Lesbók Morgunblaðsins - 09.03.1985, Page 2

Og sömu hugmyndir hefur hún
einnig útfært í grafík.
Ég minntist á það við Jóhönnu
í þessu sambandi, að það kynni
að flögra að áhorfandanum, að
hún væri í hraki með hugmyndir
og dytti fátt nýtt í hug. En hún
kvað ástæðuna ekki hugmynda-
skort, heldur hitt, að hún gæti
ekki yfirgefið hugmynd, fyrr en
búið væri að kreista út úr henni
hvern einasta dropa. En engar
tvær myndir eru alveg eins.
Þetta heitir víst að rækta garð-
inn sinn og það er eins misjafnt
eins og mennirnir eru margir,
hvernig sú ræktun fer fram. Jó-
hönnu má líkja við þann, sem á
lítinn garð með fáum jurtum, en
hlúir vel að hverri þeirra. Það er
mjög misjafnt, hvaða afstöðu
Kstamenn hafa til myndefnis.
Þeir eru margir í nútímanum,
sem hafa valið sér mjög þröngt
svið að þessu leyti og hætta ekki
fyrr en búið er að þrautkanna
það. Aðrir leita vítt og breitt að
myndefpum og hafa á einni og
sömu sýningunni marga efnis-
flokka: Landslag, portret, fant-
asíur, nektarmyndir, uppstill-
ingar og ef til vill fleira. Báðar
aðferðirnar eru jafn góðar og
gildar, það verður hver að fljúga
eins og hann er fiðraður.
Myndir Jóhönnu Bogadóttur á
sýningunni í Norræna húsinu
eru í beinu framhaldi af því sem
sést hefur uppá síðkastið eftir
hana. Þó er þar ákveðin þróun
greinanleg og felst einkum og
sér í lagi í því, að breyting hefur
nú orðið á myndmálinu. Ennþá
bregður að vísu fyrir turninum
dularfulla og hestinum. En til
viðbótar greinir áhorfandinn
einhverskonar brak, stundum
eins og timburbrak, stundum
glerbrot. Komnir eru hálslangir
svanir til sögu og sitthvað fleira.
Ég minntist á það við Jóhönnu
og hafði þá ekki sízt í huga
myndina, sem hér er prentuð á
forsíðu, að hér væri verið að
fjalla um stórslys, jafnvel
heimsslit. Jóhanna kvað það að
vísu rétt, að sér væri ofarlega í
huga sú ógn, sem við byggjum
við og það kæmi efalaust fram í
myndunum. En Jóhanna hefur
þann háttinn á, að segja ekkert
afdráttarlaust. Hún gefur í skyn
og áhorfandinn les á milli lín-
anna, ef manni Ieyfist að komast
svo aö orði um myndlist. Þetta
er ekki myndlist frásagnarlegs
eðlis í venjulegum skilningi, en
hún miðlar ákveðinni kennd.
Stundum getur sú kennd orðið
mjög ákveðin og sterk, ekki síður
en í þeirri myndlist, sem miðar
að því að tjá eitthvað afdráttar-
laust.
Að gemýta
hugmyndina
Jóhanna Bogadóttir sýnir í Norræna húsinu
GfSU SIGURÐSSON
gefa henni engan frið; þau reka á
eftir, reka hana á fætur og
venjulega er hún komin að sínu
verki klukkan 9 eins og þeir sem
hafa stimpilklukkuna yfir sér.
En Jóhanna hættir ekki klukkan
fimm eins og stimpilklukkufólk.
Hún heldur áfram unz dagurinn
er allur, stundum framá kvöld.
Ég spurði, hvort afköstin yrðu
ekki feiknarleg með þessu móti
og hún spurði á móti: Hvað eru
afköst, hvað er mikið? Sá sem
hefur allan daginn og alla daga
til þess arna, gengur að sjálf-
sögðu að verkinu með öðru hug-
arfari en sá sem aðeins hefur til
þess stopular stundir.
Frá síðustu sýningum Jó-
hönnu Bogadóttur man ég eftir
myndum, sem virtust mjög hver
annarri líkar. Myndmál hennar
hefur verið einfalt; þar voru
sömu þekkjanlegu fyrirbærin
notuð aftur og aftur með lítils-
háttar frávikum: Turn, sem oft
sýndist vera á lofti, einhverskon-
ar tæjur eða rætur, sem héngu
út frá þessum turni, stundum
gaddavir, einstaka kindarhöfuð,
og frampartur af hesti. Jóhanna
neitar því samt, að þetta sé
symbólismi eða táknmál frá
sinni hendi. Ekki beinlínis. Þetta
eru einungis myndræn atriði,
segir hún, sem hafa sótt á hana,
— þau urðu að fá að vera þarna.
Idag opnar Jóhanna Boga-
dóttir einkasýningu á mál-
verkum og grafík í Nor-
ræna húsinu og þegar hún
var innt eftir því, hversu oft hún
hefði sýnt áður, þá kvaðst hún
ekki geta svarað því. Svo oft
hafði hún sýnt, bæði vítt og
breitt um ísland, svo og erlendis,
að hún hafði ekki lengur tölu á
því. Jóhanna fæddist í Vest-
mannaeyjum 1944; hún ólst upp
þar og á Siglufirði til skiptis og
hún hefur verð langdvölum er-
lendis, þar sem hún stundaði
nám.
Jóhanna vinnur jöfnum hönd-
um í grafík og með olíulit á lér-
eft. Vinnudagurinn er oft langur,
segir hún, — það er ekki verið
að sofa út og vinna eitthvað blá
miðjuna úr deginum. Verkefnin