Alþýðublaðið - 27.03.1987, Blaðsíða 2

2
Föstudagur 27. mars 1987
RITSTJÓRNARGREINi—. ......
Góðærinu klúðrað
Jón Sigurösson, efsti maöur á framboðslista
Alþýðuflokksins í Reykjavík við komandi Al-
þingiskosningar, ritar athyglisverða grein í
Morgunblaðið í gær, fimmtudag, er nefnist
Hættumerki í góðærinu. í greininni rekur Jón á
greinargóðan og vandaðan hátt árangurinn af
starfi þings og stjórnar síðastliðin fjögur ár.
M.a. drepur Jón á þann áróður sem forvígis-
menn stjórnarflokkanna beita, að ríkisstjórn-
inni hafi tekist að koma efnahagsmálum þjóð-
arinnar á réttan kjöl og staðið jafnframt fyrir
umbótum sem stuðli að batnandi lífskjörum í
landinu. Með óyggjandi rökum bendir Jón Sig-
urðsson á hvernig ríkisstjórnin sé þvert á móti
að glutra niður góðærinu sem rikt hefur sið-
ustu misseri með lausatökum á stjórn efna-
hagsmála.
Jón segir f grein sinni, að það sé vissulega
rétt, að f upphafi kjörtímabilsins hafi ríkis-
stjórnin náð niður verðbólgunni sem farið hafi
gjörsamlega úr böndunum í tíð fyrri stjórnar
1980—83. Hann rekur einnig hinar hagstæðu
aðstæðursem ollu miklum umskiptum til hins
betra í þjóðarbúskapnum á fyrra ári. Jón undir-
strikar að eigi einhver innlendur aðili heiður
skilinn fyrirað það tókst að nýta þessi hagnýtu
skilyrði til að draga úr verðbólgu, er það verka-
lýðshreyfingin sem féllst á hófsamlega kjara-
samninga tvisvar á árinu. Og Jón minnir rétti-
lega á það, að stjórnarandstöðuflokkar, eink-
um Alþýðuflokksmenn studdu samningana í
febrúar og nóvember 1986, bæði innan verka-
lýðshreyfingarinnar og á Alþingi. Jón sýnir
fram á að aðgerðir stjórnvalda í tengslum við
febrúarsamningana 1986 hafi greitt fyrir já-
kvæðri þróun, en á það hafi skort að ríkisstjórn-
in skapaði nægilegt fjárhagslegt svigrúm fyrir
þessar aðgerðir með því að draga úr ríkisút-
gjöldum eða afla tekna með sköttum sem ekki
legðust almennt á launafólk. í þessu fólst
hætta á ofþenslu í þjóðarbúskapnum, skrifar
Jón.
Góðæri fylgir oft mikil þensla sem stjórnvöld
hafatilhneigingu til að magna. Fyrirvikið verð-
ur afturkippurinn oft erfiðari viðfangs en hefði
þurft að vera. Afleiðingarnar eru landlæg verð-
bólga og óhófleg erlend skuldasöfnum. Von-
irnar sem menn bundu við að tekist hefði að
rjúfa þennan vítahring í fyrra eru nú óðum að
dofna og hættumerkin hrannast upp. Helstu
hættumerkin sem Jón bendir á I þessu sam-
bandi eru eftirfarandi:
Halli á fjárlögum fyrir árið 1987 er nærri 3 millj-
arðir króna þrátt fyrir góðærið. Líklegt virðist
að hallinn áríkissjóði verði meiri en stefnt erað
í fjárlögum.
Verðbólgan er því miður ekki 10% á ári um
þessar mundir eins og ráðherrar halda fram.
Upp á síðkastið hafa verðbreytingar reyndar
svarað til 15—20% verðbólgu áári samkvæmt
upplýsingum Hagstofunnar.
Viðskiptahalli gagnvart útlöndum er að mynd-
ast á ný þótt útflutningur sé meiri en nokkru
sinni áður. í síðustu Þjóðhagsspá var spáð 1
milljarðs króna viðskiptahalla á þessu ári.
Hann gæti orðið meiri ef svo ferfram sem horf-
ir. Skuldasöfnunin heldur því áfram.
