Lesbók Morgunblaðsins - 24.07.1955, Qupperneq 12

F 4oa V
m LESBÖK MORGUNBEAÐSINS :
vezir reisa yfir Djoser konung, sem
var fyrsti konungur þriðju stjórn-
arættarinnar. Þessi nýfundni pýra-
mídi líktist svo mjög „Stalla-pýra-
mídanum“, að mestar líkur voru
taldar til þess að byrjað hefði verið
á honum skömmu eftir fráfall
Djosers.
Þegar Goneim hafði nú komizt
fyrir takmörk pýramídans, var
næsta verk hans að athuga hvar
inngangurinn mundi hafa verið.
Og 1954 fann hann innganginn.
Voru þar fyrst bein jarðgöng nið-
ur á við að innsigluðum dyrum.
Innan við þær tók svo við bratt
steinrið, höggvið út úr klöppinni
undir þessari hálfgerðu byggingu.
Það var einmitt um það leyti er
þetta fannst, að þau ungfrú Parker
og Taylor bar þar að með leikara
sína og fjölda fréttaritara. Þegar
fréttaritararnir þóttust hafa gert
góða grein fyrir athöfnum kvik-
myndaleiðangursins, fóru þeir að
sköða sig um í Sakkara, og rákust
þá á Goneim, þar sem hann var að
láta grafa í kring um pýramídann.
Og það skifti engum togum — í
sama vetfangi voru öll blöð heims-
ins full af fréttum um þennan
merkilega nýa fornleifafund, og
var ekki gert minna úr honum
heldur en því er gröf Tutankham-
en sáluga fannst hérna á árunum.
Ekki skorti upplýsingarnar og get-
gáturnar. Sagt var að byrjað hefði
verið á þessum pýramída 5000 ár-
um áður en Kristur fæddist. Hann
væri með öllu óskemmdur. Þar
mundi sennilega finnast gulli sleg-
in líkkista einhvers Faraós. Stund-
um var sagt að þarna mundi vera
grafinn Sanakht konungur úr
þriðju ríkisstjórnarætt, eða þá
Amenophis III., sem var uppi rúm-
um þúsund árum seinna.
Goneim fékk nú að reyna hvað
það er að vera bendlaður við heims
-fréttirnar. ÚtVarpsmenn heimtuðu
að fá að tala við hann, ljósmynd-
arar eltu hann á röndum og blaða-
menn reyndu á allan hátt að fá
hann til að gefa sér sérstakar upp-
lýsingar. Það skal sagt Goneim til
heiðurs, að hann fórnaði aldrei
virðingu sinni sem vísindamaður,
fyrir það að trana sér fram í heims-
fréttunum.
Hann hafði nú fundið gang und-
ir pýramídann og þegar hann hafði
brotizt þar áfram 200 fet, kom hann
að annarri innsiglaðri hurð. Þar
var klefi nokkur, höggvinn hroð-
virknislega út úr klettinum, og í
honum var líkkista úr alabastri. En
hún var tóm, og það var raunar
auðséð að aldrei hafði legið lík í
henni. Þetta urðu Goneim mikil
vonbrigði.
Og samtímis var sem öll heims-
blöðin misstu allan áhuga fyrir
þessum pýramída. Það var leiðin-
legt að því leyti, að margur hefur
sjálfsagt ályktað af því, að rann-
sóknum þarna væri lokið, árangurs
-laust. En það er síður en svo. —
Rannsóknirnar á þessum pýramída
eru nú rétt að byrja. Á árinu sem
leið hefur verið grafið djúpt um-
hverfis innganginn, og þar hefur
fundizt annar inngangur dýpra í
jörð, en menn halda þó að hann
hafi aldrei verið fullger. í efra
ganginum hefur Goneim fundið
ýmislegt, sem merkilegt má teljast.
Fyrir fornfræðinga er merkilegast-
ur smágripur einn úr fílabeini, lík-
astur stuttri reglustiku. Á hann eru
ristar táknmyndir. Er það upptaln-
ing á ýmsum fínum líndúkum,
sem sennilega hafa verið notaðir
til að vefja utan um smyrling. En
það sem merkast er, þarna stendur
einnig nafnið Djeserti-ankh.
Eitt af vandamálum Goneims var
að komast að því handa hvaða kon-
ungi þessi pýramídi hefði átt að
verða. Af byggingarlaginu mátti
álykta að á honum hefði verið
byrjað skömmu eftir daga Djosers.
En enda þótt nöfnin á flestum kon-
ungum eftir daga Djosers sé kunn,
þá hafa ekki fundizt legstaðir
þeirra allra, svo öruggt megi telja.
Egypzkur sagnfræðingur, Menethe
að nafni, sem var uppi um 2500
árum fyrir Krist, hefur gert skrá
um konunga eftir fornum sögum.
Þar getur hann um konung, sem
hafi heitið Djeserti og að hann hafi
ríkt aðeins nokkur ár. Ef Djeserti-
ankh og Djeserti eru sami maður,
og það er mjög sennilegt, þá getur
verið fundin skýringin á því hvers
vegna þessi pýramídi var aldrei
fullger. Faraóarnir létu sjáífir gera
pýramída sína, en ef þeir dóu áður
en pýramídi var fullger, þá skeytti
næsti Faraó ekki um að láta full-
gera hann.
Djeserti er hvergi nefndur á
nafn nema í skrá Manetho. En nú
finnst ofurlítil flaga af fílabeini,
sem í sjálfu sér er einkisvirði, en
vegna þess að þetta nafn er letrað
á hana, gefur hún upplýsingar um
hvenær byrjað var á merkilegu
mannvirki.
Á hringmúrnum hefur Goneim
einnig fundið nafnið Imhotep og
þar hjá tákn, sem merkir vezír.
Það er varla neinum blöðum um
að fletta, að þetta er hinn mikli
Imhotep „sá, sem fann upp þá list,
að byggja úr höggnu grjóti“, eins
og Manetho segir um hann. Það er
sami maðurinn sem byggði hinn
merkilega „stallapýramída“ handa
Djoser. Sennilega hefur hann lifað
lengur en Djoser, og svo byrjað
á nýum pýramída fyrir næsta
Farao.
Einnig hefur fundizt þarna gull-
skraut. Er þar fyrst að nefna djásn
mikið, samansett af 21 gullkingu.
Þá er mjög haglega og fagurlega
gert ilmhús, í laginu eins og snigilL