Alþýðublaðið - 19.03.1988, Blaðsíða 8

8
Laugardagur 19. mars 1988
umsvif og áhættu félagsins.
Síöast liðin 5 ár hefur veriö
hagnaður af félaginu, þó að
hann sé lítill á síðasta ári og
talsvert tap hafi orðiö á
rekstrinum sjálfum."
— En nánasta framtíð?
„Með því að taka nýjar vél-
ar I notkun sem spara elds-
neyti um 40% miðað við
hvert sæti og eru nauðsyn-
legar vegna hertra reglna um
hávaða, stefnum við rétt.“
— Breytid þið ykkar
stefnu eða mynda sérfar-
gjöldin áfram þorra tekn-
anna?
„Okkar höfuðtekjur koma
áfram af tiltölulega lágum
fargjöldum, og við munum I
nánustu framtíð haldaokkur
við að vera flugfélag ferða-
fólks ekki síður en viðskipta-
manna. Aðeins 10-12% okkar
farþega eru I viðskiptaerind-
um öfugt við sum flugfélög
sem einbeita sér aö við-
skiptajöfrum, og uppskera I
samræmi viö það. Við verð-
um aö geta boðið upp á að
þorri manna geti ferðast með
okkur þar sem íslandsmark-
aðurinn er ákaflega takmark-
aður,en við erum með bestu
sætanýtingu allra flugfélaga I
Evrópufluginu."
Innanlandsflug
„Það hefur verið töluverður
vöxtur I innanlandsflugi, og
við flytjum fleiri farþega en
nemur íbúafjöldanum. Vélarn-
ar eru reyndar orðnar gamlar
og er stefnt að endurnýjun
flugflotans á næstu fimm ár-
um. Það eru einkum þrjár
tegundir sem við höfum í
huga: F50 Fokker vél, ATR42,
sem er frönsk-ítölsk fram-
leiðsla og kanandiska vél,
DASH8-300.
Innanlandsflugið hefurver-
ið rekið í járnum eða með
smá tapi að undanförnu og
lítið má út af bera, en samt
er endurnýjun flugvélanna
aðkallandi."
— Há flugfargjöld og
áfangastaðir sem eru taldir
þóknast flugfélaginu hefur
verið gagnrýnt.
„Við fljúgum til tíu staða
og erum I tengslum við flug-
félög í fjórðungunum, og telj-
um að það verði að vera með
stórarvélar. í samanburði við
fargjöld á innanlandsleiðum í
nágrannalöndunum erum við
á líku róli og víðast hvar
annars staðar. Fólk er oft að
bera saman hæstu fargjöld í
innanlandsflugi við allra
lægstu sérfargjöld í Evrópu-
flugi."
Framtíðin
— Heldurðu að 1988 verði
eitthvað hagstæðara ár en
1987?
„Við vonumst til þess að
dragi úr því misvægi sem
hefur verið milli gengis og
kostnaðar innanlands. Ég
held að það sé komið að því
að helsti útflutningsatvinnu-
vegur okkar þoli ekki lengur
það ójafnvægi sem hefur ríkt.
Það er eitthvað að , ef það
borgar sig að flytja fiskinn
óunninn úr landi og vinna
hann erlendis.
Við í fluginu treystum því
að reynt verði að halda ein-
hverju samræmi í framtíðinni
milli gengis og kostnaðar hér
heima.“
— Tekur því að halda úti
sjálfstæðu íslensku flugfé-
lagi? Er ekki skynsamlegra
að beita krafti og þekkingu á
önnur svið?
„Flug er mikilvægara fyrir
íslendinga en flestar aðrar
þjóöir. Það er því þjóðarnauð-
syn að íslendingar annist
það sjálfir. Þetta er spurning
um sjálfstæði þjóðarinnar.
Við höfum ekki jarnbrautir og
takmarkaðar skipasamgöng-
ur, og þess vegna er mikil-
vægt að við getum ráðið
okkur sjálf í loftinu heldur en
að vera háð einhverju útibúi
annarra flugfélaga. Ef mælt
er í höfðatölu er Flugleiðir
stærstá flugfélag í heimi. Við
flytjum um 930 þúsund far-
þega á síöasta ári og flug og
ferðamál er tiltölulega stór
þáttur í þjóðarframleiðsiu
okkar miöað við aðrar þjóðir.
Og yfir 1700 manns eru á
launaskrá Flugleiða sem er
stærsta einkafyrirtæki í land-
inu.“
— En er þá ekki gæfuieg-
ast aö þjóðnýta fyrirtækið,
þar sem velgengni þess er
mjög háð opinberum afskipt-
um eins og af gengi?