I niðurlagi greinar sinnar bendir Jón Sigurðs-
son á tvö mál sem ríkisstjórnin hefur gjörsam-
lega misst tökin á. Annars vegar er skattakerfi
ríkisins löngu komið í rúst. Þrátt fyrir að ríkis-
stjórnin hafi haft fjögurártil að lagfæraskatta-
kerfið, hafi það hvorki mótað heildarstefnu í
skattamálum né komið fram úrbótum. Varð-
andi bankamálin gagnrýnir Jón skipulag bank-
anna og tekur endurreisn Útvegsbankans sem
dæmi, en Alþingi samþykkti með lögum fyrir
stuttu að breyta bankanum í hlutafélag. Jón
bendir á þá staðreynd að hlutafélagsformið sé
nafnið tómt því í reynd feli lögin í sér að Útvegs-
bankinn er endurreistur með allt að eins miilj-
arðs króna framlagi úr ríkissjóði og Fiskveiði-
sjóði sem starfar á ábyrgð rikissjóðs. Þessi
niðurstaða í Útvegsbankamálinu er ekki síst
athyglisverð fyrir þá sök, að bankastjórn Seðla-
bankans hefur í álitsgerð í nóvember síðast-
liðnum sagt, að endurreisn Útvegsbankans
væri langversti kosturinn sem fyrir hendi væri
í bankamálum. Þessar staðreyndir og fleiri
sem Jón Sigurðsson nefnir í hinni ítarlegu
grein sinni, eru dæmi um vanmátt samstjórnar
Sjálfstæðisflokks og Framsóknar og til þess
að koma fram haldgóðum umbótum í atvinnu-
og efnahagsmálum og hvernig þeim tókst að
klúðra góðærinu.
Margt á döfinni í Þjóðleikhúsinu:
Miðnætursýningar
á Hallæristenórnum
Aðalfundur Eimskips:
Hagnaðurinn 239
milljónir á síðasta ári
Aðalfundur EIMSKIPS fyrir árið
1986 var haldinn að Hótel Sögu 25.
mars.
Halldór H. Jónsson stjórnarfor-
maður félagsins flutti skýrslu
stjórnar. Kom þar meðal annars
fram að á árinu 1986 var hagnaður
af rekstri Eimskips að upphæð
krónur 239 milljónir, sem er um
6,5°7o af veltu. Rekstrartekjur á ár-
inu námu samtals 3.665 milljónum
króna, og er hækkun tekna á milli
ára um 35%. Halli var á rekstri fé-
HRAÖIIVJm
Jafn ferða-
hraði er öruggastur
og nýtir eldsneytið best.
Þeir sem aka hægar en að-
stæður gefa tilefni til þurfa aö
aðgæta sérstaklega að hleypa
þeim framúr er hraðar aka. Of
hraður akstur er hins vegar
hættulegur og streitu-
valdandi.
lagsins tvö árin á undan, samtals að
upphæð 154 miiljónir króna á verð-
lagi ársins 1986.
Eigið fé félagsins í árslok nam
1.315 milljónum króna, sem er 38%
af heildar fjármagni. Heildar eignir
Eimskips námu í árslok 1986, 3.448
milljónum, og heildar skuldir sam-
tals 2.133 milljónum króna.
Heildar flutningar Eimskips á ár-
inu 1986 voru 192.000 tonn, ogjuk-
ust um 13% frá árinu áður. Aukn-
ingu á flutningum má annars vegar
rekja til mikilla flutninga til og frá
landinu, og hins vegar þess að einn
af keppinautum félagsins hætti
starfsemi í lok árs 1985.
Norður-Atlantshafssiglingar fé-
lagsins gengu vel á síðasta ári, og
voru heiidar tekjur af þeim flutn-
ingum 258 milljónir króna. Flutn-
ingsmagn Norður—Atlantshafs-
flutninga var 49.000 tonn á liðnu
ári, og var nýting skipa í Norður-
Atlantshafssiglingum því góð.
Vegna þessara hagstæðu aðstæðna,
skiluðu Norður-Atlantshafssigling-
ar félagsins viðunandi afkomu.
Á liðnu ári lagði félagið áherslu á
að útvíkka þjónustu félagsins, bæði
hvað varðar innanlandsflutninga
og starfsemi Eimskips erlendis. á
árinu opnaði Eimskip tvær eigin
skrifstofur í Gautaborg í Svíþjóð,
og Hamborg í Þýskalandi.
Við stjórnarkjör, voru kjörnir
fjórir menn til tveggja ára í stjórn
félagsins, og tveir til eins árs, í stað
tveggja stjórnarmanna sem féllu frá
á árinu.
Endurkjörnir voru til tveggja ára
Halldór H. Jónsson, Pétur Sigurðs-
son, Jón Ingvarsson og Jón H.
Bergs. Til eins árs voru kjörnir þeir
Thor Ó. Thors og Gunnar Ragnars.
Thor Ó. Thors tók sæti í stjórn fé-
lagsins 20. ágúst á liðnu ári, en
Gunnar Ragnars er nú í fyrsta sinn
kjörinn i stjórn félagsins.
Stjórn félagsins hefur haldið
fyrsta fund sinn, og var Halldór H.
Jónsson endurkjörinn formaður og
Indriði Pálsson varaformaður.
Á aðalfundinum var samþykkt
útgáfa jöfnunarhlutabréfa, þannig
að hlutafé félagsins verður hækkað
úr krónum 180 milljónum í krónur
270 milljónir. Þessi útgáfa jöfnun-
arbréfa mun fara fram fyrir árslok
1987.
