Lesbók Morgunblaðsins - 04.05.1941, Blaðsíða 7

LESBÓK MORGUNBLAÐSIN*
159
syndavana, ef vjer hugleiddum,
að niðjar vorir kunna að verða
að súpa af honum seyðið, og að
með því að láta undan vorum
verra manni erum vjer ef til vill
óbeinlínis að skapa ófarsæld ein-
hvers þess, sem fæðist aumingi.
Það er eins um flesta aumingja
og blóm, sem spretta upp í illum
og ófrjóum jarðvegi, að rætur ó-
hamingju þeirra liggja í því, hve
illa feður þeirra hafa búið í hag-
inn fyrir þá. Vjer höfum því ekki
beinan rjett til að segja, að Guð
hafi ákveðið þá til að troða þær
þyrnibrautir, er þeir verða venju-
lega að ganga.
★
Miskunn Guðs og föðurkærleik-
ur er auðsær við þá eins og alla
aðra. Það er alkunnugt, að oft er
ótakanlegra og þungbærara að
horfa upp á bágindi annara en
bera þau sjálfur. Jafnan gefur
Guð af miskunn sinni líkn í þraut.
Hjer sem annarsstaðar. Þeim, sem
vesalingar eru frá móðurlífi, finst
lífið sjaldan sjálfum erfiðara og
skuggaríkara en hinum, sem gat-
an er greiðust og oftast sitja sól-
armegin. Stundum er auminginn,
sem oss virðist líkastur væng-
brotnum fugli, eða lífstíðarfanga
í myrkvastofu, glaðari og ánægð-
ari en gáfumaðurinn, sem á svo
að segja alls völ, eða jafnvel sjálf-
ur konungurinn í ríki sínu. Eins
eru þess mörg dæmi, að sá, sem
vsnefnum er búinn frá móðurlífi,
notar síst ver hæfileika sína að
sínu leyti, og uppfyllir jafnvel
betur skyldu sína en hinn, sem
mikið er lánað. Og þó er ábyrgð
aumingjans miklu minni. Því af
þeim, sem mikið er gefið, mun
þess meira heimtað verða.
*
En samt sækir sú spurning á
huga vorn, hvaða hlutverk aum-
ingjunum er falið. Til hvers eru
þeir látnir fæðast inn í þennan
heim, og meira að segja oft gefn-
ir langir lífdagar, þessir kross-
berar? Því það er þó trú vor, að
enginn fæðist án vitundar og
vilja alvíss og alráðs Gúðs. Þótt
hann því upphef ji aldrei það lög-
mál, að líf feðra og niðja sje eins
samtvinnað og stofns og greina,
fengi hann þá samt ekki varnað
því, ef hann vildi, að þau börnin
fæddust, sem annars verða að
bera þyngstu syndarávexti lang-
feðranna? Vissulega. Og svo fram-
arlega sem hann er Guð kærleik-
ans hlyti hann að gera það, ef
þau ættu ekki eitthvert erindi inn
í heiminn sín vegna og annara, ef
þau eiga ekki líka eins og aðrir
að geta uppskorið einhverja bless-
un af lífi sínu á jörðunni, og sjá
síðan nýjan dag renna annars
heims, þegar hlutverki þeirra hjer
er lokið, hvort sem það var mik-
ið eða lítið, ljett eða þungt.
★
Velmetinn maður sagði við mig
eitthvað á þá leið hjer á dögun-
um, er lát þessa meðbróður bar á
góma, að hann hefði verið sæll að
fá að deyja, því að hann hefði
haft hjer lítið með höndum, hvað
sem nú kynni að vera, er hann
væri kominn yfir heimsmærin.
En jeg veit ekki, hvort hann
hafði minna hlutverk hjer en við
hin, eða lifði hjer síður til gagns.
Kyrkingslegu blómin þroskast í
hlutfalli við aðbúð sína, eins og
hin, sem við góðar aðstæður eiga
aðj búa. Jafnvel þau sem altaf eru
í forsælunni vaxa eitthvað á með-
an fult líf er með þeim.
Og svo er önnur hlið á þessu
máli. Enginn lifir eingöngu sjálf-
um sjer, heldur jafnframt öðrum
mönmim. — Aumingjarnir hafa
kannske manna mest það hlutverk
að vera öðrum til blessunar. Til
þess að leggja áherslu á það minti
jeg fyrst á þessi orð Drottins
vors, að alt, sem gjört er hinum
minstu bræðrum, telur hann sjer
gjört. Hvað sem öðru líður hafa
aumingjarnir það hlutverk að
vekja og þroska með oss þær
dygðirnar, sem mestar eru og
ávaxtabestar: umhyggjuna, nær-
gætnina, þolinmæðina, gjafmild-
ina og kærleikann. Engir próf-
steinar fást betri á það, hve' rík
vjer erum af þessum dygðum, eu
aumingjarnir, sem lifa í skjóli
voru, eða vjer mætum á lífsleið-
inni.
★
Jejg æ.tla ekki að rekja það núna
hvernig framkoma manna yfirleitt
hefir verið, eða er varið gagn-
vart aumingjimum. Hvaða hugar-
þeli vesalingarnir eiga tíðast að
mæta, nje hvaða aðbúð þeir sæta
á stundum, sem alt eiga undir
góðvilja annara. Það er ærið mis-
jafnt.
Yjer vitum það öll, að kjörum
ofmargra munaðarleysingja hefir
í fortíðinni svipað til meðferðar-
innar á þarfasta þjóninum, þegar
hann er barinn til þrælkunar á
sumrin og píndur á útigangi á
vetrinum. Líf sumra þeirra hefir
alt líkst seinustu lífsstund litlu
stúlkunnar með eldspýturnar, sem
á nýársnótt sá inn í ljósljómaðar
stofurnar fullar af kræsingum og
gjöfum og dynjandi af fögnuði 4
meðan hún sjálf var að frjósa í
hel á götunni fyrir utan.
En jeg minnist þess nú, að
Jesús Kristur unni vesalingunum
heitast vegna þess, að þeir þarfn-
ast mestrar umhyggju og kær-
leika. Hann segist blessa hvern,
sem gefur þeim þó ekki sje nema
einn vatnssopa að drekka, segir
að það sje sem sjer gjört.
Því minnist jeg þess líka nú
með fögnuði, að þessi meðbróðir
vor átti löngum betra en marg-
ur meðlíðandi hans fyr og síðar.
Lengst af ævinnar var hann í
skjóli þeirra, sém voru honum
vinir, sem gerðu vel til hans eins
og bróður í bágindum.
Síðustu árin var hann að vísu
á hálfgerðum hrakningum. Mjer
er næsta ókunnugt um líðan hans
í hinum ýmsu stöðum, hygg þó að
hún hafi verið yfirleitt góð. Og
eitt veit jeg með vissu, að hvar
sem hann dvaldi lengur eða skem-
ur, átti hann að vera blessunar-
gestur, átti hann að auka um-
hyggjuna, nærgætnina, þolinmæð-
ina, gjafmildina og kærleikann í
brjóstum þeirra, er hann bað
ásjár. Og hvar sem hann gerði
það, kom hann með góðar gjafir.
Og þó hann hafi ekki stuðlað að
því, að þær dygðir þróuðust nema
hjá sumum, já, nema hjá einum,
sem hann umgengust, þá hefir
hann ekki lifað til ónýtis. Þá hef-
ir hann haft sitt hlutverk.
Kenning og líf Jesú Krists gjör-
ir oss svo bjart og hlýtt og glatt
í huga við grafir slíkra manna
sem þessar. Því að þessvegna get-
um vjer ekki hugsað oss annað en