„Við höfum hingað til get-
að rekið fyrirtækiö án beinna
afskipta ríkisins. Félagið
lenti á sínum tíma í erfiðleik-
um og þá hljóp ríkið undir
bagga með ríkisábyrgð og
kaupum á hlutafé. í dag erum
við ekki undir verndarvæng
þess og kaupum t.d. flugvélar
án ríkisábyrgðar."
— Er ekki Flugleiðir
dæmigert einokunarfyrir-
tæki? Sitja ekki sömu aðilar i
stjórn Flugleiða og Eimskips
og ráða því sem þeir vilja í
samgöngumálum? Er þetta
nokkuð annaö en selskapur
nokkurra manna sem hafa
gaman af því aö gera út en
geta stólað á ríkið ef i harð-
bakkann slær?
„Einokunin er ekki meiri
en svo að þrjú önnur félög
fljúga til og frá landinu og
mörg félög til viðbótar
mættu byrja á morgun ef þau
vildu.
Siglingar eru alveg frjálsar
svo að það getur hver sem er
stundað þær, ef hann kærir
sig um. Eimskipafélagið er
stærsti hluthafi í Flugleiðum.
Og við stólum ekkert á hjálp
ríkisins, en það geta alltaf
komið einhver stór óhöpp og
hvort sem það er í Iandbún-
aði eða sjávarútvegi hleypur
ríkið oft undir bagga, ef það
er taliö þjóðhagslega skyn-
samlegt. Það gerist jafnvel í
landi samkeppninnar, Banda-
ríkjunum. Þegar þjóðarhags-
munir eru í húfi er ekki hægt
að láta áföllin dynja á án að-
gerða.“
— Arnarflug hefur haldið
aðalfund. Er þjóðhagslega
hagkvæmt aö reka tvö flugfé-
lög i míllilandaflugi?
„Það var forsenda samein-
ingar Flugfélags íslands og
Loftleiða 1973 að rétt væri að
beina kröftunum í einn far-
veg, og við erum enn á þeirri
skoðun. Við sjáum líka hvað
er að gerast I nágrannalönd-
unum. í Bretlandi er t.d. búið
að sameina tvö stærstu flug-
félögin. Ég held að hagsmun-
um Islendinga væri langtum
betur komið með einu félagi.
Samkeppnin er til staðar, þar
sem SAS og Lufthansa munu
fljúga til íslands og við meg-
um búast við hvaða flugfé-
lagi sem er á morgun, þó að
við höfum getað haldió sam-
keppninni frá fram að þessu
með því að veita góða þjón-
ustu og hagstæð fargjöld."
— Arnarflugsmenn segja
að Flugleiðum sé hampað. Er
ykkur ekki hampað?
„Ég held ekki.“
— Hefðuð þið áhuga á að
yfirtaka Arnarflug?
„Nei, við höfum engan
áhuga á því.“
— Þið viljið ekki að Arnar-
flug hverfi af markaðnum?
„Nei, viö erum í samkeppni
við þá. Það virðist vera stefna
ríkisstjórna að hér skuli vera
tvö flugfélög, eins og kom
fram þegar Arnarflugi var
bjargað fyrir tveimur árum.
Arnarflugsmenn hafa sjálf-
ir sagt frá því að þeir hafi
ekki mátt fara á hausinn. Rik-
ið hafi ekki þolað að annað
stórt gjaldþrotamál kæmi
upp á yfirborðið eftir Haf-
skipsstrandið."
Þýðir ekki annað en
bjóða það besta
„Við erum undir stöðugu
gæðaeftirliti, því að íslend-
ingar eru orðnir ferðavanir og
þess vegna þýðir ekkert
annað en að bjóða þeim það
besta. Þess vegna leggjum
við áherslu á að fylgjast með
því sem viöskiptamönnum
okkar finnst og bæta það
sem betur má fara. Einnig
mælum við reglulega viðhorf
þjóðarinnar allrar til félagsins
og þjónustu þess, enda ger-
um við okkur grein fyrir þvi
að við eigum allt okkar undir
velvild neytenda."
— Sérðu fyrir þér hvernig
staöan veröur aö áratug liön-
um?
„Okkar vöxtur hefur verið
Evrópuflug og ferðaþjónusta
innanlands og við munum
auka kynningu á Islandi sem
ferðamannalandi, og einbeita
okkur að uppbyggingu á
þessum sviðum, en láta öðr-
um meira eftir flugið milli
Ameríku og Evrópu.“
Farþegar greiði upp-
byggingu flugvalla?
— ísland siglir inn i
óvissa framtíö, skuldug úr
miklu góðæri. Gætir þú gefiö
ráöamönnum uppskrift að
gáfulegum rekstri þjóðfélags-
ins um þessar mundir?
