Lesbók Morgunblaðsins - 23.11.1952, Blaðsíða 2

r 582 1
^ LESBÓK MORGUNBLADSINS
fyrir öldubroti. Sá, sem lét gera
þetta mannvirki var Pétur Björns-
son skipstjóri, sem áður hafði ver-
ið í förum víða um höf. Hann fór
• á sínum yngri árum til Ástralíu og
gróf þar gull. Pétur var mesti
sómamaður. Frá bænum er mjög
fagurt útsýni út yfir allan fjörð-
inn út til hafs og innst inn í fjarð-
arbotn, en öll norðurströnd fjarð-
arins blasir við útsýninu. Mun frá
fáum býlum í Arnarfirði vera jafn
fagurt útsýni og sólarlag vera ó-
víða jafn yndislega fagurt scm í
HringsdaL
IIRINGSSÖGU ÁTTI
SIGURÐUR FAÐIR
JÓNS FORSETA
Hringsdalur er landnámsjörð,
þótt eigi sé hans gctið í Landnámu.
Landsnámsmaður sá, sem þar
byggði fyrst bæ og nam þar fyrst
land hét Hringur og dregur bær-
inn nafn af honum. Af Hring land-
námsmanni var til skráð saga. Vita
menn síðast um þá sögu, að hún
var í eigu séra Sigurðar Jónssonar
á Hrafnseyri, föður Jóns Sigurðs-
sonar forseta. Guðmundur Óiafs-
son, sem kom til séra Sigurðar 16
ára gamall og var hjá honum
vinnumaður á Hrafnseyri meðan
séra Sigurður átti eftir að vera
prestur þar, eða til ársins 1852, að
séra Sigurður ílutti sig að Steina-
nesi, þar sem þau Jón Jónsson
skipstjóri og Margrét dóttir séra
Sigurðar reistu bú, sagði föður
mínum, Boga Gíslasyni og bróður
hans, Einari gullsmið Gíslasyni, að
Hringssaga hefði vcrið til á Hrafns-
eyri í eigu Sigurðar, og hafði Guð-
mundur séð hana síðasl í altarinu
í Hrafnseyrarkirkju.
Guðmundur Ólafsson var af öll-
um sagður sannorður og merkur
maður, sem ekki matti vamna sitt
vita í nemu hóti. Hef eg þennan
yitnisburð uxn .Guðmund eftýr
konu, sem enn er á lífi, og var á
heimili með Guðmundi þegar hún
var unglingur. Sagði hún að hann
hefði verið sérlega barngóður, en
mun hafa viljað venja börnin á
sparsemi. Því sjálfur mun hann
hafa lifað og breytt eftir hinni
gullvægu reglu: „Sparsemin er
móðir auðæfanna.“ Hann var um
skeið hreppstjóri í Auðkúluhreppi.
Varð hann vel efnaður niaður, og
var af sumum kallaður „ríki“. Var
það að þakka reglusemi, hagsýni
og sparsemi hans, en ekki af því
að hann væri harðdrægur í við-
skiptum. Hann keypti nokkrar
jarðir í Arnarfirði. Guðmundur,
sem margsinnis sagðist hafa heyrt
söguna lesna á Hrafnseyri, meðan
hann var þar, sagði svo Hrings-
dalsbræðrum, þeim föður mínum
og Einari bróður hans söguna. Ein-
ar sagði síðan Birni Ólsen rektor
söguna, eftir því, sem hún var sögð
honum af Guðmundi, þcgar Björn
heimsótti Einar og þá bræður í
Hringsdal sumarið 1884. Er sagan
á þcssa lcið:
IIRINGS SAGA
„Hringur hefir maður hcitið í
Noregi. Hann var húm mesti kappi
og ójafnaðarmaður mikill og víga-
maður.
Varð hann að flýja Noreg sak-
ir vígaferla, og kom hingað með
Erni landnámsmanni, er nam
Arnarfjörð svo vítt, sem hann vildi.
Ilringur scttist að í Hringsdal.
Nokkru sjðar kom út Ketill il-
breiður landsnámsmaður, son Þor-
bjarnar tálkna og nam Ketildali.
Með Katli kom ut Austmaður einn
frændi þeirfa, sem* Hringur hafði
vegið í Noregi, og var það erindi
hairs út hingað, að. koma fram
hefndum íyrir víg írænda sinna.
Austmaður bjó i Austmaunsdal
og \að lrami er daluxum kenndur,
en annað bú atti hami á Steina-
cejg gem liggur á Langaaesi swfl'
anverðu. Austmaður gerði marga
flugumenn á hendur Hringi, en
Hringur bar af þeim öllum, og
braut þá á bak aftur um stein, sem
enn er sýndur í túninu í Hrings-
dal. Eitt sinn sendi Hringur alla
heimamenn sína inn í Trostans-
fjörð til skógar, og var einn heima.
Austmaðurinn var þá að búi sínu
á Steinanesi. Hann sá til Hrings-
dalsmanna, þegar þeir fóru inn
hjá, og þegar þeir eru um fram
komnir, lætur hann setja fram
skip og stígur þar á með 14. mann.
Þeir reru út eftir firði að Hrings-
dal. Engar njósnir fóru fyrir þeim,
og er þcir komu að Hringsdal,
gengu þeir upp lág þá, sem síðan
er kölluð Austmannalág* og hggur
upp frá sjónum nokkuð fyrir inn-
an bæinn og sézt ekki frá bænum.
Eftir þessari lág komust þeir að
skála Hrings, og fengu kringt um
hann áður cn Hringur varð var
við mannaferðina. Stökk Ilringur
þá út úr skálanum og stóð leik-
urinn fyrst á grund þcirri þar í
túninu, sem síðan er kölluð Bar-
dagagrund hin efri. Þar stendur
steinn sá, sem fyrr var sagt að
Hringur hefði liaft til að hrygg-
brjóta á flugumennina. Austmenn-
irnir sóttu að Hring í ákafa, en
hann varðist al mikilli lireysti, og
varð þeim skeinusamur. En þegar
Jaann sá að laann mundi eklú geta
varizt á þessum stað, liljóp hann
niður á Bardagagrund hina neðri.
Þar er stór steinn. Lét Hringur
stcminn hlífa sér að baki, og varð-
ist svo langa liríð. Varð hann 7
(aðrir segja 12) manna bani, áður
en hann félL En svo kom að lok-
um, að, enginn má við margnum.
Þeir af Austmönnunum, sem und-
an komust, voru allir sárir, og sum-
ir dóu siðan úr sarum“.
•—*—’.V— ....... 1
*Nú er lág þesji i daglegu tali nefnd
Raenmgjalag, ver hún túmð við skriðu-
blðupius c| grjótkasU úr núpnun;.