Lesbók Morgunblaðsins - 14.10.1945, Blaðsíða 8

4S8
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Staðarfell.
lítil húsakynni. að haim getur ekki
liýst næturgesti. Þarna stöildum við
ráðalaus. Okkur þykir ]>að óskemti
lcg tilhugsun að níðast á framandi
fólki. En hvað á að gera'! Ekki
getum við legið úti allslaus í kaisa-
veðri. b’yrir íslenska gestrisni. en
ekki fyrir forsjá þeirra. sei'n eiga
að s.já um samgöngurnar innan-
iands, fór alf betur en á horfðist.
Þess skal getið. að á undanförn-
um árum hefir veriö sumarheimili
fyrir börn í skólaaum, en ekki í
sumar. Það átti að gera við húsið.
og eftir því sem jeg leit til mun
ekki vera vanþörf á því. En sú við-
gerð var ekki bvrjuð og skólinn
hefir staðið ónotaður í alt sumar.
Eorstöðukona skólans. Kristjana
Hannesdóttir. var heima, en ætlaði
snemma næsta morgun út í Stykk-
ishólm. Ilún skaut skjólshúsi vfir
okkur um nóttina. og IFalldór Sig-
urðsson bóndi gaf okkur að borða,
svo að okkur leið þarna prýðilega.
Staðarfell stendur hátt á h.jalla
undir klettabelti. Iljallinn er gamall
sjávarkambur og er þar alls staðar
grunt á sjávarsand. Skamt er þarna
til s.jávar. í sjávarbakkanum niður
af bænum var um aldamótin 1800
stór steinn. sem sagt var að álfar
byggi í. En vegna þess að altaf var
að hrynja framan úr bakkanum
var steinninn kominn hálfur frain
af. en sat ]>ó fastur. Var öllum
tekinn vari við því að glettast við
steininn. En þó gerðu vinnumenn
það af glensi. að þeir hrundu stein-
inum í sjó fram. Nóttina eftir
dreymdi Benedikt gamla Iíogason
að álfkona kom til hans og sagði
að hann skyldi ekki hafa betra af
því að vinnumenn hans hefði felt
húsið sitt. R.jett á eftir brann bær-
inn, svo að álfkonan stóð við hót-
un sína (Bærinn á Staðaríelli branu
vcturinn 1808). Það er og í þjóð-
sögum, að í kirkjugarðinum á Stað-
arfelli s.je fornmanns steinn, sem
k kallaður cr llrómundarsteinn. Er
það trú manna að ekki megi hrófla
við honum, því að þá verði eitt-
hvert óhapp.
•leg gekk út í kirkjugarðinn til
þess að s.já Ilrómundarstein, en ]>ar
er ekki á vísan að róa, því að brjóst
háir ruijnar af sigurskúf þekja stór
svæði í garðinum. Neðst í garðhorn
inu er ættargrafreitur og öll minn-
ismerki komin þar í kal' nema hvað
legsteinn Ilildar Sólveigar Bjarna-
dóttur amtmanns gnæfir up]> úr
blómahafinu. «Þar rjett hjá er leg-
steinn Boga Thorarensens sýslu-
manns, en hann er í kafi og enn
fleiri legsteinar. Efst í garðinum
austanundir kirkjunni (en hún
stendur utan garðs) er stór afgirt-
ur grafreitur með háum bautasteini
yfir Gest son Magnúsar bónda Frið-
rikssonar og það þrent. sem drukn
aði með honum. Þetta fólk fór á
báti út í eyjar, en druknaði alt
rjett við Jand með óskil.janlegum
hætti. og hvílir nú alt í sömu gröf.
Þar hefir verið gróðursett revni-
trje og er nú orðið hátt, og gnæfir
yfir stóran rúnna af sigurskúf. At't-
an við þennan grafreit hefir nýlega
verið steypt grafhýsi; þar ætla þau
Magnús og kona hans s.jer legstað.
Þau eru nú í Stykkishólmi. Moldin,
sem kom þar upp þegar grafið var
cr þar í bing og hefir að mestu
hulið gamla íslenska leghellu, sem
virðist vera ágætlega vel ^iöggin.
Þetta er máske llrómundarsteinn,
annars saðar er hann trauðlega
nema hann s.je kominn í kat'. Og
þessi steinn fer brátt í kaf, ef ekki
er að gert. Nú er þessi kirkjugarð-
ur algerlega • fitgrafinn, og hefir
verið gerður nýr kirkjugarður ut-
an túns. þar austur með brekkun-
um, en þó uppi á hjallanum.
Fram undan Staðarfelli er ey.ja
nokkuð há meö grænum kolli. Ilún
heitir Lambev. Þar voru og eru
máske etin, tveir skerklakkar sem
h.jetu Karl og Kerling, Auk ]>ess
á staðurinn nokkrar smærri ey.jar
þar vestur með landi og enn fremur
Deildarey vestur undir Dagverðar-
nesi. í þessum eyjum er dálítið
æðarvarp og hagagang/i. Selveiði
er þarna talsvero og veitt í nætur.
I vor veiddi bóndinn 80 kópa, en
'hefir mest fengið llf> á vori:
Fallegt cr á Staðarfelli, stórt og
mikið tún, sjórinn framundan eins
og stórt stöðuvatn og hinum 'megin
Dalafjöllin og insti hlutinn af Snæ-
f el Isn esf jnll ga r<Yi n iþg. Ey:( r ojfan
bæinn klettahjallar með grónum
stöllum og veita skjól fyrir norðan-
áttinni.