Lesbók Morgunblaðsins - 13.07.1941, Blaðsíða 2

234
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
sýslur. Þar var hann á ýmsum
stöðum og stundaði smíðar, því að
hann var hagur á trj, en þess á
milli rjeri hann til fiskjar, oftast
á Evjafjallasandi, en svo hvari
hann þaðan iit í buskann og vissi
enginn hvað af honum varð. —
En svo sprettur Arnes, fyr en
varir, aftur upp á fornum stöð
um og gjörir nú vart við sig við
Elliðaárnar fvrir innan Revkja-
vík. Þar var þá þófaramylla frá
klæðaverksmiðjum Skúla fógeta, í
Reykjavík og gætti hennar dansk
ur maður, — bóndi frá Sjálandi —
og bjó hann á Bústöðum. Einn
morgun var sá danski snemma á
ferli og gekk til myllunnar, en sá
þá að gluggi var þar brotinn og
þegar hann gáði inn, sá hann hvar
maður lá sofandi á gólfinu og
hafði staf og poka sjer við hlið. —
Sá danski greip þetta hvoru-
tveggja og hljóp með það heim tii
Bústaða, en skömmu síðar vaknaði
hinn sofandi maður og elti hann.
Bóndinn kallaði þá til konu sinn
ar og sagði henni að senda „mey-
stelpu“, sem hjá þeim var til
Reykjavíkur og láta bókhaldara
verksmiðjanna vita hvað í efni
væri. Hann sagði henni að láta
„meystelpuna“ fara út um reyk-
háfinn á eldhúsinu svo lítið- bæri
á og biðja menn í Reykjavík að
bregða þegar við og koma sem
fljótast, því að sjer litist mjög
illa á gestinn, sem kominn væri til
sín. —
í bæjardyrunum snjeri sá danski
sjer við og hafði járn í hendinni,
en í því bar komumann þar að,
en það var Arnes og heimtaði hann
nú staf sinn og poka. Bóndi neit-
aði að láta það af hendi og sagði
Arnesi að hann skyldi þá reyna
að ná því úr greipum sjer. Ekki
þorði Arnes að ráðast á karlinn,
en eftir nokkur orðaskifti og heit-
ingar á milli þeirra varð það úr,
að Arnes gekk í bæinn og þáði
heita mjólk, hefir eflaust verið
orðinn langsoltinn. — Bústaða-
bóndinn gerði nú allt til þess að
tefja fyrir Arnesi og var altat,
öðru hvoru, að hlaupa fram í bæj-
ardyrnar til þess að gá að hvort
nokkur kæmi úr Reykjavík. Hann
var í þungu skapi og setti járnið
um þverar dyrnar, en var svo
sjálfur fyrir framan svo að Arnes
kæmist ekki út. Arnes var hvergi
smeikur og gjörði nú skyndi-
áhlaup á þann danska. Hann hljóp
til og greip járnið, en snaraði sjer
síðan að bónda og skelti honum
flötum á ganginn, tók staf sinn og
poka og hljóp út úr bænum og
yfir á Digranesháls. Þaðan sá
hann svo til hóps manna ú’
Revkjavík, sem voru komnir inn
antil á Oskjuhlíðina og hjeldu nú
með Bústaðaholti. Bóndi hjelt nú
til móts við þá og svo labbaði all-
ur skarinn inn að Elliðaám. Þeg-
ar þangað kom, þorðu þeir ekki
yfir árnar, þótti þær ófærar gang-
andi mönnum og hjeldu upp með
þeim, en Arnes hafði hlaupið yfir
þær þar efra og sáu þeir á eftir
honum. Snjór hafði fallið og var
því sporrækt. Eltu þeir nú Arnes
þrjátíu í hóp, flest vefarar iir
Reykjavík, en þegar Arnes sá þá
veita sjer eftirför, sneri hann við
og hvarf þeim. Þeir ráku þá för
hans suður að Hofsstöðum norðan
Vífilsstaðavegs. Hljóp hann þá
þaðan í Garðahraun yfir Vífils-
staði eða Hraunlæk, en þeir eltu
hann enn. Arnes tók nú það ráð að
halda sig hrauninu og stikla á
hraunstríkum, svo að ekki sáust
spor hans, enda mistu þeir af
honum og leyndist hann í hraun
inu um nóttina. Ekki gáfust Reyk-
víkingar samt upp við þetta og
var nú safnað enn meira liði til
leitarinnar að Arnesi. —
Um kvöldið var sent til Hafn-
arfjarðar, um Álftanes og í Garða-
hverfið að smala mönnum og skip-
uðu þeir sjer kringum hraunið um
nóttina, því að ekki átti Arnes að
sleppa. Allan daginn eftir var
hans leitað, en alt var það að
árangurslausu og að svo búnu
fóru leitarmenn hver heim til síu
og þótti ver farið en heima setið.
