Alþýðublaðið - 01.07.1982, Síða 4

alþýóu-
Fimmtudagur 1. júlí 1982
(Jtgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Kramkvæ'mdastjóri: Jóhannes GuOmundsson
Stjórnmálaritstjóri og ábm. Jón Baldvin Hannibalsson.
Ritstjórnarfulltrúi: GuOmundur Arni Stefánsson.
BlaOamaOur: Þráinn Hallgrímsson.
Gjaldkeri: Halldóra Jónsdóttir. Auglýsingar: SigrfOur Guómundsdóttir.
Dreifingarstjóri: Siguróur Steinarsson.
Kitstjórn og auglýsingar eru aó Sióumúia 11, Reykjavik,slmi81866.
Askriftarsíminn
er 81866
3 *■:
» M
». o: ^
• "i O
cr c/5
W S.
CK 3
r*OQ
® -S
ora -
f o
g C
a*
c/5 cn
35*
o n;
S* 3
S w
O <
ora
Grundvallarbreytinga er þörf í Guatemala
Viðtal við Carlos Gallardo Flores
Seinni hluti
Hér fer á eftir sióari hluti vió-
tals við Carlos Gallardo Flores,
einn leiðtoga jafnaðarmanna-
flokks Guatemala, en fyrri hluti
viótalsins birtist i blaóinu I gær.
Þar rakti Gallardo Flores nokk-
uð aódraganda valdaráns Rios
Montt stjórnarinnar eftir kosn-
ingarnar I mars sl. Hann lýsti
stöóu Indjána I landinu, sem eru
um helmingur þjóóurinnar —en
njóta saralitiHa ré tinda og
áhrifa. Hann útskyrói stöóu
stjórnarinnar, afstöóu Banda-
rikjastjórnar til Guatemala og
hugsanleg áhrif Kúbu-
manna i Mió-Amerikurikjunum.
Þá lýsti hann helstu stefnumál-
um sameinaðrar stjórnarand-
■ Aðeins 2%
þjóðarinnar njóta
80% þjóðartekna
stöðu — scnehann sagói, að meö
engu móti væri hægt að kalla
marxiska, þó að marx-lenlnist-
ar ættu aóild aó stjórnarand-
stöóunni. Slóan er Gallardo
spurður, hve marga skærulióa
þeir hafi undir vopnum i dag.
,,Ég veit það ekki, en tals-
menn stjórnarinnar sögðu á
stjórnartima Lucasar Garcia,
að stjórnin þyrfti tiu stjórnar-
hermenn á móti hverjum
skæruliða t stjórnarhernum
eru nú 50 000 hermenn. Það er
allt og sun:t, sem við vitum. En
við vitum einnig, að þegar
þrengingar hafa oröið mestar i
Guatemala, hefur folk ekki átt
aðra lifsvonenþáaðganga i lið
með skæruliðum. Þaö er ein
skýringin á viðgangi skærulið-
anna.”
Er hreyfing skæruliöa ekki
miklu sterkari á landsbyggöinni
en iborgum ogbæjum?
„Helmingur þjóöarinnar býr
uppi i fjallahéruðunum, og þaö
er einmitt þar sem skæruliðar
hafast viö nú. Þeir hafa umtals-
verðan stuöning frá lands-
byggðafólkinu og þess vegna er
þaö sem fjöldamorö hafa verið
viða framin i Indjánaþorpum
uppi i hálöndunum á siðustu ár-
um. 1 lok siðasta árs höfðu
skæruliöar sig mikið i frammi i
Guatemalaborg, sem kemur
fram i lakari efnahag. Þaö hef-
ur til dæmis komið fram, að
þeim tókst að koma i veg fyrir
dreifingu rafmagns i nokkra
daga. Þeir stöðvuöu umferð,
eyðilögðu byggingar, banka,
verksmiðjur og framleiöslufyr-
irtæki.
Ég efa að skæruliðar geti unn-
ið sigur á stjórnarhermönnum,
sérstaklega þar sem Banda-
rikjastjórn styður valdhafana.
Ég tel að einungis stjórnmála-
leg lausn komi til greina i land-
inu. Ég er þess einnig fullviss að
Bandarikjamenn telja nú að
stjórnarherinn geti aldrei unnið
bug á skæruliðum. Til þess að
geta það, þyrftu Bandarikin að
skerast i leikinn beint. Ég er
þess fuliviss að það geta þeir
ekki. Þeirgætu ekki réttlætt það
með öðru en að þar væru átök
milli austurs og vesturs. En
þáttur Indjána i baráttunni i
Guatemala,þess hóps samfélag-
ins, sem hefur verið algerlega
settur hjá árum og áratugum
saman, er vel kunnur i Banda-
rikjunum. Þeir vita
að Indjánarnir eru að berjast
fy rir félagslegri lausn og lausn á
efnahagsvanda þjóðarinnar.
