Lesbók Morgunblaðsins - 24.07.1955, Síða 8
npftfW'
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Myndastytta Bela konungs á hauginum
^ á Belaströnd.
langt skeið hefur Noregur verið
betra land en ísland.
KIRKJURNAR í VÍK
Á Belaströnd var haldið kyrru
fyrir heilan dag. Þarna er dálítið
þorp, sem nefnist Balholm (gamli
Baldurshagi?), en fátt er þar að
skoða nema haugana og kirkjuna.
Haugarnir eru tveir, eins og fyr er
sagt, og inni i miðju þorpi. Á Bela-
haugi er likneskjan, en á hinum
er 4 metra hár bautasteinn, mjór
steindrangur, sem ekkert er letrað
á. Upp úr miðjum þessum haug
vex tré gríðarstórt. Mun það vera
um 20 metra hátt og breiðir limar
sínar út yfir hauginn á alla vegu.
Munu rætur þess vera miklar og
standa djúpt, svo að ekki yrði
áhlaupaverk að rjúfa hauginn, ef
einhvern skyldi langa til þess.
Kirkjan er í stafkirkju stíl, en
nýleg. Hún er helguð Ólafi kon-
ungi helga, en kölluð „enska kirkj-
an“, því að hún mun vera reist
fyrir ferðamenn. Hún er snotur
mjög, en þó eru merkilegri kirkj-
urnar í Vík, sem farið var að skoða
þá um daginn.
Vík er byggð sunnan megin
fjarðarins rétt utan við Vangsnes.
Var farið þangað á ferju og síðan
ferðazt þar um í almenningsbíl,
því að önnur farartæki voru ekki
við hendina. I Vík hafa verið fjórar
kirkjur. Hin elzta þeirra, Tenolds-
og nota þá í viðgerð Hákonarhallar.
En stafkirkjuna átti að rífa og selja
timbrið á uppboði. Þá kom til sög-
unnar byggingameistari, sem hét
Peder Blix. Hann stöðvaði þennan
ránsið og bauðst til að gera við
kirkjurnar í Vík. Var því boði tek-
ið og hafði hann gert við báðar
um aldamótin. Hann er grafinn í
steinkirkjunni og liggur þar hella
mikil á leiði hans.
í steinkirkjunni eru margir
merkilegir munir, svo sem stein-
altari, stór oblátukrús og kanna
undir vín, hvort tveggja með víra-
virkis útflúri. Þar er grallari frá
árinu 1573, hlautteinn, eða áhald
til þess að stökkva vígðu vatni á
söfnuðinn, og ýmislegt fleira.
Stafkirkjan, sem nú er orðin
rúmlega 800 ára gömul, er mjög
stæðiiegt hús enn og viðir öflugir.
Má sjá á henni og öðrum gömlum
timburhúsum í Noregi að veðrátta
er þar önnur en hér, því að svo
lengi mundu viðir ekki hafa enzt
hér. Á kirkjunni er hvert þakið
upp af öðru, eins og á öðrum staf-
Myndastytta Friðþjófs frækna
á Vangsnesi.
kirkja sópaðist burt í snjóflóði á
14. öld. En uppi standandi eru þar
tvær kirkjur frá 12. öld, stein-
kirkja að bænum Hofi og staf-
kirkja að Hopperstad. Nú er ekki
messað í þeim lengur, en byggð
hefur verið fjórða kirkjan, sem nú
er sóknarkirkja.
Það lá við að báðar inar gömlu
kirkjur færi forgörðum nokkuru
íyrir aldamót. í kór steinkirkjunn-
ar er forláta grjót og steinarnir
mjög fagrir. Kom því eitt sinn til Tréð mikla á hauginum. Sér á bauta-
orða að flytja steinana til Björgvin steininn til hliðar við stofninn.