyrir hina fogru ungu stúlku’’
Það var meðaumkvun, og ekki
annað, sagði hún sjálf, er hann
hafði snúið við henni bakinu.
Vera má, að hún hafi sagt þetta
satt, að nokkru leyti. En vafa
laust hefir hinn rómantíski blær,
sem hvíldi yfir prinsinum, haft
sín áhrif á hana, og ósk hennar
um það, að standa við lilið hans,
ef svo kynni að fara, að vafa-
samir valdadraumar hans rættust.
Hvað sem til var í þessu, þá er
eitt víst, að ungfrú Howard fórn-
aði æfi sinni og eignum fyrir hann
alt frá því fundum þeirra bar
saman.
Leiðin upp í hásæti
Frakklands.
Til hennar kom Napoleon prins
með alla sína draumóra og fram-
tíðarfyrirætlanir, með vonbrigði
sín og vandræði. Annan daginn sá
hann farmtíðina í rósrauðu ljósi
glæstra vona um að hann hrepti
þá keisaratign sem frændi hans
hafði náð og mist. En næsta dag
var hann hrapaður niður í ör-
væntingadjúp svartasta svartsýn
is, þar sem hann eygði engan von-
arneista.
En ungfrú Howard, er altaf var
við hlið hans í raunum hans og
bölsýni, gat ávalt greitt úr öllum
skýjum áhyggjanna og talað til
hans hughreystingarorðum, sem
vöktu upp lífsþrótt hans að nýju.
Hún örfaði hann til framkvæmda
og dáða, þegar hann var að yfir-
bugast. Og fje hennar var altaf á
reiðum liöndum fyrir hann. Með
umhyggju og hugulsemi í'eyndi
hún sífelt að eyða öllum erfiðleik-
um sem voru á vegi hans. Það var
því ekki nema satt og rjett er
liann sagði seinna í lífinu, að liann
ætti lienni alla velgengni sína og
keisaratign að þakka. Án aðstoð
ar hennar og upörfunar hefði
hanli látið hugfallast Og orðið að
engu á útlegðarárunum í London.
En ungfrú Howard ljet sjei'
ekki nægja að láta Napoleon í tje
fjármuni sína, og hughreysta hann
þegar hann var sorgmæddur. Það
var ekki síður hún en hann, sem
með lægni og klókum konuráðum
ruddi honum brautina upp í valda-
stólinn. Hún fór hvað eftir annað
til Frakklands, þar sem hún dul-
bjó sig á ýmsan hátt og átti síðan
tal vi*ð fólk iir öllum stjettum til
þess að hlera þannig hvernig al-
þýða manna Hti á skjólstæðing
hennar, Napoleon prins. Með fje
sínu keypti hún honum líka fvlgi
margra áhrifamanna beggja meg-
in við Ermarsund, uns hún, eftir
því sem síðar varð ráðið af skjöl
um er fundust í leynihólfum keis-
arans, hafði eytt 40.000 sterlings-
um til þess að greiða götu Napo-
leons prins. Það var hún, sem örf-
aði hann til þess að gera fyrstu
tilraunina sem hann gerði, til þess
að brjótast til Arnlda. Og þegar
hann slapp úr fangelsinu árið
1846 og kom aftur yfir til Eng-
lands, þá var það hún sem tók á
móti honum, sá um hann, ljet
hann hafa nægilgt fje, og hug-
hreysti liann að nýju. -
Louis prins Napoleon
verður keisari.
Tveim árum seinna var Louis
Philippe steypt af stóli. Sýndist
þá leiðin Opin fyrir mann þann
sem hafði lagt alla áherslu á að
verða eftirmaður hans. Ilann fór
til Parísar, og nngfrú Howard í
fylgd með hortum. Hún var vakin
og sofitt í því að vinna alt fyrir
hann sem húu megnaði. Enginn
hefði getað veitt lionttm mikils-
verðari aðstoð.
Eftir nokkra mánuði Var hann
orðinn forsetí Frakklands. En
hann hafði þá ekki náð því marki
er hann hafði seft sjer. Hann vildi
verða keisari Frakklands. Til þess
að koma því í kring þurfti hanrl
mikið fje. Og enn jós tingfrú Ho
ward af auðæfum sínum itns húrt