Lesbók Morgunblaðsins - 11.10.1986, Blaðsíða 14

inn áverki. Æðarnar á yfírborði heilans
voru spenntar og blóðfullar, en hvergi sjáan-
legt blóð út úr æðunum (blóð extravasal).
Síðan var heilin tekinn út og opnaður með
lengdarskurði, og var ekkert í vinstra
ventriculus nema lítið eitt af rauðlitu vatni,
hægra megin hið sama. Heilinn allur nokk-
uð blóðmikill, ekkert brot á hauskúpunni.
Stundarfjórðungi yfír sex lauk Halldór við
líkskoðunina.
Jónas Th. Hall bar síðar vitni um líkskoð-
unina, og var framburði hans svo lýst:
Blettimir á hálsi líksins hægra megin
vöktu helzt eftirtekt vitnisins og annarra,
með því að vitninu þótti ólíklegt, að þessir
blettir gætu hafa orsakazt af falli. Vitnið
hyggur, að hinir mörðu blettir aftan og
framan á höfðinu hafí stafað af falli eða
höggi. Vitnið man ekki til þess, að líkskoðar-
inn við skoðunina eða seinna léti nokkurt
orð falla, er lýsti þvf, að Salómon hefði
dáið af mannavöldum, að öðru leyti en því,
að honum virtust háJsblettimir á undarleg-
um stað.
Kjartan Rósinkranzson bar það, að
Halldór Torfason hefði mælt, er hann, Kjart-
an, skrifaði undir annaðhvort líkskoðunar-
vottorðið eða skýrsluna um líkfundinn: Flest
fer eins fyrir aumingja Sigga. Kvaðst hann
hafa skilið orð þessi svo sem Halldóri léki
grunur á Sigurði um dauða Salómons. Og
Guðmundur hreppstjóri kvaðst hafa komið
sér í ræðu við Halldór, og hafi hann þá látið
í ljós, að ýmis merki á líkinu væru ískyggi-
leg.
Halldór Torfason hélt aftur til Isafjarðar
á gamlársdag, en strax eftir þangað komu
sína samdi hann svör við spumingum þeim,
sem sýslumaðurinn hafði beint til hans, og
var álit hans á þessa leið:
1. Maðurinn hefur dáið hinum svo kallaða
apoplectiska dauða [heilablóðfallsdauða],
> íþessu tilfelli líklega orsökuðum afkulda.
2. Að vísu sjást á líkinu áverka merki,
er vel geta verið af manna völdum, en
þó er ólíklegt, að þeir einir út af fyrir
sig hafi orsakað dauðann; aftur á móti
getur hugsazt, að þeir hafí getað orðið
meðverkandi orsök til dauðans, einkum
hafi hann verið drukkinn, sem ýmislegt
sýnist að benda á.
3. Maðurinn hefur að líkindum dáið um
kvöldið áður eða nóttina áður en hann
fannst dauður.“
Framhald í næstu Lesbók.
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
var/er
gleymt og allt þar á milli
nema ef svo bar útaf
að óvenju margir lifðu
hádegisfréttimar
af
en allt
kemur fyrir ekki
undir kvöld hrannast líkin upp
á skerminum í fréttumer/var
þetta helst og enginn
sagði klippa svo leikendumir
gætu risið upp áður
en
glerið
sortnaði fyrir augum
Höfundur stundar nám í bókmenntafræöi viö
Háskóla íslands.
H 0 1 * F T M A
H E M 1 N N
Brúðkaupin eru
mikils virði
Eftirfarandi saga gerðist í júgóslavnesku sveitaþorpi: Brúðkaups-
veisla hafði verið undirbúin, komnir voru áttatíu gestir hlaðnir
gjöfum, en þá er það brúðurin sem ekki lætur sjá sig. Er bara
horfín. Enginn veit neitt hvenær það gerðist eða hvert hún fór.
Brúðguminn ungi var ekkert að væfla því fyrir sér en bað strax
um hönd nágrannastelpunnar; hún var þá ekki með neinar væfl-
ur heldur og gaf honum hönd sína og hjarta, sakleysið, heiman-
mundinn og hvað það nú alt heitir sem fólk lagði með sér í búið af fegurð og
tignarbrag í gamla bændasamfélaginu. Brúðkaup var haldið með pomp og pragt,
allir voru glaðir og reifír.
Mér fínst þessi saga einkar lærdómsrík.
í fyrsta lagi þykir mér ágætt að það skyldi vera brúðurin sem stakk af en ekki
brúðguminn — einsog vanalega í þessháttar sögum. Hefði svo verið þá tæki því
varla að segja þessa sögu. Þá væri hún barasta um dálítið síðboma sjálfstæðisvið-
leitni. En fyrst það var hún sem gerði þetta virðist mér einsýnt að kvenfrelsunin
teygi sig afturá daga bændasamfélagsins.
Vonandi hefur konunni verið alvara með það að stinga af þannig að þetta hafí
ekki barasta verið próf hennar á manninn. Það hefði mátt búast við slíku af svona
hálfgerðri eða kanski bara einsog §órðungs mentaspíru af þeirri gerðinni sem
ruglar frelsi, rómantík, sjálfsáliti, öryggisleysi og vingulshætti saman í einn graut.
Illa væri ég svikinn ef sveitastelpa hefði verið með þvílíka dynti.
