Lesbók Morgunblaðsins - 16.11.1941, Síða 5

LESBÓK morgunblaðsins
■XT
389
Breskir hermenn og flóttafólk á vegi í Frakklandi.
12. maí, að franski hershöfðinginn
Billotte tæki að s.jer vfirherstjórn
á þessnni slóðnm.
★
Þann ló. maí gáfust Hollend
ingar upp. Frakkar og Belga1-
höfðu orðið að láta undan síga og
Jiað var ljóst., að ekki var hægt
að liakla stöðunni við Dyle. Bill
otte hershöfðingi gaf Gort fyrir-
tnæli uni að láta uudan síga til
Escaut.
Gort lávarður heldur síðan á-
frani í skýrslu sinui og segir ná
kvœmlega frá aðstöðunni og útlit-
inu. Gort segir:
„Þann 20. maf kom Ironside
hershöfðingi. yfirmaður herfor
ingjaráðsins breska. Hann kom
með þau fyrinnæli frá stjórninni.
að breski herinn ætti að þrjóta
sjer braut suður til Amiens og að
Jtað ætti að ráðlegg.ja Belgum að
halda einnig suður á bóginn með
sinn ber. Gort skýrði Tronside frá
því, að undanhald til Amiens væri
ekki framkvæmanlegt. Það myndi
hafa í för með sjer,- að herinn
þyrfti bæði að verjast að baki og
einnig brjóta sjer braut gegnum
h.jeruð, sem óvinurinu hefði Jtegar
á valdi sínu og hefði komið sjer
\el fyrir.
Fyrirætlun
Weygrands.
Um þetta lej-ti tók Weygand
hershöfðingi við af Georges. Þann
21. maí slasaðist Billotte hershöfð
ingi hættulega í bílslysi. Eftirmað
ur hans var Blaucliard.
Næstu þrír dagar fórn í að
reyna að tefja framsókn óvinar-
ius. Þann 24. fjekk Gort lávarð-
ur skeyti frá hermálaráðherran-
um, þar sem honum er sagt. að
forsætisráðherrami hafi átt við
ræður við Revnaud og Wevgand
hershöfðingja um fvrirætlanir hins
síðarnefnda um gagnsókn í stórum
stíl. f skeytinu sagði ennfremur:
Báðir aðilar eru sannfærðir um.
að hægt sje að framkvæma fvrir-
ætlanir Weygands og í fram-
kvæmd þeirra fyrirætlana liggi
eina leiðin til að bada úr ástand
inu. Weygand skýrir frá Jivr. að
franski VII. herinn liafi sótt frain
og náð á sitt vald Peronne, Albert
og Amiens. Þrátt fyrir að við ger-
um okkur ljóst, í hvílíkri liættu
her yðar er og sem hefir verið
skýrð fyrir Weygand, er það bráð-
nauðsvnlegt að Jijer viunið í sem
nánastri samvinnu við hann í fram
kvæmd fyrirætlana hans. Skvldi
hinsvegar fara svo, að vður væri
Jietta á engan hátt mögulegt, ætt-
uð þjer að láta okkur vita, svo við
geturn skýrt Frökkum frá því og
gert ráðstafanir með flota og flug-
her. ef svo skvldi fara, að þjer
þvrftuð að liörfa frá höfnunum á
norðurströndinni.
„Menn ættu að taka eftir því“.
segir Gort lávarður. ,,að sam-
kvæmt símskevtinu skýrði Wev-
gand frá að Frakkar hefðu náð á
sitt vald Péronne, Albert og Ami-
ens. Það kom síðar í Ijós, að þess-
ar upplýsingar voru ekki‘rjettar“.
Dunkirk.
Gort lávarður tekur seiuast í
skýrslu sinni til meðferðar undan-
haldið frá Dunkirk. Það var þann
26. maí, sem hann ákvað að senda.
heim nokkrar hersveitir. sem ekki
var álitið að notaðar yrðu í bar-
dögum. Gort hívarður lýsir binum
ýmsu erfiðleikum, sem voru á Jiví
að flytja herinn burt frá Dun-
kirk. pnnri höfnin varð brátt ó-
uýt. Vatn og matvæli handa hern
um varð að flytja frá Englandi og
Jiann 28. maí kom fyrsta skipa-
lestin. Vegna Jiess hve mörgum
skipum var sökt úr lest þessari.
komust ekki öll matvælin leiðar
sinnar, en Jiað sem komst var vei
begið. Það er jafnan talað um
undanhald breska hersins frá Dun-
kirk. En sanuleikurinn er sá, að
herinn var ekki í Dunkirk sjálfri.
heldur á ströndinni fvrir utan
borgina.
Þann 28. maí flutti Gort aðal-
herstöðvar sínar til La Panne.
Þá var ástandið þannig, að ekki
var liægt að afferma birgðaskip í
Dunkirkhöfn. Það var ekki hægt
að flytja nema fáa særða menn,-
en 20.000 hermenn biðu á strönd
inni eftir að komast um borð í
skip.
Þann 29. komu franskir hermenn
í stórhópum til Dunkirk. Stjórn
þeirra hafði ekki gert neinar ráð-
stafanir til að flytja þá. Strönd-
in var þakin af liermönnum og
til stórvandræða horfði. Gort lá-
varður ítrekaði tilmæli sín við
breska hermálaráðuneytið um að
fá úr því skoi'ið hjá frönsku stjórn
inni, hvort hún ætlaði ekki að
senda skip til að flytja hermenn
sína á brott.
Gort gaf síðan út skipun um að
jafnt skyldi vfir breska hermenn
og franska ganga við brottflutn-
ingana. Frakkar fengu tvö bresk
skip til umráða Jienna dag og
einnig fengu Frakkar Malo-Ies-
Bains ströndina fyrir sig.
Þann 1. júní fjekk Gort skip-
un um að fara heim til Bretlands
og daginn eftir var flutningi hers-
ins frá Dunkirk lokið.
Alls höfðu 211.532 fullfrískir og
13.053 særðir liermenn verið flutt-
ir frá Dunkirk og auk þess
112.546 hermenn úr liðum banda-
mhnna Breta.