Lesbók Morgunblaðsins - 31.12.1939, Blaðsíða 2

418
lesbók morgunblaðsins
Suður um Svíþjóð
Ferðasaga efiir
Davið Aske/sson
Hjer birtist síðari hluti af
ferðasögu Davíðs Áskelsson-
ar og fjelaga hans. Þar sem
lesandinn skildi við þá síðast
voru þeir á landmærum Finn-
lands og Svíþjóðar. Og nú
hefst ferðin suður eftir Sví-
þjóð.
r til Haparanda kom fengum
við okkur herbergi á ,,Hótel
<Gunnari“. Kostaði það aðeins 5
kr. Daginn eftir fórum við að
skoða okkur um í bænum. Var
þá farið að minka allverulega í
buddunni. Tókum við það þá til
bragðs, að við keyptum í prent-
smiðju einni heilt upplag af prent-
uðum söngvum, sem við gengum
með í hús og seldum. Við gáfum
einn.' eyrir fyrir stykkið, en er við
buðum þá sögðum við: „Gi eftir
behag“. Jeg set hjer að gamni 1.
vísuna af einu kvæðinu:
Om det ár ödet eller slump,
som gör at jag for vandra
och mángen gáng i gammal lump,
som jag har fátt av andra.
Att giva, det nog alla vet,
ár báttre án att taga.
Det ár ju blot i ödmjukhet
man hár bör allt fördraga.
Misjafnlega var söfnun okkar
tekið. Sumir gáfu 10 aura, aðrir
25 aura og jafnvel krónu. En
margir ráku okkur öfuga aftur.
Einn sagði: „Gá át fan, om du
inte vil att jag gir dig en pá
káften“. Annar sagði: „Det be-
hager mig att slá íhjel dig, om du
inte drar át helvete“. En á þenna
hátt fengum við 18 krónur.
Um nóttina vorum við á „Hót-
el Gunnari", en lögðum af stað
morguninn eftir til Boden. Ligg-
ur sú leið í gegnum skógarflæmi
og óræktar mýrar. Fengum við að
sitja á vörubíl svo að segja alla
leiðina.
í „Steininum“.
I Boden lentum við báðir í
„steininum“ eina nótt. Ekki þó
fyt-ir neinn glæp eða afbrot. Nei,
öðru nær. Svoleiðis var, að þar
var haldin mjög fjölmenn „her-
stefna“ (Militárstávne) og voru
öll liótel yfirfull. Eftir langa en
árangurslausa leit leituðum við á
náðir lögreglunnar, sem „setti okk-
ur inn“, þ. e. a. s. lofaði okkur að
sofa í auðum fangaklefa um nótt-
ina. Voru vasar okkar tæmdir áð-
ur en við færum inn, og hurðinni
læst að utanverðu. Þótti okkur
þetta hálf óviðkunnanlegt, en vor-
um huggaðir við, að þetta væri að
eins gert til að framfylgja reglu-
gerðinni. Klefinn var bæði vist-
legur og hlýr, og sváfum við á-
gætlega um nóttina. Morguninn
eftir var okkur svo hleypt út.
I Boden er herstöð (kaserne)
og virki mikið skamt frá bænum.
Var okkur stranglega skipað að
hafa myndavjelina lokaða niður í
tösku, meðan við værum í bænum
og innan þriggja kílómetra fjar-
lægðar við hann, hvað við og
dyggilega gerðum. Hjeldum við
af stað um eftirmiðdaginn niður
að ströndinni til Luleá og kom-
um þangað laust fyrir miðnætti.
Luleá er að líkindum með
stærstu járnútflutningshöfnum í
Skandinavíu. Málmur sá, sem það-
an er fluttur, er grafinn upp í Ki-
runa og hjeraðinu þar um kring.
En Kiruria er smábær langt inni i
landinu nálægt norsku landa-
mærunum skamt frá Narvík. Er
miklu af málminum útskipað þar.
Luleá ber glögt með sjer, að þar
er stór útflutningshöfn. Stöðugt
liggja málmskip og lesta við
bryggjurnar, en þær eru m'argar.
Einnig lágu mörg skip á höfninni.
Stöðugur straumur var af eim-
lestum niður við höfnina og komu
þær allar frá Kiruna með málm.
Voru oft 40—50 vagnar aftan í
hverri eimreið.
Grunaðir um
„sprútt“-sölu.
t Luleá vorum við tvo daga,
seldum söngva og flæktumst í skip
unum, en þau voru flest þýsk.
Vorum við að athuga möguleik-
ana á að komast með einhverju
þeirra til Stokkhólms. En slíkt
var ógjörningur. Hvað eftir ann-
að urðum við varir við, að við vor-
um grunaðir um að smygla brenni
víni í land úr þessum skipum. Vor
um. við tvívegis skoðaðir af toll-
þjónum, er við vorum að fara í
land. En náttúrlega bar sú leit
aldrei neinn árangur. Einu sinni
mættum við ræfilslegum flæking
upp í bæ, sem tók okkur tali. Virt-
ist hann mjög timbraður og bað
okkur í guðanna bænum að selja
sjer nú svolítið sprútt. Við Benne
fullvissuðum hann um, að við hefð
um ekkert því um líkt, og hefðum
aldrei haft. En hann varð því á-
kafari og sagði, að hann skyldi
borga tíu krónur fyrir þó ekki
væri ne:ma hálfflösku. En við end-
urtókum bara það, sem við höfð-
um áður sagt. Þá varð hann allur
að smjöri og bað okkur nú bless-
aða um að líkna sjer. Dró hann
upp tvo tíu krónu seðla og hamp-
aði framan í okkur. Urðum við þá
gramir við og sagði Benne honum
á góðri norsku að fara í heitsvart
sjóðandi h.... og skyldi hann
hjálpa honum að komast þangað,
ef hann vildi. Því til sanninda-
merkis bretti hann upp ermarnar,
steytti hnefana framan í durginn
og var allur hinn vígalegasti. Við
þetta þagnaði hinn og hjelt burt.
En rjett eftir sáum við hvar tveir
lögregluþjónar komu fram úr
húsasundi og labbaði sá sprútt-
fúsi beint til þeirra, og sáum við
glögt að hann hristi höfuðið.
Hvítnaði þá Benne allur upp af