Lesbók Morgunblaðsins - 07.09.1975, Síða 3

læra hvernig á að ala upp börn! Ég hlakka alveg
sérstaklega mikið til! Alveg afskaplega mikið? Og hvað
sagði hann svo kennarinn, þegar hann vissi þetta? Sá
hann í gcgnum það? Eða hvað? Hvers vegna ertu svona
aumingjaleg á svipinn?
— Já, en hann hefur alls ekki séö það ...
— Hvað áttu við. Að hann hafi ekki séð það?
— Það var enginn, sem sá það?
Maðurinn settist aftur. — Hvers konar rugl er þetta
eiginlega.
— Vegna þess — stúlkan dró djúpt andann. — Það var
ekki hann sem hafði skrifað þaö.
— Hvað hefur hann ekki skrifað? Er það ekki undirskrift
hans sem er hérna.
— Jú, að vísu, — en í cinkunnahókinni sko, það er ekki
hann.
— Hvað áttu við?
— Jú, þetta aö foreldrarnir eigi að konia í skólann.
— Hver var það þá?
Litla stúlkan þagði.
— Það var forstöðukonan ...
— Hver þá?
— Já, það var hún.
Maðurinn beit á vör sér.
— Vegna þess — fyrst var það hún, sem skrifaði í bókina
— og svo af því að ég varð svo hrædd og svo — svo sendi
hann þetta bréf.
— Hvað meinarðu með því að segjast hafa orðið hrædd?
Hvers vegna?
— Jú, þegar hún skrifaöi þetta í bókina — stúlkuna rak f
vörðurnar. — Þá varð ég hrædd fyrir alvöru.
— Bibi! Maðurinn þagnaði aftur. — í fyrsta lagi hættir
þú að kjökra. Þér verður ekkert ágengt með því móti.
Hann talaði ákaflega skýrt. Og reyndu svo að tala svo að
ég skilji hvað þú segir. Ég botna ekki orð f neinu.
Stúlkan lagöi höfuðið niður á borðið.
— Og svo höldum við áfram.
— Já. Hún hugsaði sig um andartak. Svo tyllti hún
hökunni á spenntar greiparnar andartak. — Jú, sko, —
það var í söngtfmanum — já og við sungum: í garðinum
stendur perutré. Og svo —
Maðurinn hrukkaði ennið. — Réttu mér bókina.
Litla stúlkan stóð upp. Hún tók einkunnabókina og
lagði hana á borðið. Þvf næst settist hún aftur á sinn stað.
Maðurinn fletti bókinni óþolinmóður. Lítið hvftt um-
slag datt úr bókinni.
Stúlkan stökk á fætur til að ná í umslagið, en maðurinn
varð fyrri til. — Hvað er þetta? Heyriðu mig hvað er nú
þetta. Hann sncri umslaginu milli fingra sér. Það hafði
ekki verið opnað. — Ilver á að fá þetta?
— Þetta er ekki neitt. Láttu mig fá það! Láttu mig fá
það, pabbi!
Stúlkan teygði sig eftir hönd föðurins. — Láttu mig fá
það.
Maðurinn ýtti henni frá. — Viltu gera svo vel og
setjast. Og það strax. Ég er orðinn þreyttur á þessu. Og
hananú.
Stúlkan færði sig aftur að fjærri enda borðsins.
Maðurinn las utan á umslagið. — Hvern þekkir þú í
Prag?
— Láttu mig fá það, pabbi.
— Ég var aö spyrja, hvern þekkir þú í Prag? Hver er
þaö? Ilverjum ertu að skrifa þar? Viltu gera svo vel að
Ieysa frá skjóðunni.
— Þaö — er — kona.
Maðurinn reif upp umslagið. — Kona.
— Æ, nei. Láttu mig fá það. Nei. Stúlkan réðst að
honum. — Pabbi þú mátt ekki lesa það, heyrirðu þaö,
elsku bezti pabbi minn!
Maðurinn teygði sig eftir sfgarettunum.
— Ég efast ekki um ég hafi gaman af því, það geturðu
bókað!
