Lesbók Morgunblaðsins - 23.01.1944, Blaðsíða 4

4
LESr.ÓK MORC.UXr.LAÐSTNS
hann gat ekki annað en látið kvið-
linjía sína fjúka, þó |>eir hittn
kannske vini hans o>; góðkunningja.
Einp oj; t. d. þegar hahn kom að
Miklabæ til sr. .Tóns Ilallssonar til
að hlýða messu, og var presti sam-
ferða út í kirkjuna, en sjer að
einhver hefir gengið erinda sinna
undir kii-kjuveggnum og kastar j>á
fram j>essari alkunnu stöku:
Vel er alinn herrans hjörð
hjerna liggur bevísið.
Sómir vel að sauðaspörð
sjáist kringum fjárhúsið.
En ekki er þess getið, að sr. -Tón
hafi reiðst vísu þessari.
Og eins var með .Tón í Djúpadal.
Þegar Hjálmar kom til hans í hríð-
arbyl að fjárhúsunum og var .Tón
að ke]>past við að bvrgja dyra-
gættina er Iljálmar bar j>ar að,
svo Jón heyrir ekki, j>egar Hjálm-
ar kastaði á hann kveðjunni. En
IljálmaB var ekki lengi til að
demba á hann stöki;nni j>eirri arna:
Er hjer sálin inni svelt
andi J>essu veldur tíðar.
TTættir eru að geta gelt
gamlir seppar Rlönduhlíðar.
Þetta var vinur TTjálmars er
j>essa stöku fjekk, og Ijet s;jer ekki
bylt við verða.
Hann orkti á baðstofuþiljurnar.
— Kastaði afi þinn ekki stund-
um fram stökum heima í baðstof-
unni ?
— .Tú, það kom oft fyrir. Þegar
hann sat á kvöldin á rúmi sínu,
þagði hann oft tímunum saman,
mælti ekki orð af vörum og var
eins og hann vissí ekkert um það.
sem var í kringum hann. En alt í
einu rak hann svo u’ p skellihlátur,
ellegar hann taf!a'vi fram vísu,
annað hvort í 'ramni, eða alvöru.
Þannig eru tilkomar J>essar al-
kunnu vísur, sem eru í kvæðabók
hans, með forskriftinni: Sagt upp
Úr þiign:
Þekki jeg óminn J>essa hljóma
J>arf ei umtal meira.
Nálæg þruma dauða og dóms
dunar mjer v"íð eyra.
Ber nú margt fyrir brúnaskjá
seirí betra væri að muna.
En feigum horfi jeg augum á
alla náttúruna.
Oft skrifaði hann með krít vís-
ur og kviðlinga sína innan á J>ess-
ar litilfjörlegu þil.jur í baðstofunni,
mamma skrifaði J>ær stundum upp,
J>egar hún hafði pappír til J>ess.
Það var altaf J>etta pappírsleysi í
þá daga. Stundum skrifaði hann
J>ær sjálfur seinna. En rnargar
J>eirra týndust.
Gestakoma.
— Manstu ekki eftir gestum, sem
komu til gamla mannsins?
— -Tú, jeg man. Mjer var illa við
]>á. J>egaj' J>eir komu í hópum, þvi
að þá var ekki pláss fvrir mig í
baðstofunni, svo jeg varð að fara
út. Þeir komu til dæmis altaf norð-
anþingmennirnir, J>egar J>eir voru á
ferðinni, .Tón á fíautlöndum, sr.
Arnljótur og Renedikt Sveinsson.
■Teg man sjerstaklega eftir þeim.
Þeir töfðu oft hálfan daginn, til
]>ess að tala við ITjálmar, eða hlusta
á hann.
— Ilafa J>á J>urft að skrifa á
spjaldið hans?
— Já að nokkru levti. En J>eg-
ar mamma var inni hjá þeim, gat
hún hjálpað til við samtalið, eink-
um með stuttar setningar, sem hún
gat látið gamla manninn heyra.
Annars talaði hann, og þeir hlýddu
á. Þetth ber ekki vott um óvinsæld-
ir.
Veislugetir.
t allar stórveislnr í sýslunni var
ITjálmar boðinn og velkominn. Það
gat stundum kastast í kekki milli
hans og einhverra boðsgestanna.
En menn, sem ]>ektu hánn, erfðu
það ekki við hann. llelst reiddust
þeii', sem voru honum ókunnugir
Eins og kom fyrir í brúðkaups-
veislu í Djúpadal hjá Eij-íki, er
hann var að gifta_ dóttur sína. Þar
var meðal veislugestanna eftir-
maður Lárusar sýslumanns í Enni.
Ilann var stórbokki.* Þeim lenti
saman í veislunjii ITjálmari og
honum, svo sýslumaður sneri sjer
til brúðgumans og sagði að ann-
að hvort yrði flð reka Iljálmar úr
veislunni ellegar hann fæiú sjálf-
Djúpadalsmenn neituðu með öllu,
að blaka við Rólu-IIjálmari og
sefuðu sýlumann, svo báðir sátu
kyrrir. En hevrt hefi jeg að tit
af J>essu atviki hafi komið Jiessi
vísa Iljálmars. Ilún fanst á blaði
út á túni, þegar sýslumaður J>ing-
aði í Evhildarholti nokkru síðar:
ITreinlundaður hvítabjörn
höfðings rýmdi sæti.
ITans i staðinn illur örn
argar' um j-jettai’Stræti.
og gýtur að görpum sjón
undirförul öslar sál
innanum göfugt flón
syngur biturt svarastál.
soðið við Niflheims ón.
Reykjalínsætt.
Því er ekki að leyna, sem' sagt,
að Rólu-Hjálmar átti óvildarmenn
og óvini, sem hann aldrei gat
gleymt. T. d. þá Reykjalína, enda
orkti hann af ]>eim ættarnafnið,
kvað það niður, svo það er ekki til
lengur. Rar margt til þess. T. d.
Samdráttur foreldra minna Faðir
minn var sonur sr. Ingjaldar Revkja
lín að Ríp. Þau voru bæði 17 ára
foreldrar mínir þegar jeg fæddist.
Tngjaldur tók því mjög illa, og varð
af óvínátta milli Hjalmars og hans,
og bættist ofan á fyrir fjand-
skap TTjálmars við Reykjalínf. að
Framh. á bls. 14