Alþýðublaðið - 23.01.1985, Page 1

Öryggisleysi fiskverkunarfólks:
Nær ekki nokkurri átt
600 manns atvinnulausir á Suðurnesjum
Miðvikudagur 23. janúar 1985
15. tbl. 66. árg.
A Suðurnesjum hafa um 600
manns í fiskiðnaði verið atvinnu-
lausir frá því um miðjan desember.
Siómenn íhuga
verkfallsboðun
Útvegsmenn bjóða kauplœkkun
„Viðsemjendur okkar eru staðir
og allt er blokkerað. Síðasta tilboð
þeirra var þess eðlis að kaup sjó-
manna myndi lækka verulega frá
því sem nú er,“ sagði Óskar Vigfús-
son, forseti Sjómannasambands ís-
lands, er Alþýðublaðið sló á þráð-
inn til hans til að forvitnast um
hvort nokkuð þokaðist í samkomu-
lagsátt milli sjómanna og útgerðar-
manna.
Óskar sagði að flest félögin vaeru
búin að útvega sér verkfallsheimild
Fundur í Mos-
fellssveit
Jón Baldvin Hannibalsson mun
halda áfram fundaherferð sinni,
Hverjir eiga ísland?, í Hlégarði,
Mosfellssveit annað kvöld, fimmtu-
dagskvöld, klukkan 20.30.
Fundurinn er öllum opinn og að
lokinni framsögu formanns Al-
þýðuflokksins verða fyrirspurnir
leyfðar.
Eins og Alþýðublaðið hefur
greint frá, þá hefur verið metað-
sókn að nánast öllum fundum Jóns
Baldvins fram til þessa, en hann
hefur gert víðreist síðustu vikurnar
og efnt til opinna funda víða um
land. Er ekki að efa að Mosfellingar
og nágrannar þeirra munu fjöl-
menna til fundarins annað kvöld.
Um næstu helgi mun formaður
Alþýðuflokksins ásamt Eiði
Guðnasyni formanni þingflokks
Alþýðuflokksins, efna til nokkurra
funda á Snæfellsnesi.
og ef ekki gerðist eitthvað í þessum
málum fljótlega, yrði næsta skrefið
að athuga hvort ekki yrði boðað til
verkfalls.
Hann sagði það rétt vera að
kvótafyrirkomulagið veikti stöðu
þeirra, en sjómenn þekktu ekkert
annað tæki en verkfallsvopnið til
að fá kröfum sínum framgengt.
„Við höfum ekki orðið varir við
neinn santningsvilja hjá viðsemj-
endum okkar og stóri bróðir, rikis-
stjórnin, hefur ekki sýnt að hún Ijái
máli okkar lið, þá er ekkert annað
en verkfallsvopnið, sem getur knúið
á um kröfur okkarí'
Óskar sagði að sjómenn væru
langþreyttir á því að vandi útgerð-
arinnar væri stöðugt leystur með
því að ganga á hlut sjómanna og að
þeir væru mjög ósáttir með hvernig
stjórnvöld hafa haldið á málum
gagnvart þeim.
Kröfur sjómanna eru þær helstar
að kauptryggingin verði tvöfölduð
frá því í september. Ástæðan fyrir
svo mikilli hækkun, sagðj Óskar,
að væri vegna þess að stórkostlegar
breytingar hafi átt sér stað í sjávar-
útveginum. Þær breytingar eru þess
eðlis að öll afkonta sjómanna er
mun ótryggari en áður og sjómenn
þurfa að tryggja sjálfa sig og af-
komumöguleika sinn gegn þessurn
breytingum. Það verði ekki gert
með öðru en að hækka kauptrygg-
inguna verulega.
„Við höfum farið fram á að ríkis-
stjórnin lagfæri þetta en ekki orðið
varir við nein viðbrögð frá henni!‘
Framh. á bls. 2
Að sögn Sigurbjörns Björnssonar,
framkvæmdastjóra Verkalýðs- og
sjómannafélags Keflavíkur, eru
margar ástæður fyrir þessu.
Hráet'nisskorturinn er vitaskuld
meginorsökin en rétt er að geta þess
að eitt frystihúsanna, Heimir hf.,
sagði megninu af sinu starfsfólki
upp með löglegum fyrirvara, og
sneri sér að því að flytja út aflann
frystan í gámum.
