Lesbók Morgunblaðsins - 05.10.1947, Page 6

298
LESBÓK MORGIJNBLAÐSINS
Þess vegna verður öll málsútlistun
þar ýtarlegri, og málin liggja ljósara
íyrir almenningi, heldur en á meðen
þeim \-ar hróflað af í annríki neðri
deildar.
Lávarðatíeildin heíur cg á sir.ni
könnu aiveg nokkurn hluta lög-
gjafarvaldsins, svo sem að taka á-
kvarðanir ur.i umsóknir Iijeraðs-
stjórna um aukið valdsvið. — Þetta
ljettir miklu erfiði af r.eðri deildinni.
Það verour hverjum manni ljós
nauðsynin á því að hafa stofnun, sem
tekur rækiiega til endurskoðunar það
sem h.emur frá neðri deild, þcgar
hann athugar þingstörfin í hcijd. —
Breytingartiilögur, scm samþvkktar
eru í neðri deild, raska oft frum-
vörpum og gera nauðsynlegar íleiri
breytingar á þeim. Þetta getur Iú-
varðadeildin lagað. Þegar frumvarp-
ið um þjóðnýtingu kolanámanna var
komið frá neðri tíeild, komu frrm í
lávarðadeildinni 103 breytingartil-
lögur við það, og rúmlega helmingur-
inn af þeim l:orn frá ríkisstjórninni.
Yfirleitt hefur lávarðadeiltíin betri
tima til starfa heldur en neðri tíeild.
Hún getur þvi helgað þýðingarmikl-
um frumvörpum nákvæma yfirvegun,
en það er ekki hægt í því anr.riki, sem
er í neðri deiid. Þeíta er þeim mun
þýðir.garmeira, sem fleiri og fieiri
störf hlaðact á neðri tíeildir.a.
I'að er líka stór kostur á lávarða-
deildinni að sömu mcr.n sitja þar ár
eftir ár. Þingkosningar geía á einum
dc-gi umturnað skipan r.eðri tíeiidar-
innar, og þangað getur samtímis
valist íjöldi mar.na, scm aidrei hefur
fengist við opinber mál. Þá er mikið
öryggi í því fólgið, að Iávarðadeildin
er óbreytt.
í lávarðadeildinni eru menn úr
öllum stjórnmálaflokkum, lærðir og
reyndir menn. Hún er nokkurs konar
kjarni hinnar ensku þjóðar. Sá tími
er nú liðinn að menn voru r.ær ein-
göngu aðlaðir fyrir frækilega her-
stjórn, og fengu við það sæti á lög-
gjafarþinginu. Á þessari öld l'.afa
AMERÍSKAR
v.
ÞEGAR Eandaríkjamenn sóttu
fram í Belieau-skógi í Frakklandi,
var scnd þangað sveit blökkumanna,
sem aldrei liöfðu heyrt fallbyssu-
drur.ur. Höfðu þeir áður starfað að
því að gera við vegi og brýr. Nú áttu
þeir cð gera timourvirki þarna í út-
jaðri skógarins, svo að hermennirnir
gæti haít þar \ígi, ef þeir skyldi
neyðast til að hörfa undan.
Um morguninn bar þarna að blaða-
mann. Þá var skothríð Þjóðverja ó-
venjulega áköf. Kúlurnar þutu stöð-
ugt með miklum hvin yfir skógar-
jaðarinn og sumar sprungu þar með
ægilegum brestum. Blaðamaðurinn
rekst á stóran Svertingja, ccm var að
h.öggva skóg. Og í hvert rkipti, sem
kvcin í kúlu eða sprcngjur urðu; veip-
aði hcr.n í sárustu örvæntingu.
„Ó, guð mir.n góður, það vildi jeg
að jcg væri hcina“.
n.er.n úr öllum stjettum verið aoiaðir,
c.gi aáelns h.ershöftíirgjar, hcldur
einnig frcmstu mer.n úr viðskiptalíf-
inu, sjerfræðingar á sviði íjelags-
mála, becíu búhöldar og fremstu hag-
fræðingar.
Þingmcnnskuerfðirnar valda því, að
jaínan koma líka ungir mcnn inn í
lávarCadeildir.a. Og þar gefsf þeim
l.ostur á að bera hiklaust fram sínar
skoðanir og viðhorf í vandamálum,
þó með því skilyrði, scm þar er orðin
hefð fyrir lör.gu, að enginn slial tala
norna hann hafi þekkingu á því máli,
scrn fyrir liggur, cða haíi eiíthvað
til brunns að bera.
Þar sem þingmer.n í lávarðadeild-
inr.i fá ekkert þíngkaup, en verða að
eins að fórna sjer fyrir þingstörfin,
loiðir það af sjálfu sjer, að það er
ekki rnjög eftirsótt staða í sjálfu
sjer, en mundi auðvitað vera það, ef
ö5ru vísi stæði á.
KÍMNISÖGUR
„Hvers vegna gerðistu sjálfboða-
liði, fyrst þú ert svona hræddur?"
spurði blaðamaðurinn.
„Jeg gerðist aldrei sjáifboðaliði“,
snökti Surtur.
„Hvernig stendur þá á þvi að þú
ert hjer?“
„Jeg kom ekki hingað i raun og
veru“.
„Ekki muntu þó fæddur hjer?"
„Nei, og jeg vona að jeg þurfi ekki
að deyja hjer“.
„Jæja“, sagði blaðamaðurinn, „þú
ert fullveðja, og úr því að þú gekkst
ekki í herinn, komst ekki hingað af
sjálfsdáðum og ert ekki fæddur hjer,
þá langar mig til að vita hvernig á
því stendur að þú ert hjer samt“.
„Það er sorgarsaga að segja frá
því“, sagöi Surtur. „Jeg á heima í
VVaycross í Georgia, og jeg ætti að
\:era þar, en ekki hjer. En það er svo
sem ár síoan að hvítur maður kom
að norðan og hann stefndi okkur
taman á fund og hann sagði: „Filtar,
jeg vil fá ykkur til þess að fara norð-
ur með mjer og vir.na fyrir stjórn-
ina. Venjulegir negrar fá 8 dollara á
dag, en duglegir negrar fá 10 doll-
ara“. Og þá sagði jeg rjett sí sona:
„Hvíti maður, veistu það að hjer
sjerðu einn 10 dollara negia“.
Og svo fór hann með hóp af okkur
um borð í járnbrautarlestina og við
ókum til New York. Og eftir að kom-
ið var með okkur þangað vorum við
fluttir niður að höfninni. Og þegar
komið var að matmálstíma þá kemur
hvíti maðurinn þar, stígur upp á
kassa og heldur ræðu yfir okkur. —-
„Piitar“, sagði hann, „jeg hefi van-
metið ykkur. Það er enginn 8 dollara
r.egri á meðal ykkar. Komið með
mjer hjerna niður í vöruhúsið og
undirskriföið samning um 10 dollara“.
Jeg var auðvitað fyrstur. Næstur
mjer var hvíti maðurinn og hann
sagði: „Þessa leið til vöruhússins“.