Lesbók Morgunblaðsins - 11.02.1945, Blaðsíða 8

80
1 LESBÓK MORGUNBLAÐSENS
VINNUHEIMILI S.Í.B.S,
\JícjiLirœkci
anaóar
J4Á
cjaóon
ar
ÞEGAR VINNUHEIMILI Sambands íslenskra berklasjúklinga
að Reykjalundi í Mosfellssveit tók til starfa 1 þ. m., flutti Marí-
us Helgason, varaforseti sambandsins, eftiríarandi rœöu.
HATTVI KTUtt HEILBKIGÐIS-
MÁLARÁÐILEBRA. Virðulegi sókn
arprestur. Agætu blaðameun, og
aðrir góðir gestir.
Sjer hvað á sína forsögu, svo cr
og um Vinnuhæli Sambands ís-
lenskra berklasjúklinga. Fyrst er
þá að segja írá upphafi samtaka
berklasjúklinganna sjálfra. Vmsir
víðsýnir áhugamenn er dvöldu sem
sjúklingar á heilsuhælum landsins,
fóru að brjóta heilan uin það, hvort
sjúklingarnir sjálfir gætu ekki orð-
ið virkir iiðsmenn í baráttunni gegn
berklunum, í stað þess að vera þar
aðeins þolendur. >eir fundu sárt til
þess, þessir brautryðjendur, að þótt
sjúklingar hælanna ættu allir eitt
sameiginlegt áhugamál: útrýmingu
berklanna, þá höí'ðu þeir engin sani-
tök sín á milli er skipulagt gætu
starfið í þágu þess málefnis. Þarna
var saman kominn fjöldi af ungu
fólki með sjúkdóm, er svo var hátt-
að, að hann olli þeim ekki mikilla
þjáninga, en lokaði þá hinsvegar
inni í hælunuin frá lífinu utan
þeirra um lengri eða skemmri tíma.
Þetta fólk vantaði starf til að ynria
af hendi, mark til áð keppa að.
Hyersvegna ekki að skipuleggja
fjelagsskap meðal berklasjúklinga
til baráttu g“gn böli því er þjáði þá
— gegn berklunum I
Fyrir ötula forgöngu ýmsra a-
gætra manna, scm á liælunum
dvöldu,' var svo stofnþing S.I.B.S.
háð á Vífilsstöðuin dagana 23. og
24. okt. 1938. Stofnþing þetta sóttu
fulltrúar frá öllum heilsuhælum
landsins og Landsspítalanum og
Landakotsspítaia — 26 fulltrúar
alls. A þinginu voru samþykkt lög
og stefnuskrá fyrir Sambandið,
kosin stjórn þess o. fl.
l>etta var í stuttu máli sagan um
upphaí S.I.B.S. Var i'yrst engu til
að dreifa nema áhuganum cinum.
En i'ljótt víU' íarið að ræða um sjer-
stök viðfangsefni, og er hjer ekki
tími til að segja sögu þeirra allra
en eftir því' sem verkefnin skýrð-
ustst var þá einnig Ijóst að safna
þurfti fje til framkvæmda, ekki síst
]>ar sem fyrsta aðaláhugamál Sam-
bandsins varð stofnun Vinnuheim-
ilis, en sú ákvörðun var formlega
gerð á þingi Sambandsins 1940.
Aðdragandinn að þeirri satn-
þykkt er í fáum orðum þessi:
Hinar fyrstu raddir um nauðsyn
á rækilegri aðstoð til handa þeim
berklasjúklingum, sem burt hafa
verið skráðir af berklahælunum
koma fram í málgagni S.Í.B.S. blað-
inu Berklavörn 1939, þó að stofnun
vinnuheimilis sje ekki gerð þar sjer-
staklega að umræðuefni, en þar
segir svo í grein eftir Maríus
lielgason, þar sem hann ræðir stefnu
Maríus Helgason
samtakanna. „Við ætluin að gera
okkar ítrastii lil þess, að sá, sem
orðið hefir fyrir því skipsbroti, að
verða berklaveikur, geti fengið þá
vinnu sem heilsa hans leyíir, cr
hann heíir fengið þann bata, að.
geta eitthvað unnið“. Ennfremur
segir í sanm blaði í grein eftir Jón-
as Sveinsson læknir, „slæm aðbúð
og áhyggjur vekja hvíta dauðanu
öðru írernur upp að nýju“. Og
ennfremur segir hann í nefndri
grein:. „Fátækur fjölskyldumaður
Jeitar að sjálfsögðu heim til sín, er
af hælinu kemur, þar sem máske
mörg börn og kona hans bíða, cn
líka fátækt og atvinnuleysi. Ennþá
cr hantfsjúklingur, heim kominn úr
„stríðum stormi“ hræddur við veik-
ina og veigrar s.jcr, með rjettu, frá
að vinna hvaða vinnu sem er, fá-
tækrahjálpin hrekkur skammt, sje
annað. ekki fyrir hendi. Reynslan
sýnjr einnig að slíkur maður, sem
einu sinni heíir sýkst, á erfitt með
að fá vinnu við sitt hæfi“.
Upphaf hugmyndarinnar um
Vinnuheimilið mun eiga rót sína.
að rekja til sjúklinga á Vífilsstöð
nin. í’ar var þá fyrst veturinn 1940,
kosin nefnd til þess að koma fram
með tillögu um verkefni fyrir S.í.