Hann kveikti sér í nýrri sfgarettu. — Nú sezt þú niður
og rcynir að hafa þig hæga. Og svo geturðu byrjað.
Hann talaði nú lágt og rólega. — Og ef þú segir ekki
sannleikann, þá skaltu eiga mig á fæti. Þá gef ég þig bara
upp á bátinn í eilt skipti fyrir öll. Mundu það. Jæja, ég er
tilbúinn.
— Ilvað viltu vita? Stúlkan var ókyrr á stólnum.
— Fyrst vil ég vita hvers konarnréf þetta er? Og sfðan
geturðu sagt mér sitt af hverju: Hvers vegna ég er
kallaður f skólann? 1 öðru lagi, hvers vegna sýndir þú
mér ekki bókina, heldur skrifaðir undir sjálf? Og f þriðja
lagi: Hvers vegna vill söngkennarinn tala við mig?
Maðurinn taldi spurningarnar sanian á fingrum scr. —
Og í fjórða lagi verður þú að sýna mér, hvað þú hefur
verið að makka upp á sfðkastiö án minnar vitundar.
Sfðast í fyrradag læstirðu þig inni á klósetti, líklega
heldurðu að ég sé algert flón. Og aó lokum til að allt
komist nú á hreint á milli okkar, geturðu kannski vcrið
svo elskuleg að'segja mér, hvað þú hafðir fyrir stafni í
þrjá daga um daginn, þegar ég var að heiman. Er þetta
skilið? Ogþágeturðu byrjað.
Stúlkan lét fara betur um sig.
— Og á þetta að koma f réttri röð?
— Já, Ilvaða bréf er þetta?
— Það er bréf — bréf, sem ég átti að skrifa fyrir konu.
— Hvaða konu.
— Það er kona — þú þekkir hana ekki — hún er hjá
konunum, sko.
— Frú Tischa, sé.ég. Og hvað gerir hún hjá konunum?
— Hún þrífur salérnin. En það er ekki hún, frú Tiseha.
Það er nefnilega frænka hennar.
— Hver er frænka hvers?
— Konan sem ég átti að skrifa.
— Og hvað kemur hún klóscttunum við?
— Ég veit það ekki. Hún situr þar bara.
— Þessi frú Tischa?
— Nei, ekki hún. Frú Plaeova.
— Placova?
— Já, Og veiztu það — þegar hún situr bara og horfir,
— sko þegar hún hlær ekki, þá er hún alveg venjuleg í
framan. En þegar hún hlær, hlær hún bara með hálfu
andlitinu.
— Um hvað ertu eiginlega að talá?
— Það er um þetta bréf, sem þú spurðir mig um. Ég
skrifaði það fyrir hana. Hún getur nefnilcga ckki séð
mcð hinum helmingnum.
— Og fæ ég að vita, hvers konar bréf þetta var?
— Ég var að segja að hún bað mig að skrifa þctta bréf.
Sko. Og svo skrifaöi ég það.
— Og hver á það?
— Hún frú Tischa. Frænka hennar.
— Og hvers vegna skrifaðir þú það fyrir hana?
— Af þvf að hún þurfti að senda tösku.
— Tösku?
— Já, tösku undir epli.
— Hver?
— Auðvitað hún frú Tischa.
— Sem sagt frú Tischa ætlaði að senda frú PÍacovu
tösku?
— Já.
Bibi!
Stúlkan hikaði við. — Hvað?
Maðurinn einblfndi á liana. — Hvar hefurðu verið að
tala við hana?
— Á klósettunum.
— Hvar?
— f garðinum.
— Hvað hefurðu oft hitt hana?
— Það man ég ekki.
— Svona nokkurn veginn þá?
— Svona einu sinni...
— Manstu, hvað ég var búinn að segja þér? Maðurinn
hnyklaði brýnnar.
— Já, Að ég megi ekki fara neitt meö neinum. Og ekki
taka við neinu að borða frá ókunnugum. Því að hann —
maðurinn Iiggur á gægjum, þar sem börn eru. Aöallega á
leikvellinum. Ilann cr klikkaður.
