Lesbók Morgunblaðsins - 21.03.1948, Page 13

LESBÖK MORGUNBLAÐSTNS
169
Kannske er hann heldur alls ekki
að hlusta. Hann, sem veit ekki einu
sinni, hvar á hnettinum Stalingrad
og Burma eru, veit ekki, að úti í
heimi berjast menn og deyja fyrir
göfugar hugsjónir.
Það kemur honum ekki við lengur;
hann hefur háð sitt stríð og á ekkert
eftir nema að deyja.
Nei, hann hlustar ekki á stríðs-
frjettirnar, sem frjettir, er geti haft
úrslitaþýðingu fyrir framtíð mann-
kynsins á jörðunni; gamall maður,
sem hefur beðið ósigur í jafnhvers-
dagslegri baráttu og þeirri að komast
áfram í lífinu, lætur sig engu skipta
framtíð mannkynsins.
En frjettirnar um vosbúð og hung-
ur fólksins úti í heimi vöktu hjá hon-
um gamlar minningar að norðan.
Þess vegna situr hann nú og hugsar
um liðna tíma.
Hann minnist hinna köldu vora,
þegar unglömbin dóu unnvörpum úr
kulda. Svo komu grasleysissumur, lít-
il og hrakin hey, og eftir þau sumur
komu langir og harðir vetrar; felli-
vetrar. Þá hrundi fjenaðurinn niður
og sumir bændurnir flosnuðu upp, —
já, sumir flosnuðu upp.
Gamli maðurinn staldrar snöggvast
við í huganum, eins og hann þurfi
að sækja í sig veðrið, áður en hann
rekur ferilinn lengra. Hann styður
alnbogunum á hnjen og felur andlitið
í beinaberum höndunum. — Já, sumir
flosnuðu upp.
Þurrabúðarmenn!
Það fer hrollur um gamla manninn,
þegar þessu kaldranalega orði skýtur
allt í einu upp í huga hans. Kannske
vitnaði þetta eina orð betur en allt
annað um ósigur hans í lífinu. —
Kannske táknaði það skilyrðislausa
uppgjöf hans, þegar svipvindar lífsins
höfðu barið hugsjónir æskumannsins
út í ystu myrkur.
Gamli maðurinn situr enn þá kyrr
í stólnum. Hann veit líklega ekki, að
nú er farið að leika danslög í útvarp-
inu, annars mundi hans slökkva á
AMERÍSKAR
XIII
EFTIR að Theodor Roosevelt ljet af
forsetastörfum var hann eitt sinn á
ferðalagi um suðvestur-ríkin. Meðan
hann var staddur í New Mexiko fekk
hann skilaboð frá einum af sínum
gömlu Rough Riders, frá því að hann
var herforingi. Þessi maður var nú í
fangelsi í Arizona, ákærðui fyrir al-
varlegan glæp, og hann bað sinn
gamla herforingja að koma nú og
bjarga sjer.
Roosevelt brá þegar við og fór til
Arizona. Þar hitti hann manninn í
þröngum fangaklefa og urðu þeir að
talast við í gegn um grindur. Roose-
velt heilsaði honum kunnuglega og
sagði:
„Mjer þykir sannarlega fyrir því að
sjá þig hjei, Jim“.
„Mjer þykir líka sannarlega fyrir
því að vera hjer“, svaraði hann. „En
jeg vona að þú getir beitt áhrifum
þínum og fengið mig lausan. — Þeir
hafa ekkert leyfi til þess að halda
mjer hjer. Þetta er allt bygt á mis-
skilningi".
„Misskilningi?“ endurtók Roosevelt.
því. Hann fer með aðra hendina niður
í buxnavasann og tekur upp baukinn
sinn, hristir hann og veltir honum
milli handa sinna dálitla stund og læt-’
ur hann síðan í vasa sinn aftur. —
Baukurinn hans er nefnilega tómur
og hefur verið það lengi.
En það gerir ekkert til.
Til hvers skyldu svo sem gamlir,
útlifaðir menn þurfa að hressa sig á
neftóbaki? Svo stendur gamli mað-
urinn á fætur, mjög hægt, slekkur á
viðtækinu sínu og nær í Passíusálm-
ana, sem eru á hillunni fyrir ofan það.
Hann ætlar að hafa þá á borðinu
við rúmið sitt í nótt.
KÍMNISÖGUR
„Mjer er sagt að þú hafir verið tekinn
fastur fyrir morð — fyrir að skjóta
einhvern".
„Það er alveg satt“, sagði fanginn.
„Jeg skaut kor.u, en það var hrein-
astr óhapp“.
,,('|’.iapp?“
„Já, hreint óhapp og tilviljun. Jeg
ætlaði ekki að skjóta hana. Jeg ætlaði
aC skjóta konuna mína“.
XIV
ÞAÐ var 1918. Hersveit úr Rainbows-
herdeildinni var send fram snemma
morguns til að njósna, og meðal ann-
ars hafði hún með sjer brjefdúfu. —
Einn af hermönnunum bar hana í
bári á handleggnum, en auk þess varð
hann að bera allan annan útbúnað
hermanns, svo sem riffil, skotfæri,
haka, vírklippur, stálhjálm, gasgrímu,
nesti og ótal margt annað.
Gert var ráð fyrir því að gera
skyndiáhlaup, svo að þeir fengu enga
hlífð af fallbyssuskothríð. Svo beið
herforinginn og liðsforingjar hans í
bækistöðvunum. Eftir nokkra stund
heyra þeir skothríð og bjuggust þá
við því á hverri stundu að fá að vita
eitthvað um það hvernig njósnarferð-
in hefði gengið. En síminn var þögull
og enginn hraðboði kom. Þeim tók að
gerast órótt.
Allt í einu kom dúfa í ljós og flaug
rjett meðfram jörðinni. Allra augu
störðu á hana. Hún flökti dálítið fram
og aftur og settist svo rjett aftan við
hershöfðingjann. Einhver hljóp þegar
til og greip hana. Og svo kom hann
með brjef, sem hann hafði fundið
bundið við löppina á henni. Hershöfð-
inginn tók við því og rakti það sund-
ur með skjálfandi fingrum og las svo
hátt það sem á því stóð:
„Jeg er orðinn þreyttur á að dragn-
ast með þennan skrattans fugl“.