Ekki var grunlaust um, að ein-
hverjir þarna ekki langt frá hefðu
hjálpað Arnesi og leynt honum,
og voru hjónin á Hofsstöðum tek-
in föst og sökuð „um bjargir“ við
Arnes, en að lögum mátti honum
enginn bjargir veita eða verða
honum að nokkru liði, og er það
harla einkennilegt þar sem hvergi
sjest að hann hafi þa verið dæmd-
ur fyrir þjófnað. Þessi Hofstaða-
hjón meðgengu það, að þau hefðu
„haldið Arnes á laun“ tvo eða
þrjá vetur, soðið fyrir hann mat-
vadi og hjálpað honum á ýmsa'
vegu. — Sýslumaður í Gullbringu-
sýslu var þá Guðmundur Runólfs
son, Jónssonflr frá Höfðabrekku.
Hann hafði þessi mál með hönd
um og dæmdi hann hjónin á Hofs-
stöðum í miklar fjesektir fvrir
það að hafa liðsinnt þessum hæl-
islausa afbrotamanni. — Um þess-
ar mundir var mikið um þjófnaði
á Suðurlandi og var það inest kent
útileguþjófum, en samt var það nú
ekki fvrr en eftir þetta að Arnes
lagðist út fyrir fult og alt, og
yfirgaf mannabygðir. —
★
Það er nú af Arnesi að segja,
að hann leyndist í Hafnarfjarðar-
hrauni altaf meðan á leitinni stóð
og leitarmennirnir voru þar að
verki og úr hrauninu fór hann
ekki fyr en leitinni var hætt og
allir voru farnir heim til sín. Áð-
ur en hann yfirgaf hraunið faldi
hann vel og gróf peninga sína, en
þeir höfðu verið í pokanum, sem
Bústaðabóndinn danski hafði hrifs-
að frá honum, þegar hann kom
að honum sofandi í þófaramyll-
unni, og honum hafði verið svo
annt um að ná aftur. —
Ekki þorði Arnes að hafast við i
nágrenni höfuðstaðarins, en brá
sjer inn fyrir Hvalfjörð og gjörð-
ist nú útilegumaður. Hann bjó
þá um sig í Akrafjalli og þar var
hann um hríð og stal sauðum og
öðru, sem hann náði á bæjunum.
'Akurnesingum þótti Arnes enginn
aufúsagestur í fjallinu hjá sjer og
fóru þeir nú að kvarta sáran und-
an aðförum hans, því að illar
urðu brátt fjárheimtur og liurfu
margar kindur. Það er sagt að
Arnes hafi haldið sig þrjá vetur
í fjallinu, en sá orðrómur lá á, að
hann ætti athvarf hjá Þórði bónda
á Efri-Fellsöxl í Skilamanna-
hreppi, en sá bær var við íjallið.
Menn þóttust oft sjá ókunnugan
mann á ferli úti, seint á kvöldin í
Fellsöxl og þóttust vita að þetta
væri engin annar en Arnes og var
honum því kennt um, að oft hurfu
þvottar á bæjum á nóttunni.
Svo var það eitt vorið, að
menn voru orðnir langþreyttir og