Lesbók Morgunblaðsins - 03.12.1939, Side 1
48. tölublað. Sunnudag-inn 3. desember 1939. XIV. árgangur.
fc.f.
Ein klukkustund hjá
F. E. SILLANPÁÁ
i.
að kom ekki mjög á óvart,
þegar það frjettist, að F. E.
Sillanpáa hefði hlotið bókmenta-
verðlaun Nobels að þessu sinni.
Síðustu árin hefir nafn hans oft
verið nefnt í sambandi við þau,
og hefir sumum þótt það drag-
ast vonum lengur, að hann hlyti
verðlaunin. Meðal Finnfinna hef-
ir jafnvel þeirrar skoðunar gætt,
að það væri hlutdrægni Svía að
kenna, og bæri þar til málstríðið
í Finnlandi, þar sem finsk tunga
er smátt og smátt að þrengja að
kosti sænskunnar.
Hjer skal ekki feldur um það
nokkur dómur, hvort þessar get-
sakir hafa haft við nokkuð að
styðjast. En svo mikið er víst, að
nú eru þær orðnar að engu.
Mun því alment fagnað meðal
bókmentavina um öll Norður-
lönd, að F. E. Sillanpáá hefir
hlotnast þessi heiður. Hann er
fyrsti Finninn, er hlýtur þau og
að maklegleikum. Finska þjóðin
hefir aldrei notið jafn óskiftrar
samúðar meðal Norðurlandaþjóða
og síðustu vikurnar, og fór því
vel á því, að hin ríkasta og öflug-
asta þeirra, Svíar, heiðraði einn
son hennar á þessum alvarlegu
og merkilegu tímamótum, er hún
stendur á. Þegar hamingjuóskirn-
ar streyma til rithöfundarins
persónulega þessa dagana, þá er
hann einskonar tákn finsku þjóð
Eftir sr. Sigurjón
Guðjónsson
F. E. Sillanpáá.
arinnar, sem öll Norðurlönd vilja
hylla og sýna samúð sína á ör-
lagaríkri stund.
Hjer á landi er F. E. Sillan-
páá aðeins kunnur fyrir skáld-
sögu sína Silju, er út kom í ís-
lenskri þýðingu fyrir 4 árum, og
hefir verið mikið lesin. Er Silja
taljn ein af fremstu verkum höf-
undarins og hefir verið kvik-
mynduð og sýnd víða um heim.
Ritstörf F. E. Sillanpáá hafa ver
ið bundin við smærri og stærri
skáldsögur og blaðagreinar ýmis-
legs efnis. Ljóð nje leikrit hefir
hann ekki skrifað. Hann hefir
skrifað öll sín verk á finsku, og
með því að hún er erfitt og óað-
gengilegt mál, hefir höfundurinn
verið lesinn eingöngu í þýðing-
um erlendis. Flestar bestu bækur
hans hafa verið þýddar á sænsku,
og Silja hefir verið þýdd á nær
öll Evrópumál.
F. E. Sillanpáá þykir djúpur
sálfræðingur. Hann er einlægur
mannvinur og skrifar af mikilli
samúð og skilningi um þá, sem
eru skuggamegin í lífinu. Yið
alla menn sjer hann eitthvað
gott, eins og flestir þeir, sem
gera sjer mest far um að skilja
mennina. Hann lýsir oft mistök-
um persóna sinna með mestu
snild. En mistökin stafa ekki frá
illum vilja, heldur vanþekkingu
og vanþroska, er sumpart á ræt-
ur að rekja til ills uppeldis.
Sillanpáá er barnavinur og hef
ir látið uppeldismál allmikið til
sín taka. Hefir hann skrifað marg
ar greinar um smábarnavemd,
einkum þau árin, sem hann var
ritstjóri. Sönnuðu þær greinar
það, sem áður var vitað, hve mik-
ill hann var í mannúð.
Frægastur er rithöfundurinn
fyrir lýsingar sínar á lífi finskr-
ar sveitaalþýðu. Gerast flestar
sögur hans til sveita í Yestur-