„Við erum stöðugt að reyna
að finna leiðir til sparnaðar,
og ég held að það verði að
draga úr opinberum útgjöld-
um. Það þýðir heldur ekkiað
hækka skatta stöðugt. Skatt-
ar hafa verið hækkaðir á okk-
ur og það virðist vera stefna
yfirvalda að láta okkur greiða
fyrir uppbyggingu flugvalla
eins og kemur fram í nýju
flugmálaáætluninni."
— Þú segir aö eigi að
draga úr sköttum og eyðslu.
Hvar viltu bera niður i þjóðfé-
laginu?
„Manni sýnist að sums
staðar sé pottur brotinn hjá
hinu opinbera. Það er
kannski erfitt að segja hvar
það er nákvæmlega, en marg-
ir hafa bent á að það sé t.d.
töluverðu sóað í heilbrigðis-
kerfinu."
— En hvernig líst forstjóra
stærsta einkafyrirtækis á ís-
landi á stjórnmálaástandið
almennt?
„Ég er nú ekki í neinum
stjórnmálaflokki, en mér
finnst ýmsar breytingar til
bóta sem er verið að gera í
skattakerfi og virðisauka-
skatturinn er í heild til bóta.“
Ekkert að gefast upp
— Flugleiðir hafa beitt sér
fyrir uppbyggingu i ferða-
mannaþjónustu. Hyggist þið
auka hlut ykkar t.d. meö frek-
ari hótelbyggingum?
„Miðað við núverandi
kostnaðarforsendur og fram-
boð á hótelrými I Reykjavík
munum við ekki byggja vió
hótelin okkar að sinni. Það er
heldur ekki í sjálfu sér mark-
mið að byggja sjálfir. Okkur
virðist nægjanlegt framboð
af hótelplássi núna í landinu
til að taka við ferðamönn-
um.“
— Hefur umræöan um
dýra flugstöö Leifs Eiríksson-
ar ekkert komið niður á Flug-
ieiöum?
„Nei, við leigjum aðstöðu
þar sem okkur finnst allt of
dýren komum hvergi nærri
byggingaframkvæmdum. Við
byggðum þjónustumiöstöð-
ina við hliðina á Flugstöðinni
ódýrar en kostnaðaráætlanir
gerðu ráð fyrir að hún myndi
kosta.
Við höfum reynt að mæla
viðhorf fólks til Flugleiöa og
í nýlegum skoðanakönnunum
hefur álitið aukist þrátt fyrir
neikvæða umræðu um flug-
stöðina. Á milli 75 og 80%
almennings hefur jákvætt
viðhorf til félagsins sam-
kvæmt þessum skoðana-
könnunum."
— Að lokum, Sigurður. Er
staða Flugleiða ekki eins
slæm og útkoma síðasta árs
gefur ein og sér til kynna?
„Rekstrarafkoma síðasta
árs var töluvert léleg en við
erum ekkert að gefast upp.“
OKKUR ER EKKI
HAMPAÐ AF RIKINU
EVROPUFLUGIÐ STORUM ÞYÐING ARMEIRA
Eins og kemur fram i við-
taiinu-viö Siguró .HéCgason
í < -v tm-iiv.iíy Trhefur dregið úr vægi flugs
. o.'í:..:. :-;0>:m(lli Ameríku og Evrópu fyfir’
m ... Flugleiðir. Eins og sést á töfl-
3 vi v - ■ unum hér hefur farþegafjöldi
í Evrópuflugi meiren tvöfald-
:.1- , . ast frá 1978 en á sama tíma
hqfur farþegum í flugi til
Ameríku fjölgað um 4.2%.
. : Sama er uppi á teningnum
varðandi tekjur. Fyrir tæpum
áratug kom 75% tekna úr
Atlantshafsflugi en i dag er
vægi þeirra tekna aðeins ríf-
lega helmingur heildartekna
félagsins og jafnframt hefur
Evrópuflugið orðið þýðingar-
meira.
Til gamans eru birtar tölur
yfir farþega í Evrópuflugi árin
1978 og 1986. Hlutur Flug-
leiða er innan við 1% og „er
næsta víst“ að Flugleiðir
verðuraldrei risi í loftinu.
FARÞEGAR OG TEKJUR FLUGLEIÐA 1978 OG 1987
TEKJUR: N-Atlantshafsflug Evrópuflug
1978 75,3% 24,7%
1987 FARÞEGAFJÖLDI: 57,9% 42,1 %
1978 274.989 .= 64,5% 151.130 = 35,5%
1987 286.664 = 48,0% 310.535 = 52,0%
Aukning: 4,2% 105,5%
TIL SAMANBURÐAR:
Fjöldi farþega á flugleiðum í 1978: 46.901.500 1986: 52.416.400 Aukning: 11,8% Evrópu