Alþýðublaðið - 08.12.1982, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 8. desember 1982
3
Nýir titlar frá Almenna bókafélaginu
Dalalíf
Guðrúnar frá Lundi komið út
í annað sinn með formála eft-
ir Indriða G. Þorsteinsson.
Almenna bókafélagið hefur sent
frá sér skáldsögu Guðrúnar frá
Lundi, Dalalíf, í annarri útgáfu.
Dalalíf kom upphaflega út í fimm
bindum á árunum 1946-1951, en í
þessari nýju útgáfu verður sagan í
þremur bindum og er sá hluti sög-
unnar sem nú er kominn út tvö
fyrstu bindi upphaflegu útgá-
funnar.
Dalalíf er fyrsta skáldsaga Guð-
rúnar frá Lundi og gerði hana strax
landskunna og meira en það - hún
komst strax í hóp mest lesnu höf-
unda þjóðarinnar.
Indriði G. Þorsteinsson ritar for-
mála fyrir þessari nýju útgáfu
Dalalífs og segir þar m.a.:
„Góðri list verður aðeins líkt við
jarðargróðann, sem sprettur upp
þar sem síst skyldi og glóir innan
um misjafnt mannlíf, spyr ekki að
prófum eða doktorsgráðum, en
heldur sína leið til vaxtar og
þroska, sem háður er innri og
óskýrðum lögmálum. Þannig skýr-
ingar vill maður gefa höfundarferli
Guðrúnar Árnadóttur sem kenndi
sig við Lund í Fljótum. Hún ritaði
hátt á annan tug skáldsagna á síðari
árum ævi sinnar, sumar í mörgum
bindum, og má segja að hún hafi
verið afkastamesti höfundur þjóð-
armnar allt frá árinu 1946, þegar
fyrsta bindi Dalalífs kom út, og
þangað til ferlinum lauk með verk-
inu Utan með sjó, sem kom út í
þremur bindum árin 1970-72."
í bókarkynningu Dalalífs segir
m.a.
„Sagan fjallar um íslenskt sveita-
fólk fyrir um 100 árum, lífsbaráttu
þess, ástir þess og afbrýði. Frá-
sögnin er látlaus og spennandi, en
mikilsverðastar eru þó aldarfars-
og persónulýsingarnar. Skáldkon-
an sýnir lesandanum ljóslifandi
þennan gamla heim, sem nú er ger-
samlega horfinn, fólk hans og fén-
að, og gerir það með örlítið svalri
kímni og af slíku hlutleysi að ó-
venjulegl má kallast".
Dalalíf I. er 526 bls. að stærð í
Skírnisbroti. Bókin er unnin í
Prentstofu G. Benediktssonar og
Félagsbókbandinu.
Boðið upp
í dans
Skáldsaga eftir Ólaf Orms-
son
Ut er komin ný skáldsaga eftir
Ólaf Ormsson. Nefnist hún Boðið
upp í dans og útgefandi er Al-
menna bókafélagið. Bókin er
kynnt þannig á bókarkápu:
„Skáldsagan Boðið upp í dans er
í senn alvörumikil og gáskafull
Reykj avíkursaga. Hún gerist á
tímabilinu 1949-75 og segir frá lífi
Unnars Steingrímssonar til 34 ára
Sambandsstjórnarfundur ASÍ:
Hvetur til almennrar
umræðu um skipulag
samtakanna
Sambandsstjórnarfundur ASÍ,
haldinn 29. og 30. nóvember
1982, samþykkir með tilliti til á-
Iyktunar 34. þings sambandsins
um skipulagsmál, að fela mið-
stjórn í samráði við skipulags-
nefnd, að gangast fyrir umræðu
um málið í öllum aðildarfélölgum
landssambandanna og Alþýðu-
sambandsins á árinu 1983.1 þess-
um umræðum verði kynntar
helstu hugmyndir, sem uppi eru
um skipulag samtakanna. Þetta
verði gert með sérstökum erind-
rekstri. Niðurstöður þessarar
umræðu verði síðan lagður fyrir
sambandsstjórnarfund 1983.