Og brúðguminn gerði líka svosem rétt í þessu. Matur fyrir áttatíu manns kostar
engan smápening, lftil sparsemi í því að láta hann fara til spillis. Óvíst kanski líka
að hann hefði haft í sér döngun til að útbúa brúðkaup neitt í bráðina aftur. En
brúðkaupsdagurinn er nú fegursti dagur hjónabandsins, margoft sá eini sæludagur
meiraðsegja, og þýðir ekki að láta spilla honum fyrir sér.
Brúðhjónin ungu hafa sýnt það og sannað að giftingin er í sjálfu sér mikilsverð-
ari en það hver makinn verður. Hamingjumöguleikamir alveg jafnmiklir eða litlir
með handahófsbrúðinni og þeirri útvöldu.
Það var ekki nema kostur að þetta unga fólk hafði kynst lítið fyrir brúðkaupið.
Þannig treindu þau sér fyrirhjónabandsánægjuna til sambúðarinnar: alt þetta for-
vitnilega, áþreifíngamar (ég meina þessar andlegu) þegar tilfínningamar eru að
vakna. Fengu aukinheldur gagnkvæmt þakklætið í brúðkaupsgjöf. Auðvitað var
hann þakklátur fyrir það hversu undrafljót hún var að taka þessa ákvörðun, og
hún fyrir það að hann skyldi leita til hennar í vandræðum sínum. Einsog sagt er —
sá er vinur er í raun reynist.
Fýrri brúðina og tilfínningar hennar þóttist maðurinn vita um — og hvað af því
varð kanski? Nú verð ég að taka það skýrt fram að þetta má ekki skilja sem nein-
ar ásakanir við konuna, hún var bara klók að stinga af svona áðuren brúðkaupið
var haldið. Það eru fæstir brúðgumar svo heppnir.
Það má líka telja manninum það til góða hve umhugsunarlaust hann tók þessa
ákvörðun sína. Umhugsunin gagnar svosem lítið, og hugsi fólk sig lengi um þá
giftist það nú aldrei.
Vilji menn gifta sig þá er bara að efna til brúðkaups — brúðurin kemur af
sjálfusér. Þegar kona stendur frammifyrir fullskreyttu brúðkaupsveisluborði er hrein-
asta undantekning að hún segi „nei“.
Þessi giftingaraðferð er hreint ekki verri en hinar.
ERLENDAR B Æ K U
Snorri Már Sigfússon
Ást og
malbik
Ég kem malbikaða leið til þín
meðan þú enn brosir,
og ég finn þig
við ein
svo alein.
Ég kem malbikaða leið
á stjömulausri nóttu
án fyrirheits
nema að finna þig.
Sé ég komna nótt
heyrí ég hve allt er hljótt
svo ég malbika Ieiðina til þín.
Páll á
Hjálmsstöðum
Leiðréttíng um
Landsbankamynd
í Lesbók 20. september sl. var kynning
á verkum úr listasafni Landsbanka íslands.
Þar á meðal var Kjarvalsmynd, sem þeir
Landsbankamenn hafa álitið að væri af Ein-
ari Benediktssyni og var sú skoðun tekin
góð og gild og sagt í texta undir mynd-
inni, að þessa teikningu hafí Kjarval gert
af Einari Benediktssyni skáldi.
Sama mynd er prentuð einnig í listaverka-
bók um Kjarval, sem Helgafell gaf út á
sínum tíma og undir þeirri mynd stendur
einungis „Skáldið“, sem gefur að visu
vísbendingu, en ekki til fulls. Nú hefur kom-
ið í ljós, að myndin er af allt öðru skáldi
en Einari Benediktssyni. Þessi mynd er af
góðvini Kjarvals, Páli Guðmundssyni á
Hjálmsstöðum í Laugardal, sem var lands-
kunnur hagyrðingur og frægur gleðimaður.
Synir Páls muna vel þegar Kjarval gerði
myndina af föður þeirra og raunar gerði
hann víst tvær fremur en eina af Páli. Ekki
er óeðlilegt að þessi ruglingur kæmi upp,
þar sem Kjarval kaus að nefna myndina
„Skáldið", en þeir sem þekktu Pál á Hjálms-
stöðum sjá við nánari athugun að myndin
er líkari honum en þjóðskáldinu Einari.
'k
HO
Howard Engel:
The Ransom Game
Penguin Books 1985
Reyfarar sem hafa einka-
spæjara að aðalhetju eru
margir og misjafnir að gæð-
um. Sumum hefur tekist að
skapa ógleymanlegar persónur
og nægir að nefna Appelby,
Marlow og Poirot. Howard
Engel hefur skapað einn
Benny Cooperman og er sá fír
stórskemmtilegur. Ekki er
hægt að telja hann til hetja
þó svo hann sjálfur líti á sig
sem slíkan. Cooperman er
kanadískur eins og skapari
hans og þykir febrúarinn blóð-
ugur. Allir virðast vera í
Flórída, fjölskylda hans og
meira að segja veðurspámaður
útvarpsins Benny bíður eftir
því að einhver komi á skrifstof-
una og biðji hann nú að bjarga
einhveiju flóknu máli. Hann
býst ekki við neinu en þá kem-
ur Ijóska ein og hjólin fara að
snúast. Benny tekur að sér að
leysa flókið mál og lausnar-
gjaldsleikurinn er hafinn.
Benny er kænn og kaldur.
Hann lendir í raunum og ráð-
þroti en áður en yfir lýkur
kemur hann öllu í höfn. The
Ramson Game er kostuleg
bók, §örug og spennandi og
er Benny Cooperman á góðri
leið með að gera jafntefli við
kappa á borð við Marlow.
Þetta er þriðja B. Cooperman-
saga höfundar og ku hann
vinna að þeirri fjórðu.
14