Maðurinn hlustaði á hana, án þess að hræra legg né liö.
— Hefurðu séð hann?
— Nei.
— Hvernig veiztu það þá?
— Þau voru að scgja það í skólanum.
— Hvenær?
— Þarna þegar þau fundu hann — hann sem sagt. Og
hann hékk uppi á snaga og var dauóur, — og svo á
járnbrautarstööinni fundu þau hana — sem var með mér
í fyrsta bekk og var örvhent og sem var svo lítil...
— Og hvað?
Og hún þekkir alls ekki litina. Hún var nefnilega
litblind.
— Ilvað hét hún?
— Jirina Barvicova. Stúlkan ók sér á stólnum. — Og
þó var hún bezt í teikningu. Og einu sinni kenndi
leikfimiskennarinn okkur tcikningu, því aö okkar teikni-
kennari var í baði. En liann sat bara við kennaraborðið og
sagði að allir mættu teikna það sem þeir vildu, bara að
við hefðum ekki hátt.
Maðurinn kinkaði kolli og blés frá sér reykjarmekki.
— Og þegar liringdi út, þá fór hann bara og rétt skoðaði
það sem við höfðum gert. Og varð bálvondur og tók allar
teikningarnar með sér. Og síðan hefur hann bara kennt
okkur leikfimi.
— Ifvað teiknaðir þú?
Ég? Stúlkan lagðist á hné í stólnum og studdi andlitið í
höndum sér. — Mfn mynd var ekki orðin þurr, en ég
hafði málað — svona garð.
— Hvernig þá garð?
— Jú, svona garð yfir næstum alla örkina, það var
svona garðhlið.
— Og hvað var í garðinum?
— Það veit ég ekki. Það sást ekki inn fyrir hliðið.
— Það var sem sé ekki almennilegur garður.
— Jú, víst! Hefði maður komið inn í garðinn þá hefði
niaður séð það allt.
— Hvað?
Stúlkan liugsaði sig uni. — Peningana.
— Peninga? Peninga í garðinum?
— Já.
— Hvernig veiztu það?
— Hvað meinarðu.
— Að það hafi verið peningar í garðinuin? Það var ekki
hægt að sjá inn f garðinn.
— Jú, obbolítið. Gegnuin rimlana á hliðinu.
— Málaðir þú peningana þar?
— Nei. Þeir voru grafnir niður f jörðina.
Maðurinn reykti þegjandi nokkra stund. — Gæturðu
ekki sagt mér frá henni Jirinu?
— Nei.
\
Árni ÖIq
HAUSTBYLUR
Býður ærið kalda kosti
kveifum grimmlegt pólarhaust.
Norðanhríð með hörkufrosti
hurðir skekur vægarlaust,
fönnum hleður í faðmatali,
fjúka þök og brotnar gler,
gustar kalt um setusali,
sími slitnar, rafmagn fer.
Hitadælur hætta að finna,
hér er hvergi yl að finna.
— Fyrrum mæddi ei frost og él,
fjósbaðstofan dugði vel.
Yngvi Jöhannesson
FRÍÐ ERU
GÖMUL SKJÖL
Fjarlæg reis fjallabrún,
friðsælt var angantún,
barnssálin opineyg
á æskunnar draumateig.
Á brosandi blómateig
með blikandi himna sveig.
Með ógleymdan upphafs frið,
álengdar lífsins nið.
Vályndra veðra oft
velta blikur á loft
með uggs og angurs él.
Andar köldu frá Hel.
En eilifa ástarsól
æsku frá sjónarhól
aldrei að fullu fól.
Fríð eru gömul skjól.
Jenna Jensdöttir
MANNHELGI
Ég er maðurinn
sem veit
hver er skáld
og hver er
ekki skáld
ég hefi lokið upp
sálum ykkar
með lykli
vizku minnar
efsti dómur
daga ykkar
er minn
dómur
Ég veit
hver er
og hver
er ekki