Noknrar breytingar hafa orðið á
sýningaráætlunum Þjóðleikhússins
í vor og eru ástæður helstar mikil
aðsókn og jöfn á allar sýningarnar
á stóra sviðinu í vetur og sú stað-
reynd að helgardagarnir virðast of
fáir hjá okkar vinnuhörðu en leik-
húsglöðu þjóð.
Því hefur verið ákveðið að halda
áfram með allar sýningar sem nú
eru á fjölunum, bæta við miðnæt-
ursýningum á gamanleiknum
HALLÆRISTENÓR og fresta
frumsýningu á stórvirkinu
RÓMÚLUSIMIKLA eftir Durren-
matt til næsta hausts.
Nú eru sýndar á stóra sviðinu: -
Uppreisn á ísafirði eftir Ragnar
Arnalds, Aurasálin eftir Moliere, -
Hallæristenór eftir Ken Ludwig og
barnaleikritið Rympa á rusla-
haugnum eftir Herdísi Egilsdóttur.
Á Litla sviðinu hefur í smásjá eftir
Þórunni Sigurðardóttur gengið fyr-
ir fullu húsi síðan fyrir áramót.
Þann 25. febrúar bætist svo „dans-
sýning ársins“ í hópinn á stóra svið-
inu, en það er hin fjöruga og lífs-
glaða sýning „Ég dansa við þig“
eftir Jochen Ulrich, óvenjuleg sýn-
ing sem samin er kringum fjölda
vinsælla dægurlaga, Þjóðverjar
hafa streymt á þá sýningu í heima-
landi sínu í tvö ár og gera enn.
Tvö önnur verk bætast á verk-
efnaskrá Þjóðleikhússins með vor-
inu, þau eru spænska snilldarverkið
yerma eftir Garcia Lorca og barna-
leikritið Hvar er hamarinn eftir
Njörð P. Njarðvík, farandsýning,
sem frumsýnd verður á ísafirði.
Miðnætursýning verður í fyrsta
skipti á þessu leikári í Þjóðleikhús-
inu á laugardagskvöld. Þá er hinn
vinsæli gamanleikur Hallæristenór
eftir Ken Ludwig i þýðingu Flosa
Ólafssonar og leikstjórn Benedikts
Árnasonar sýndur á stóra sviði
Þjóðleikhússins bæði kl. 20.00 og
23.30.
Miðmnætursýningar Þjóðleik-
hússins hafa notið m ikillar hylli á
undanförnum árum. Leikhúsgestir
virðast bregða sér á miðnætursýn-
ingar með styttri fyrirvara og minni
hátíðleik, sem þegar um kvöldsýn-
ingar er að ræða og stemningin i
Þjóðleikhúsinu á miðnætti er ein-
stök.
Bandaríski gamanleikurinn
Hallæristenór er eitt allsherjar óp-
erugrín. Minniháttar ópera á von á
ítölskum hetjutenór til að syngja
aðalhlutverkið í óperunni Óthelló
eftir Verdi. Þegar hetjan loksins
birtist er hann vægast sagt ekki í
toppformi, en allt bjargast þó að
lokum eftir margar óvæntar uppá-
komur. í hlutverkum eru: Orn
Árnason (leikhúsreddarinn Max),
Aðalsteinn Bergdal (Tito Marelli),
Tinna Gunnlaugsdóttir (Maggie),
Erlingur Gíslason (Saunders),
Helga Jónsdóttir (Maria eiginkona
tenórsöngvarans Tito), Árni
Tryggvason (Frank), Lilja Þóris-
dóttir (Díana) og Herdís Þorvalds-
dóttir (Julía). Æfingarstjóri tónlist-
ar var AGNES LÖVE, hönnuður
leikmyndar og búninga KARL
ASPELUND og ljósahönnuður
SVEINN BENEDIKTSSON.
Handhöfum áskriftarkorta hef-
ur þegar verið sent bréf, þar sem
þeim eru boðnir ýmsir möguleikar
til að bæta þeim frestunina á Róm-
úlusi. Þeir eru vinsamlega hvattir til
að hafa samband við miðasölu.
Viftureimar, platinur, kveikju-
hamar og þéttir, bremsuvökvi,
varahjólbarði, tjakkur og
nokkur verkfæri. Sjúkrakassi
og slökkvitæki hafa hjálpað
mörgum á ney' arstundum.
KOSNINGAMIÐSTÖÐ!
Höfum opnað skrifstofu að Austurvegi 24, Selfossi.
Sunnlendingar lítið við og ræðið málin.
Opið á laugardögum frá kl. 14.00—19.00. Á virkum
dögum frá kl 17.00 — 22.00. Sími 1055.
ALÞYÐUFLOKKURINN SUÐURLANDI.