Tíminn - 10.04.1968, Qupperneq 7

!
MIÐVIKUDAGUR 10. apríl 1068.
ÞINGFRÉTTIR
TlMINN
Frumvarp um nýjar lántökur ríkissjóðs tii 1. umræðu
ONKUNUM GERT OKLEIFT AD
LEYSA VAXANDIREKSTURS-
FJÁRSKORTIATVINNUVEGA
Magnús Jónsson, fjármála-
ráSherra, mælti í neSri deild
í gær fyrir stjórnarfrumvarpi
um heimild fyrir ríkisstjórij-
ina til að taka lán innan
lands og utan, þar af 275
milljónir kr. erlendis, en allt
að 300 milljónum innanlands,
úr bankakerfinu og með sölu
verðtryggðra skuldabréfa rík-
issjóðs upp á 75 milljónir, sem
gengur úr bankakerfinu að
sjálfsögðu líka, eins og reynsl
an sannar. Fé þetta á að
renna til framkvæi?idaáætlun
ar 1968 til að jífna þann
halla sem á henni er og
greiðslu skulda.
Magnús Jónsson gerði grein fyr
ir ákvæ'ðum frumvarpsins en mál
ið er allfflóki® og frumvar.pið
óljóst í m'örgum greinum og
þurftu þingmenn að óska niánnri
skýriinga á ýmsum liðum, t. d.
(hvað rnikiið færd a:f þesisu til
greiðslu skulda, afborg-ana og
vaxta af því, sem búið er , að
vinna fyrir tánsfé, hve mikið
væri um nýjar framkvæmdir og
hvað af þessu, sem gera ætti,
hefði áður verið samiþykkt og
lánsiheimildir veittar. Kvaðst ráð-
herrann mundu veita allar slíikar
upplýsingar við meðferð miálsins
í fjárhagsniefnd deiidarinnar.
Eysteinn Jónsson ræddi í þessu
sambáihdi efnahagsstefnu ríkis-
stj órn'arinn'ar og peningapóiita'k.
Rikisstjórnin hefði ætlað að hafa
stjórn á eínaihagslífiinu með ráð-
stöfunum í peningamálum einvörð
ungu, vega á móti S'íldaruppgrip-
unuim með inndrætti fjérmagns
og minnkuðum stuðningi Seðla-
rankans við endurkaup afurðavíxla.
Þessi stefna hefði lamað fyrirtæk-
in og væri rekstursfjiárskorturinn
orðinn geigvæinlegur.
Á árinu 1959 hefði Seðlabank-
inn lagt bankakerfin'U til 920
milljónir nettó en nú léti hanin
bankakerfið leggja sér til n-ettó
300 miiljónir króna. Málum hefði
verið snúið við að þessu leyti og
munaði 1200 milljónum króna
miðað við það, sem áður var en
í raun miklu meira vegna hinnar
vaxandi þarfár. í stað þess að
leggja bankakerfiniu til 'verulegan
stuðning, dregur Seðlabankimn nú
stórlega t:l sín fjármagn úr rekstr
arllán'a'kenfinu. Ofan á það eru svo
rek'Strarlánaibankarnir látnir
leggja til fé í fjárfestingu ríkis-
ins og á að gera svo áfraan og
þar við bætist útboð ríkisiinsl á
verðtryggðum skuldabréfum, sem
sýgur1 einn.ig tiil sín fé fná við-
ski’P'tabönkunufm, sem eiga að sjá
atvinmuvegunum fyrir rekstrarfé
og með þesisu fruimvarpi á enn að
vega í þaran kniérunn. Með þessu
er viðsk'i'ptato'öinikunum gert með
öllu óviðráðanlegt að sinna rekstr
arfjánþörf atvinnuveganna. Þessi
peningamála'stefna er óÆraimkværn-
anleg, leiðir í hreinar ógöngur
eins og reynslan hefur sannað.
Um það geta þeir bezt vitnað,
setn frammi fyrir þessurn vanda
standa daglega og sjá óviðráðan-
leg og hættulega illkynjuð vanda-
mál hlaðast upp af þessum sökum.