Sigurbjörn Björns-
son, framkvœmda
stjóri Verkalýðs- og
sjómannafélags
Keflavíkur í samtali
við Alþýðublaðið
Nú nýlega voru 3 skip seld burt af
svæðinu og með þeim fór 9000
tonna aflakvóti. Ástæðan fyrir söl-
unni er að sögn útgerðarmann-
anna, erfiðleikar í útgerðinni og að
reksturinn gangi ekki lengur á þeim
grundvelli, sem nú er fyrir hendi.
Sigurbjörn sagði að það væri vitað
mál að erfiðleikar væru hjá útgerð-
inni, en að þeir væru svo óyfirstíg-
anlegir að eina ráðið væri að losa
sig við skipin, efaðist hann um.
Sagði hann menn kvíðna um þróun
mála í ár þegar svona stórt skarð
'væri höggvið i flota þeirra Suður-
nesjamanna. Undanfarin ár hefði
atvinnuástandið verið mjög slæmt
og varla liðið sá mánuður að ekki
væri einhver á atvinnuleysisskrá.
Framh. á bls. 2
Skoðanakönnun á Akranesi:
Stórsókn Alþýðuflokksins
— Fylgishrun hjá Sjálfstœðisflokki
— Sterk staða Kvennalistans
I könnun sem nokkrir nemendur
Fjölbrautaskólans á Akranesi
frainkvæmdu þar i bæ undir hand-
leiðslu kennara síns í desember síð-
astliðnum með 140 manna úrtaki,
kom í Ijós mikil fylgisaukning Al-
þýðuflokksins og sterk staða
Kvennalistans.
Frá niðurstöðunum er greint í
Skagablaðinu í lok síðustu viku og
tekið fram að um mjög stórt úrtak
sé að ræða, á landsvísu samsvarar
úrtakið því að í t. d. DV-könnunum
væru um 6000 manns í úrtaki (eru
600). Voru svarendur spurðir alls 14
spurninga til að ná fram viðhorfum
almennings til stjórnmála.
í könnuninni kom í Ijós að fylgi
Alþýðuflokksins reyndist vera
20,4%, en 14,2% sama hóps í sömu
könnun sagðist hafa kosið flokkinn
í síðustu alþingiskosningum. Svar-
endur voru með öðrum orðum
spurðir samtímis hvað þeir hefðu
kosið síðast og hvað þeir myndu
kjósa nú. Hafði því fylgi Alþýðu-
flokksins vaxið innan þessa hóps
(og þá innan Akraness) um nær
45% frá síðustu kosningum.
Framsóknarflokkurinn fékk í
könnuninni 13,1%, en 12% sögðust
hafa kosið flokkinn í síðustu kosn-
ingum til Alþingis. Hlutfallið
reyndist óbreytt hjá Bandalagi jafn-
aðarmanna, 5,8%, en ljóst er að
fylgi Sjálfstæðisflokksins hefur
hrunið gjörsamlega. 57% úrtaksins
sagðist hafa kosið flokkinn í síð-
ustu kosningum, en í könnun þess-
ari sögðust 38,1% myndu kjósa
hann nú. Alþýðubandalagið fékk í
könnuninni 8,7% (i stað 9,4%) og
Samtök um kvennalista fengju nú
samkvæmt þessu 12,4% atkvæða
Akranessíbúa, en þær buðu sig ekki
fram í kjördæminu síðast. Óneitan-
lega góð útkoma hjá konunum.
Eins og sjá rná af þessum tölum,
Framh. á bls. 2
Sagan endalausa um
stól formannsins
„Söguna endalausu" eru menn
nú farnir að kalla skákeinvígi
þeirra Karpovs og Kasparovs, en
við íslendingar þurfum ekki að
leita til Moskvu til að Iesa enda-
lausa sögu. Undanfarna mánuði
höfum við getað fylgst með
spennandi og reyfarakenndri
sögu, að því er virðist endalausri,
en þá er átt við „Stólastríðið"
magnþrungna. Eiginlega byrjaði
sagan ekki á ákveðnum tíma-
punkti, því hún er mikilvægur
þáttur í löngum framhaldsflokki
sem gengið hefur hin síðari ár og
fjallar almennt um klofning og
arma innan Sjálfstæðisflokksins.
