Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1959, Page 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
285
Frá Miklagarði
Tyrkneskur fiskibátur
alltaf mikil umferð. Á Gullna
horninu gnæfa hæst Soffíukirkjan
og Bláa musterið. Þar voru og fyrr-
um miklar dýrindis hallir, en mest-
ur var íburðurinn og óhóf í höllum
þeim, sem stóðu hjá Laktjörnum
og Sigurður Jórsalafari sagði frá
Borgarhliðið sagði hann að héti
Gullvarta. Á tyrknesku heitir það
nú „Altikopu", en það þýðir: gullnu
dyrnar. í Heimskringlu er sagt frá
siglingu Sigurðar Jórsalafara, og
að keisarinn hafi þá látið ljúka upp
Gullvörtu og leiða Sigurð til Lak-
tjarna. En þar voru síðar kvenna-
búr soldáns.
Sá bakki sundsins, sem er Asíu-
megin, ber annað nafn og kallast
borgin þar Uskúdar, eða Skutari.
Þessi bær er frægur fyrir það, að
þar er stærsti grafreitur Múha-
medsmanna og kyprusviðarskógur
allt um kring. Rétttrúaðir Múha-
medstrúarmenn vilja ekki bera
bein sín í Evrópu, kunna betur við
að vera Asíumegin, þar sem Múha-
med spámaður var.
Um Istanbulsundið er 2% stunda
sigling og þegar farið er þar í
myrkri eru undurfagrar Ijósa-
skreytingar á bökkunum. Eins er
ævintýralega fagurt að sigla um
sundið í tunglsljósi, og þá er hress-
andi að vera uppi á þiljum og
anda að sér loftinu, sem er þrungið
af blómaangan og sjólykt. Hér
bærist víst aldrei bára, enda má
sjá það á ferjunum, þar sem há-
stokkar eru svo sem eitt fet yfir
sjávarmál, en gluggar eins og í
verslunum í Reykjavík. Stundum
mætirna við bátum, sem láta reka
niður sundið. Þeir hafa björt Ala-
dinljós og kasta þeim á sjóinn og
veiða svo á stöng í geislanum.
Stundum sjást menn draga makríl,
og mikið er af túnfiski hér í sund-
inu og eru það tvær tegundir, sem
kallast „pelamidi sárda sárda“ og
„thunnin euthynnus alletterótus“.
Hér fara og miklar höfrungavöður.
Alltaf virðist vera sumar í Istan-
bul og aldrei hefir sundin lagt.
Stríðsundirbúningur er í fullum
krafti, byrjað að mála olíugeyma
mórauða með grænum röndum.
Fallbyssur eru víða og sex menn
við hverja. Og hér fer bandarískt
beitiskip með reistar fallbyssur.
Kafbátanet má draga fyrir sundið
á einni klukkustund og loka því.
Istanbul er að einu leyti lík
Reykjavík, hún er reyklaus, reyk-
háfar eru ekki á húsum. Þegar degi
hallar er húmið hlýtt og notalegt,
mandarínurnar glóa í görðunum og
tunglið varpar glampa á Bláa
musterið og gömlu Konstantinópel.
„Allah er mestur, það er enginn
Allah nema Allah“.
Batum í Sovétríkjunum
Eg kom í fyrsta skifti til Batum
í Kákasuslandinu sunnudaginn 31.
ágúst 1958. Landslag er hér hrika-
fagurt og fjöllin skógi vaxin upp
að efstu brúnum. Smáfannir sáust
í efstu skörðum í Rizfjöllum í
Tyrklandi, en þau eru líka 12.917
fet á hæð.
Hér er laufskógur, pálmar, bam-
bus og bananatré, sannkallaður
regnskógur, enda eru hér staðvind-
ar. Úrkomur eru oft miklar með
þrumum og eldingum, alveg eins
og í frumskógum hitabeltisins. Og
hér eru hitabeltisdýr í skógunum,
svo sem hvíti hjörturinn (albino
antilopa) og tigrisdýr. í bókinni
„The Tigers“ segir Leut. Col. A.
Lockef frá því, að tigrisdýr fari
vestast til Kákasusfjalla og Ge-
orgíu. Þau eru dugleg að ferðast.
Hann segir að þau liggi oft niðri
í vatni um hádaginn þegar heitast
er, og að þau geti vel synt 4 mílur
ef þau kæri sig um. —
Nú var eg aftur kominn til
Batum, og hér væri eflaust margt
að sjá og læra. En þar sem ferða-
frelsi er hér mjög takmarkað, er
heppilegast að sleppa öllum ævin-
týrum í Rússlandi.
í Batum eiga 93.000 manna
heima. Kjör almennings eru mjög
bágborin. Laun verkamanna eru