Frumvarp
tölu, 2% ársvexti og verði jafn-
greiðslulán (annuitet).
Lánin skulu veitt gegn fasteigna-
veði og skal hver sá einstaklingur,
sem fengið hefur lánsvilyrði hjá
Húsnæðisstofnun ríkisins, eiga rétt
á fullu láni enda komi til fullnægj-
andi tryggingar. Heimilt er að veita
lægra lán, ef Iánþegi óskar þess sér-
staklega í umsókn sinni.
Um framkvæmd þessa fer sam-
kvæmt reglurn, er bankastjórn
Seðlabankans setur að höfðu sam-
ráði við stjórnir innlánsstofnana".
í greinargerð með frumvarpinu
segir:
„Frumvarp þetta er svo til alveg
samhljóða frumvarpi sem þing-
menn Alþýðuflokksins í efri deild
lögðu fram á síðasta löggjafar-
þingi, en fékkst þá ekki afgreitt.
Megintilgangur þess er að gefa
íbúðabyggjendum og íbúðakaup-
endum kost á langtímalánum í
stað þeirra langtímalána sem tíðk-
ast hafa á undanförnum árum.
Með því er fólki gert kleift að fjár-
magna íbúðabyggingar og íbúða-
kaup með eðlilegri hætti en hingað
til. Frumvarpið gerir ráð fyrir að
iviðbótarlán þessi, að upphæð
300.000 kr., komi að verulegu leyti
í stað ýmiss konar skammtímalána
sent eru lánþegum afar óhagstæð
vegna þungrar greiðslubyrðar.
Það eru sjálfsögð mannréttindi
að fólk geti búið í góðu húsnæði og
þurfi ekki að bera kvíðboga fyrir
því að standa undir eðlilegum
greiðslum af húsnæði sínu. Því fer
fjarri að svo sé við núverandi að-
stæður. Úr því verður að bæta. Sú
aðstaða sem allur almenningur býr
við í þessum efnum, er fyrir neðan
allar hellur. Fólki er ætlað að mæta
húsnæðisþörf sinni með skamm-
tímalánum og vinnuþrtgldómi langt
úr hófi fram".
aldurs. Unnar er frá blautu barns-
beini alinn upp í Stalínsdýrkun og
pólitískri öfgatrú og mótar það
mjög hegðun hans og sálarlíf.
Hann á sín menntaskóla- og há-
skólaár og þau einkennast af ást-
armálum, drykkjuskap, skæru-
hernaði Ungliðahreyfingarinnar
og öðru slarki sem allt er framið í
nafni hinnar pólitísku trúar.
Loks kemur að því að grundvell-
inum er kippt undan þessari trú
Unnars sem allt líf hans hafði
byggst á. Hað er þá til bragðs að
taka? Ef til vill hlaupa í fangið á
einhverjum öðrum öfgum sem bíða
með útbreiddan faðminn."
Boðið upp í dans er 256 bls. að
stærð og unnin í Prentsmiðjunni
Odda.
Brjóstagjöf
og barnamatur
eftir Sigrúnu Davíðsdóttur
Út er komin iija Almenna bóka-
félaginu bókin Brjóstagjöf og
barnamatur eftir Sigrúnu Davíðs-
dóttur höfund hinna vinsælu mat-
reiðslubóka sem komið hafa út hjá
sama forlagi, Matreiðslubók handa
ungu fólki á öllum aldri og Matur
sumar, vetur, vor og haust.
Nafn bókarinnar gefur til kynna
um hvað hún fjallar, en höfundur-
inn segir í aðfaraorðum bókarinnar
„Þegar ég hafði börnin mín á
brjósti var ég svo heppin að hafa
aðeins kynnst því hversu vel konu
getur gengið að hafa barn á brjósti.