Og formaður Sjálfstæðisflokks-
ins, aðalpersóna sögunnar, hefur
nú tryggt viðgang hennar um að
minnsta kosti nokkurra mánaða
skeið, með því að hann hefur í bili
fórnað stólnum ástkæra en þess í
stað blásið til orrustu á öðrum
vettvangi: Það á að halda lands-
fund í vor.
Það muna allir hversu Sjálfstæð-
isflokkurinn var orðinn illa farinn
eftir klofninginn og stjórnar-
myndun Gunnars Thoroddsens
og fylgismanna. í lok ársins 1979
var haldinn rafmagnaður lands-
fundur Sjálfstæðisflokksins þar
sem menn horfðu drápsaugum
hver á annan. Síðasti landsfundur
flokksins var með allt öðru sniði.
Þá afréð Geir Hallgrímsson að
standa upp úr formannssæti sínu
eftir miklar pólitískar hrakningar.
En hann náði því að velja sér eftir-
mann og á fundinum tókst að rífa
upp mikla stemmningu. Framtíð-
in virtist blasa björt við. Menn
brostu og voru kammó.
En fljótlega tók að sverfa að.
Óánægja tók að vaxa með ein-
staka ráðherra og einstakar gjörð-
ir rikisstjórnarinnar. Einkum
voru það formaðurinn og varafor-
maðurinn, ásamt yngri mönnum í
flokknum og nokkrir þingmann-
anna, sem tóku að ókyrrast.
Menn fundu fyrir því að ríkis-
stjórnin og Sjálfstæðisflokkurinn
væru óðum að glata tiltrú og fylgi
fólks. Friðrik Sophusson varafor-
maður hafði orð á þessu á einum
funda sinna og kom með þá lausn
sem ósjaldan síðan hefur hljóm-
að: Það á að setja formanninn á
þann stall sem honum ber. Ekki
um að villast, ráðherradómur og
ekkert annað. Og varaformaður-
inn hefur sjálfsagt hugsað með
sér að litlu minni stallur væri
gerður reiðubúinn fyrir sig.
Síðustu mánuði hefur atburða-
rásin verið hröð og itarlega tíund-
uð í fjölmiðlunum. Sérlega virðist
hafa orðið stór og hávaðasöm
sprenging innan flokksins í kring-
um verkföllin í haust. í fjölmiðl-
um var í byrjun nóvember greint
frá því að uppstokkun á ríkis-
stjórninni væri í hugum margra
sjálfstæðismanna í áhrifastöðum
og að talað væri um kosningar í
mánuðinum ella. Nefndir voru
Þorsteinn formaður, Friðrik vara-
formaður, Davíð borgarstjóri og
Albert fjármálaráðherra og und-
irgangur sagður vera í Framsókn-
arflokknum. í yfirheyrslu í DV
undirstrikaði formaðurinn að nú
ríktu „nýjar aðstæður".
Og DV, „minna málgagn Sjálf-
stæðisflokksins", var duglegt við
að tíunda væringarnar í flokkn-
um næstu daga. „Þorsteinn rær
lífróður,“ sagði blaðið skömmu
síðar: Meiningar væru deildar og
haft eftir Ólafi G. Einarssyni,
þingflokksformanninum, að
framsóknarmenn væru með
uppákomur og að stjórnin hefði i
mesta lagi 2 vikur til að ákveða
framhaldið. Að þessu sinni var
rætt um kosningar eftir áramótin
ef ekkert gerðist. Jafnframt var
tíundað að enginn ráðherra sjálf-
stæðismanna vildi stíga upp úr
sínum stól. Daginn eftir er haft
eftir Steingrími forsætisráðherra
að breyting á ríkisstjórninni væri
alls ekki útilokuð. Þá var talið lík-
legt að þeir Þorsteinn og Friðrik
kæmu inn í stjórnina í stað Matt-
híasar Bjarnasonar og Geirs
Hallgrímssonar. Dagfari var ekki
í vafa um hvað væri að gerast og
talaði um „Dauðastríð Sjálfstæð-
isflokksins".
Framhaldssagan hélt síðan
áfram daginn eftir þegar forsætis-
ráðherra sagðist vilja fá Þorstein
Pálsson í ríkisstiórnina, það væri
Framh. á bls. 2

j