Lesbók Morgunblaðsins - 03.12.1939, Page 4

380
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Fyrsti Norðmaðurinn í Ingólfshöfða
síðan á dögum Ingólfs.
Ferðaminningar eftir Sven Bruun
Hjer var á ferð síðastl. sumar
ágætur maður frá Noregi,
að nafni Sven Brun, hæstarjettar-
málafærslumaður frá Osló. Hann
hafði einnig komið hingað fyrir
tveimur árum og jeg kyntist hon-
um lítilsháttar þá. Hann er m. a.
einn af þektustu málverkasöfnur-
um í Noregi og á stórt og gott
málverkasafn, sem safn norska
ríkisins á að eignast eftir hans
dag. Þegar jeg var í Osló, haust-
ið 1936 þá veitti hann mjer hina
ágætustu aðstoð til að koma mál-
verkasýningum Höskuldar Björns-
sonar frá Dilksnesi á — bæði í
Osló og Bergen og ýmsan annan
greiða sem jeg skuldaði honum
mikla þökk fyrir.
Eins og marga fleiri, sem einu
sinni hafa komið til Islands, lang-
aði hann til að koma hingað aftur
— og kom hingað seint í júní s.l.
Hann hafði áður sjeð Austur- og
Norðurland, en langaði nú til að
sjá hinar syðri bygðir landsins og
fylgdi jeg honum austur til Öræfa
því þar finst mjer tign landsins
mest — og stórkostlegust og ynd-
islegust í senn. Við vorum hepnir
með veður og alt í þessari för,
svo enda þótt Svenn Brun sje með
allra víðförnustu mönnum, þá
laldi hann þessa för einhverja þá
bestu sem hann hefði farið um
dagana.
Jeg vil ennfremur geta þess, að
Sven Brun er ágætlega að sjer í
fornum bókmentum okkar. Þótti
mjer oft mikils vert um minni
hans hvað mannanöfn og staða-
nöfn snerti. Til dæmis er hann
gagnkunnugur Sturlungu og mun
það nú fremur ótítt um Islendinga,
hvað þá heldur um útlendinga,
sem ekki stunda þau fræði sem
vísindi.
Eftir að Sven Brun kom heim,
skrifaði hann mjer langt brjef um
ferða,lagið og jeg hefi snarað
inestu af því( hjer, vegna þess að
jeg veit að marga mun fýsa að
vita hvað góðir erlendir gestir
hafa að segja um landið og okkur.
Ragnar Ásgeirsson.
★
Eftirtektarverðasta
ferðamannalandið.
eg verð að segja það að jeg
hálf fvrirvarð mig þegar jeg
leit í gestabækurnar á íslenskum
gistihiisum og fann þar svo að
segja engin norsk nöfn. Allir þeir
Norðmenn, sem ferðast til annara
landa ættu að minsta kosti að
koma til Islands einu sinni á æf-
inni.
En hve oft hefi jeg ekki mætt
þessari spurningu: „Til hvers ætl-
arðu eiginlega til íslandsf* —
Þessi spurning afhjúpar ákaflega
mikla fávísi. Jeg hefi mikla
rejmslu um ferðalög, því jeg hefi
ferðast lengi og víða um 3 heims-
álfur og tit frá þeirri reynslu
minni held jeg því fram, að ís-
land er eftirtektarverðasta ferða-
mannalandið. Eða, svo að jeg tali
gætilega: Það sem jeg hefi sjeð
af Islandi. Jeg dæmi aðeins út frá
þeim landshlutum sem jeg hefi
sjeð og fer eins varlega og rjett
í sakirnar og Cordell Hull, utan-
ríkismálaráðherra Bandaríkjanna,
þegar hann var á ferð í járnbraut
með vini sínum. Þeir óku fram hjá
sauðahjörð mikilli sem var nýrú-
in. „Nei — það er búið að rýa
hjörðina", sagði vinur hans. „Já,
þeim megin sem að okkur snýr“,
svaraði Hull.
En, sem sagt, það sem jeg hefi
sjeð af Islandi, hefir sannfært mig
um að það er eitt eftirtektarverð-
asta ferðamannalandið.
Finskur maður spurði mig einu
sinni hvernig mjer líkaði að ferð-
ast í Finnlandi. Jeg sagði honum
að ferðin hefði mint mig á sann-
indi gömlu dæmisögunnar sem
stóð í fyrstu lesbókinni minni.
Hún var um manni sem hafði far-
ið í kaupstaðinn, og þegar hanu
kom heim gaf hann hverju barni
sínu eina ferskju og sagði: „Börn-
in mín góð! Hjerna er ein ferskja
sem þið skuluð gæða ykkur á. En
fleiri þurfið þið ekki, því að þær
eru allar eins“. — Og Finnland —
þar er einn kílómeter alveg eins
og annar og eitt af hinum sextíu
þúsund vötnum, er alveg nákvæm-
lega eins og hin.
Morgun sköp-
unarverksins.
En ísland! — Hin gamla klass-
iska setning: quid novi ex Africa,
yrði ennþá rjettari ef maður segði:
quid novi ex Island: „Hvað nýtt er
frá íslandi“. Því á íslandi stendur
morgunn sköpunarverksins enn
yfir. Jeg minnist eins ferðafje-
laga míns, frá Akureyri til Reykja
víkur, með Novu. Það var maður,
svo svipmikill, að eftir honum
hlytu menn að taka, hvar sem
hann færi um veröldina. Jeg fór,
að gamni mínu, að hugsa mjer
hann á þeim stöðum sem mjer
fanst að hann gæti átt heima.
Ilefði jeg hitt hann í Palestínu,
hefði jeg gert hann að patriarka,
einn af hinum rjettu gömlu, eða
að spámanni. Hefði hann verið í
þjóðbúningi Araba og setið á liif-
alda þá hefði hann verið höfðingi
yfir göfugum ættstofni. í Róma-
borg hefði jeg gert hann að kard-
ínála; en, þetta var prestur í af-
skektri íslenskri sveiþ Jeg gaf
mig á tal við hann og sagði hon-
um meðal annars frá vonbrigðum
að breyta áliti vðar, Dettifoss er
„Nei“, svaraði hann; „þjer verðið
að breyta áliti yðar, Dettifoss er
hvorki ljótur nje fagur, hann er
fyrir ofan og utan öll takmörk
og hugtök. Hann er frá því fyrir
sköpunina. Fljótandi, streymandi