í einfeldni minni hvarflaði því
aldrei að mér, að þetta gæti reynst
konum jafn erfitt og raun ber vitni.
Og þó ýmislegt bjátaði á, reyndust
alltaf vera til ráð.
Eftir þennan indæla tíma langaði
mig til að safna því saman sem helst
er vert að hafa í huga við brjösta-
gjöf og barnamat, til að stuðla að
því að sem flestar konur geti notið
brjóstagjafarinnar sem allra best
og mest."
Og ennfremur segir í inngangi:
„Hér er ekki ætlunin að setja fram
leiðarvísi um meðferð ungbarna,
sem þið getið stuðst við umhugs-
unarlaust. Hugmyndin er að
hjálpa ykkur sem eruð með ung-
börn á ykkar snærum, að skilja
ykkur sjálfar og fá ykkur til að hug-
íeiða ýmislegt í sambandi við nær-
ingu þeirra." Hún er 132 bls.
að stærð og unnin í Prentstofu G.
Benediktssonar. Pappírskilja.
Sjöttá innkaupakarfa
Verðlagsstofnunár:
Alyktun Sambandsstjórnar ASÍ um vinnuverndarmál:
VINNUEFTIRLITINU
VERÐI BÚIN VIÐUNANDI
STARFSAÐSTAÐA
Sambandsstjórnarfundur AI-
þýðusambands íslands 29.-30.
nóvember 1982 fagnar því átaki
sem ráðist hefur verið í á vett-
vangi samtakanna á árinu til þess
að auka skilning á vinnuvernd
armálum . og bæta starfsaðstöðu
verkafólks.
Sambandsstjórnarfundurinn
Ieggur áherslu á að áfram verði
unnið ötullega að úrbótum á
þessu sviði jafnt á vegum sanitak-
anna sem og þeirra opinberu
aðila sem að málinu starfa. Sér-
staklega áréttar sambandsstjórn-
arfundurinn mikilvægi starfs
Vinnueftirlits ríkisins og krefst
þess af ríkisstjórn og Alþingi að
stofnuninni sé búin viðunandi
starfsaðstaða. Fundurinn lýsir
furðu sinni á því að ekki skuli í
fjárlagafrumvarpi farið að tillögu
stjórnar Vinnueftirlitsins um
fjárhagsáætlun næsta árs. Fjár-
hagsáætlunin er sameiginlegt mat
fulltrúa launafólks og atvinnu-
rekenda á fjárþörf stofr.unarinn-
ar og fjármögnunin er ekki á
kostnað ríkissjóðs. Sambands-
stjórnarfundurinn treystir því að
Alþingi sjái sóma sinn í því að
bæta hér úr.
Tillaga fyrir flokksstjórn Alþýðuflokksins:
Kratar í verkalýðs-
hreyfingu beini spjót
um sínum að fjand-
samlegri ríkisstjórn
Á flokksstjórnarfundi Alþýðu-
flokksins á mánudag sl. var lögð
fram tillaga þar sem hörmuð eru
skrif verkalýðsleiðtoga Alþýðu-
flokksins, þeirra Karvels Pálma-
sonar, Karls Steinars Guðna-
sonar, Guðríðar Elíasdóttur,
Jóns Helgasonar og Þórunnar
Valdimarsdóttur þann 1. desem-
ber sl. í Alþýðublaðinu. Eins og
kunnugt er gagnrýndu þau hart
leiðaraskrif Alþýðublaðsins frá
27. nóvember sl. en í leiðaranum
var deilt á slælega framgöngu
Alþýðubandalagsforystunnar
gagnvart þeim stöðugu kjara-
skerðingum sem stjórnvöld hafa
staðið fyrir á undanförnum mán-
uðum.
í tillögunni sem ekki náðist að
ræða vegna tímaskorts á fundi
flokksstjórnar á mánudag er
tekið undir þær röksemdir í
leiðara Alþýðublaðsins, að for-
ysta Alþýðusambandsins hafi
íátiðstjórnastaf flokkspólitískum
hagsmunum framar hagsmunum
hins almenna launamanns.