Menn m-ega ekki verða svo
blindir, að þeir neiti þessum stað
reynduim algerlega og stingi höfð-
iinu í sandinn. Því verður ekki
neitað, að hér hefur alveg skipt
um í útl'ánaistefnuinni og afleiðimg
ar sjá a'llir, sem vilja kynna sér.
Það er efckert algilt lögmál til
uim það, hvaða peningamagn skuli
vera í umferð í peningakerfinu og
hver útlán bankakerfisins Skuli
vera. Það er matsatriði, hvert pen
ingamaginið skuli vera á hverjum
tíma og koma þar ótal þættir efna
hagslífsi'n’S til athugunar í því
samtoandi.
Áður fyrr voru n'kisframkvæmd
ir greiddar með tollum og skött-
um. Þá voru rekstrarlán banka-
kerfisins til atvinnuveganna meiri
og endunkaup á afurðavúxlum
fram'leiðslunnar meiri. Nú þarf
að greiða ríkisframkvæmdir í sí-
vaxandi mæl.i með lántökuim, sem
þrengja að rekstrarlánamarkaðin-
um. Þessi efnahags- og peninga-
mála'Stefna er röng. Hún hefur
verkað ei.ns og seigdrepandi eitur
á íslenzkt átvinnuilíf.
Þessi stefna var sögð meðal
annars réttlætanleg, því að með
henini væri byggðiur upp gj aldeyr
isvarasjóður. E'kki skal því neit-
að, að gjaldeyri'ss'taðan batinaði í
góðærumum, en þessi stefna geng
ur of langt, þegar þannig er kom
ið á fjármagnssviðinu af hennar
völdum, að fyrirtækin eru lömuð
vegna rekstrarfjárskorts. Það er
ekki hægt að reka fyrirtæki skyn
saimlega, sem eiga við sífelldan
og vaxamdi rekstursfjárskort að
giíma.
Við skuilum ekki vera að þrátta
um það. sem ldðið er, heldur líta
raunsæjum augum á ástandið eins
og það blasir við núna.'Hér verð-
★ Fundir hafa verið langir og strangir á Alþingi undanfarna daga.
Fundir voru í báðum deildum þingsins í gærkvledi og boðað var
til þingfúnda kl. 10 í morgun. Ætlunin munvera lað rcyna að slíta
þinginu laugardaginn eftir páska. Fjöldi mála hefur verið til um-
ræðu og afgreiðslu og hefur ekki verið unnt að greina frá ncma
örfáum helztu málunum.
ur að breyta um stefnu. Annað
hvort verður að hætta við að
láta viðskiptatoankana leggja af
hinu takmarkaða ráðstöfunarfé
sínu til fjárfestingar ríkisins og
gera þeim kleift að leysa úi' rekst-
ursfjársfcorti fyrirtækjanna eða
láta Seðilaibamkann leggja banfca-
kerfinu medra fé en hann hef-ur
gert.
Magnús Jónsson, fjiánmiálaráð-
herra, svaraði ræðu Eysteins því
einu, að Eysteinm Jónsson vildi
láta prenta seðla þegar ekki væri
nóg af lánsfé. Væri stefna ríkis-
stjórnarinnar seigdrepandi eitur,
þá væri stefna Eysteims bráðdrep
andi.
Eysteinn Jómsson sagði það
ósæmilegt af fjármálanáðherra að
tala með slíiku götustrákaorðbragði
um mikilsverðustu efnahagsmál.
Itrekaði hann, að það væri mats-
atriði hverju sinni, hvert 'peminga
magnið í umferð skuli vera.
H’var er það lögmál skráð, að
þetta skuli vera eins og ástandið
er núna? Fyrirtæki hérLendis eru
háðari lánsfjármagni í rekstri sín
um en í nágrannalöndum vegna
þess að hér er einkafjármagn lít-
ið í uimferð og fyrirtæiki'n hafa
lítið eigið fé til ráðstöfunar.
ALLTGENGUR
(hvar sem er og hvenær sem er
- við leik og störf - úti og inni
og á góðra vina fundum -)
BETUR MEÐ COCACOLA
drykkurinn sem hressir bezt, léttir skapið
og gerir lífið ánægjulegra.
FRAMLEITT AF VERKSMIÐJUNNI VÍFILFELL I UMBQÐI THE CaCA-COLA EXPPRT CORPCRATICN