Hverjir studdu herinn meó
vopnascndingum, þegar Banda-
rikjamenn hættu aó senda her-
gögn?
Hergögnin voru engu aö siður
send — óbeint — frá Bandaríkj-
unum en beint frá Israel, Chile
og Argentinu. Þessum stuðningi
fylgdi „ráðgjafaþjónusta”; bæði
ráögjafar frá tsrael og Argen-
tinu hafa aðstoðað herinn og
leyniþjónustu hans. Þessum
ráðgjöfum fer nú fjölgandi.
Togstreita striöandi afla I
Guatemala hefur valdiö miklum
áhyggjum I Mexikó, vegna
sameiginlegra landamæra rlkj-
anna. Einnig er Guatemala
mjög hernaðarlega mikilvægt á
þessu svæði M-Amerlku og
Indjánar búa eins og kunnugt er
i báöum löndunum. Eru likur á
aö striðiö breiðist noröur á bóg-
inn til Mexikó?
Við vitum vel, að Indjánar á
landamærunum eru af sama
þjóðerni. Eini munurinn ersá, að
i Mexikó iiða Indjánar ekki und-
ir svipaðri kúgun og i Guate-
mala. En við vitum lika, að i
Mexikó er talsverð eymd meðal
Indjánanna. En byitingin er
ekki útflutningsvara. Ef það
verður bylting i Guatemala þá
verður hún öðru visi en i öðrum
löndum. Ég held aö Mexikó-
menn vilji heldur hafa lýðveldi
sér við hlið en einræðisstjórn.
Er möguiegt að flokkur þinn
veröi þátttakandi i samvinnu á
borð viö Lýðræöisfylkinguna i
ElSalvador ( (FDR) og Frelsis-
sveitir Farabúndó Matrí
FMLN?
Flokkur okkar hefur um lang-
an tima tekið þátt i samstarfi
lýðræðisafla sem berjast fyrir
almenning I landinu. Við höfum
fyrr og siðar verið bátttakendur
i samstarfi lýöræðisáfla i land-
inu. En i Guatemala eru skæru-
liðar eitt og lýðræðisflokkarnir
Carlos Gallardo Flores.
Meira en helmingur ibúanna i
Guatemaia eru Indjánar — þeir
hafa aldrei notið fullra lýörétt-
inda eöa pólitiskra réttinda I
landinu og auðmenn hafa um
aldir notaö þá sem ódýrt vinnu-
afl i landbúnaði.
annað. Báðir berjast hins vegar
gegn rikjandi kerfi og þess
vegna höfum við ákveðin sam-
skipti. Við berjumst hins vegar
á tveim vigstöðvum vegna þess
að það er nauösynlegt. Það er
nauðsyn að berjast hinni póli-
tisku baráttu innan flokka og al-
mannasamtaka.
Guatemala er greinilega frá-
brugöiö E1 Salvador og Nicara-
gua. Er það ekki rangt aö taka
þessi riki svo oft undireinnhatt,
þegar rætt er um vanda Miö—
Ameriku?
Saga Guatemala, jafnvel áður
en Spánverjar komu til sögunn-
ar, er öll önnur. Miðstöð
Maya-Indjánanna var í Guate-
mala. Þar þróaðist menning
þeirra einnig með allt öðrum
■ Indjánar — um
helmingur
þjóðarinnar —
nánast
réttlausir i eigin
landi
hætti en viða í öðrum rikjum
Mið-Ameriku. Meðan á land-
námi Spánverja stóð var Guate-
mala höfuðborg Mið-Ameriku.
Þessar staðreyndir hafa áhrif
enn i dag. Stjórnkerfið kom sér
betur fyrir i Guatemala en i öðr-
um rikjum M-Ameriku. tbúar
eru flestir i Guatemala af öllum
rikjum Mið-Ameriku — um 7.5
milljónir manna. Iðnaður er þar
háþróaður og landið er rikara af
auðlindum en mörg hin löndin á
svæðinu. Þar er hægt að vinna
Framhald á 2. siðu
• •
VORUAFGREIÐSLAINIMANLANDSFLUGS
27933 FLUGLEIDIR Sí
Við bendum viðskiptavinum okkar á að kynna sér nýju númerin á bls. 78 í símaskránni. Gott fólk hjá traustu félagi •