Segir ennfremur í tillögunni,
að skrif verkalýðsleiðtoganna
veki furðu og eru alþýðuflokks-
menn í verkalýðshreyfingunni
hvattir til að berjast af alefli gegn
hinni fjandsamlegu ríkisstjórn í
stað þess að taka upp hanskann
fyrir þá Ásmund Stefánsson og
Björn Þórhallsson vegna rétt-
mætrar gagnrýni á stefnu þeirra.
Gert er ráð fyrir að þessi tillaga
verði afgreidd á næsta fundi
flokksstjórnar á laugardag.
27% VERÐMUNUR A NÝLENDU-
VÖRU MILLI VERSLANA
21% VERDMUNUR A KJÖTVÖRU
1
MILLI VERSLANA
Verðlagsstofnun hefur sent frá
sér sjöttu innkaupakörfuna en hún
sýnir annars vegar ársútgjöld
meðalfjölskyldu vegna kaupa á
kjötvöru cftir verslunum og hins
vegar ársútgjöld meðalfjölskyld-
unnar vegna kaupa á nýlenduvöru
og fiski. Nær könnunin yfir 89
verslanir á höfuðborgarsvæðinu og
athugað verð á 35 mat- og hreinlæt-
isvöruflokkum.
Ef niðurstöður eru dregnar
saman, eru þessar helstar:
Kjötvörur:
1. Verðmunur á heildarverði,
þar sem það var lægst og hæst var
21.1% eða því sem næst 2.500
krónur. (Þess ber að gæta að
verðuppt.akan var gerð fyrir hækk-
un landbúnaðarafurða 1. des. sl.)
2. Lítill sem enginn verðmunur
er á kjötvörum innan hverrar versl-
unar ef keypt er í þeirri þyngdar-
einingu, sem hér er miðað við, þ.e.
1 kg.
3. Ekki er verulegur munur á
verði kjötvöru í hverfisverslunum
og stórmörkuðum.
Nýlenduvörur, fiskur
og hreinlætisvörur:
1. Munur á heildarverði var
mestur 26.8% á milli verslana,
u.þ.b. 7.500 krónur.
2. Verðmunur innan verslunar,
ef ávallt var miðað við ódýrasta
vörumerki annars vegar en dýrasta
hins vegar,varð allt að 36%. Þetta
undirstrikar mikilvægi þess, sem
áður hefur verið bent á, að meira er
kleift að spara með verðsaman-
burði innan verslana en með því að
fara á milli verslana.
3. Stórmarkaðir eru að jafnaði
ódýrari þó að einstaka hverfisversl-
anir standi þeim jafnfætis.
4. í allmörgum tilvikum var of
hátt verð á vörum. Einkum bar á
þessu með súkkulaðikexið Prins
Póló. Hámarksverð á því er 8.75
kr., en það var selt á allt að 12
krónur stykkið. Þess má geta, að
miðað við leyfilega hámarksálagn-
ingu má verð á litlu stykki af þessu
súkkulaðikexi vera kr. 4.60. Þá bar
nokkuð á því, að innflutt kaffi í
neytendapakkningum væri of hátt
verðlagt.
Eins og í fyrri Innkaupakörfum
verðlagsstofnunar er ekki lagt mat
á þjónustu og vörugæði. í saman-
tekt verðlagsstofnunar kemur fram
að ársútgjöld meðalfjölskyldu fyrir
kjötvöru voru af þessum verslun-
um lægst í Kjötmiðstöðinni við
Laugalæk og í Víði Starmýri.
Hins vegar voru útgjöldin hvað
nýlenduvörur snertir lægst í Hag-
kaupum í Skeifunni, Hólagarði í
Lóuhólum, Kostakaupi við
Reykjavíkurveg og í stórmarkaði
KRON við Skemmuveg í Kópa-
vogi.