Lesbók Morgunblaðsins - 31.05.1959, Page 14

294
LESBÓK MORGCJNBLAÐSINS
í augum Japana eru sviksemi og
agaleysi glæpir. Þess vegna eru
drengir þessir dregnir fyrir lög og
dóm, og þá eru það venjulega for-
eldrarnir sem vilja láta refsa þeim
harðlega.
Áður fyr vissi hver einasti Jap-
ani upp á hár hvað honum bar að
gera og hvað hann ætti að láta
ógert. Hann lifði eftir föstum regl-
um frá vöggu til grafar. Þá var
líka ströng stéttaskipting þar í
landi.
Nú er orðin á þessu breyting.
Með lýðræðinu urðu allir jafnir,
án tillits til ættgöfgi, auðlegðar,
metorða eða venja. Þetta hafa hin-
ir eldri átt bágt með að skilja, en
þeir yngri hafa misskilið það. Þeir
sem bezt þekkja Japana, segja að
þetta sé aðeins millibilsástand. Þeir
muni brátt læra að tileinka ser
hugsjónir lýðræðisins. eins og þeir
gátu fyr tileinkað sér kínverska
menningu og vestræn vinnubrögð
Og þegar svo er komið, verða þeir
áreiðanlega það, sem þeir heldu
áður að þeir væri — forustuþjóð
í Asíu.
(Úr „Saturday Evening Post“;.
Eg hylli þig æska á hamingjustund.
Eg heilsa þér æska í gróandi lund.
xg gieðst. yfir fegurð og gjörvileik þín,
þú gimsteina leggur í sporin mín.
Og þegar að dómarnir dynja á þér,
eg dreg mig í hlé, þegar enginn sér.
1 ótryggum heimi, h”ar öldin var blind,
sem átti að vera þín fyrirmynd.
Hvern dag ertu yngingar draumurinn
minn,
eg dey þegar lengur ei til þin eg finn.
Eg virði þig æska, í ást þinni, og sorg.
Eg ann þér, og treysti í framtíðarborg.
Kjartan Ólafsson.
Rökfrœði
BLAÐIÐ The New York Times birti 23.
janúar í vetur útvarpsræðu frá
Moskvu. í þeirri ræðu voru meðal ann-
ars þessar röksemdir: „Þar sem gervi-
hnettir og rákettur hafa hvergi orðið
vör við skaparann, engla eða þess
háttar, þá er það fullgild sönnun þess
að trúarbrögðin eru vitleysa og að
guð er ekki til“.
Þessi röksemdaleiðsla minnir dálítið
á söguna um Englendinginn og Þjóð-
verjann, sem voru að gorta af forfeðr-
um sínum.
Englendingurinn sagði: „Hérna im
daginn vorum við að grafa upp gaml-
ar kastalarústir og þá fundum við eitt-
hvað, sem líktist vírspotta".
„Hvað er merkilegt við það?“ spurði
Þjóðverjinn.
„Það sýnir að forfeður okkar hafa
þekkt símann fyrir mörgum öldum“,
sagði Englendingurinn.
„Já, við vorum líka að grafa upp
gamlar kastalarústir", sagði Þjóðverj-
inn, „en við fundum ekki neitt“.
„Hvað er merkilegt við það?“ spurði
Englendingurinn.
„Það sannar að forfeður okkar hafa
þekkt loftskeytin frá alda öðli“, sagði
Þjóðverjinn.-------
Þá er ennfremur gaman að rifja upp
í sambandi við þessa Moskvufregn
smásögu, sem sögð er um vísinda-
manninn Sir Isaac Newton.
Newton var trúaður maður, en einn
af vinum hans, sem líka var vísinda-
maður, neitaði því algjörlega að guð
gæti verið til. Nú var það einu sinni
að Newton lét afbragðs hagleiksmann
smíða eftirlíkingu af sólhverfinu. Var
þetta slík hagleikssmíð, að þegar sól-
hverfið var sett á hreyfingu, snerust
allir hnettirnir umhverfis sól með
hlutfallslegum hraða. Völundarsmíð
þessa hafði Newton á borði hjá sér.
Skömmu seinna kom hinn vantrúaði
vinur hans að heimsækja hann.
Newton var að lesa í bók og leit ekki
upp úr henni. En gesturinn rak þegar
augun í sólhverfið og vissi þegar hvað
það var. Hann setti það á hreyfingu
og horfði undrandi á.
„Þetta er snilldarverk", hrópaði
hann. „Hver hefir gert þetta".
„Enginn“, sagði Newton og leit ekki
upp úr bókinni.
„Þú hefir víst ekki tekið eftir þvi
sem eg sagði“, mælti gesturinn. „Eg
var að dást að þessari Völundarsmíð
og spurði hver hefði gert hana“.
Newton leit nú upp og staðhæfði
aftur, að það hefði enginn gert, efnið
hefði aðeins safnazt svona saman af
sjálfu sér og myndað þetta hverfi.
„Þú heldur víst að eg sé asni“, sagði
gesturinn. „Auðvitað hefir einhvei
gert þetta, og sá hinn sami er frábæi
snillingur og mig langar mjög til að
kynnast honum“.
Þá reis Newton á fætur, lagði hönd
ina á öxl vinar síns og mælti:
„Þetta er ekki nema ófullkomin eft-
irlíking af meistaraverki, sem þú
kannast vel við. Þú trúir því ekki að
þessi eftirlíking hafi orðið til af sjálfu
sér, en þú heldur að meistaraverkið
sjálft hafi orðið til af sjálfu sér. Segðu
mér nú í einlægni eftir hvaða rök
semdaleiðum þú kemst að slíkri niður-
stöðu“.
Þá varð hinn orðlaus.
Fundinn eyðidalur
fullur af steingerfingum
UM miðja Argentinu vestanverða hefir
nýlega fundizt eyðidalur, þar sem
fullt er af purpuralitum steingerfing-
um, og eru þetta bein úr skepnum, sem
uppi voru fyrir 170 miljónum ára.
Purpuraliturinn kemur af járnsam-
böndum, sem þar eru í jörðu. Sum
beinin liggja laus á við og dreif en
sum eru föst í grjóti. Eru nú vísinda-
menn frá Harward að rannsaka þenn-
an merkilega stað.
Mikið af beinunum er úr eðlum, sem
nefndust „cynodonts" og voru líkastar
blending milli skriðdýra og hunda.
Þetta voru rándýr og voru um fjögur
fet á lengd og gengu á fjórum fótum.
Hauskúpum þeirra og ýmsum öðrum
beinum svipar bæði til beina í skrið-
dýrum og spendýrum. Og menn halda
að þessi dýr hafi verið með heitu blóði.
Þarna eru einnig bein úr öðru skrið-
dýri, sem nefndist „dicynodonts". Þau
voru á stærð við naut, og líktust nokk-
uð spendýrum og voru grasætur. Þau
höfðu stórar skögultennui og á bakinu
hornskjöld, líkt og skjaldbökur.
1