Alþýðublaðið - 22.05.1991, Blaðsíða 3

Miðvikudaqur 22. maí 1991
3
Tengist krónan ECU?
„óhjákvœmilegt að styrkja ramma peningamála," segir
forsætisráðherra
Forsætisráðherra sagði á Al-
þingi í gærkvöldi að kanna
bæri kosti þess að tengja ís-
lensku krónuna við evrópska
myntkerfið. Það væri liður í að
búa íslenskum atvinnuvegum
sambærileg kjör og gerist í
öðrum iöndum. „Ramminn í
peningamálum hefur verið of
veikur og óhjákvæmilegt að
styrkja hann,“ sagði Davíð
Oddsson.
Davíð sagði að varanleg lækkun
vaxta næðist ekki án þess að dreg-
ið væri úr halla ríkissjóðs og láns-
fjárþörf. Alþýðuflokkur og Sjálf-
stæðisflokkur hefðu ásett sér að
gera róttækar breytingar á skipu-
lagi efnahagslífsins til að auka
verðmæti og bæta lífskjör.
Forsætisráðherra sagði að ríkis-
stjórnin myndi leggja áherslu á
einkavæðingu og að færa verkefni
til einkaaðila. Leitast yrði við að
ná víðtækri sátt um sjávarútvegs-
stefnu, en virða bæri það grund-
vallarákvæði að fiskurinn í sjón-
um væri þjóðareign. Taka yrði til
rækilegrar endurskoðunar allt
vinnslu- og dreifingarkerfi land-
búnaðarvara og að mikilvægt
væri að ná fram hagstæðum
samningum um álver á Keilisnesi.
Þó yrði ekki gengið fram til samn-
inganna með því hugarfari að um
væri að ræða „eina úrræðið sem
íslenskt atvinnulíf hefúr í náinni
framtíð". Evrópska efnahagssvæð-
ið væri íslendingum mikilvægt en
ekki kæmi til greina að gefa eftir
forræði í íslenskri fiskveiðilögsögu
í skiptum fyrir tollfrjálsan aðgang
að Evrópumarkaðnum.
umst með þegar hafnfirskar hús-
mæður með Sigurrósu í broddi fylk-
ingar unnu með miklum dugnaði
við þá erfiðisvinnu frá morgni til
kvölds á saltfiskverkunarstöð Bæj-
arútgerðar Hafnarfjarðar á kreppu-
árunum að vaska fisk til þurrkunar
í óupphituðum húsakynnum, oft á
tíðum í frosti og kulda. Heimilis-
störfin unnu þessar konur þegar
flestir aðrir máttu hvíla sig.
Einnig vakna minningar um for-
stöðukonuna sem rak elliheimili
Hafnarfjarðarbæjar að Austurgötu
26 af myndarskap um árabil, en það
heimili var til húsa gegnt mínu
æskuheimili, þar sem faðir minn rak
verslun. Þangað kom Sigurrós for-
stöðukona oft og vistfóik elli-
heimilisins. Þá var ég vitni að þeim
hlýleika og elskulegheitum sem
hún sýndi gamla fólkinu.
Ég minnist umtals í bænum um
það merka og frábæra framtak
Verkakvennafélagsins Framtíðar-
innar árið 1932 með Sigurrósu og
Sigríði Erlendsdóttur í broddi fylk-
ingar að setja á stofn dagheimilið að
Hörðuvöllum í Hafnarfirði fyrir
börn húsmæðra sem unnu utan
heimilis — hið fyrsta sinnar tegund-
ar hér á landi — og enn er starfandi.
Það sem hér hefur verið talið eru
að sjálfsögðu æskuminningar. Mikið
og gott samstarf okkar Sigurrósar
að bæjarmálum Hafnarfjarðar hófst
síðar en þar kom hún vissulega við
sögu og átti þar farsælan hlut að
málum. í því sambandi skal hér
minnst á aðeins eitt slíkt.
Hún er upphafskona þess, að
hafnfirskar húsmæður gátu átt þess
kost að eiga sumardvöl á orlofs-
heimili á vegum hins opinbera. Hún
var varabæjarfulltrúi Alþýðuflokks-
ins í bæjarstjórn Hafnarfjarðar á
árunum 1954 til 1962. Þaðvareittaf
áhugamálum hennar á þessum ár-
um, að bæjarfélagið gæfi hafnfirsk-
um húsmæðrum kost á nokkurra
daga árlegri ókeypis sumardvöl á
hentugum dvalarstað. Hún beitti sér
mjög fyrir að þessari hugmynd yrði
hrundið í framkvæmd og svo varð
að bæjarstjórn Hafnarfjarðar tók
upp þetta nýmæli 1955. Er Hafnar-
fjörður fyrsta bæjarfélagið hér á
landi til að hefja slíka starfsemi, sem
var undanfari lagasetningar Alþing-
is um orlof húsmæðra og fjárfram-
laga af hálfu ríkisins og sveitarfé-
laga í því sambandi. Var Sigurrós
forystukona í því að byggja upp
þetta starf í Hafnarfirði sem formað-
ur sumardvalarnefndar bæjarins og
síðar sem formaður sumardvalar-
nefndar, sem tók við þessu verkefni
við tilkomu orlofsnefndarinnar
samkvæmt hinum nýju lögum.
Sigurrós Guðný Sveinsdóttir eins
og hún hét fullu nafni var fædd 13.
september 1897 að Götu, Garða-
hverfi. Foreldrar hennar voru Helga
Kristín Davíðsdóttir og Sveinn
Gíslason. Þau fluttust í Sveinsbæ í
Hafnarfirði 1903. Sigurrós dvaldist í
Noregi í 6—7 ár en fluttist þaðan til
Hafnarfjarðar 1923. Hún giftist eig-
inmanni sínum Magnúsi Kjartans-
syni 2. júní 1918 en hann var sonur
Guðnýjar Nikkelinu Olafsdóttur og
Kjartans Jónssonar. Þau skildu
1937. Börn Sigurrósar voru: 1) Lilly
f. 6. júlí 1917, d. 7. mars 1981, 2)
Sveinn f. 27. feb. 1919, 3) Harry f. 1.
janúar 1921, d. í maí sama ár, 4)
Helga Kristín f. 21. febrúar 1924, 5)
Erna Fríða Berg f. 2. sept. 1938.
Á uppvaxtarárunum kynntist Sig-
urrós vel hinum kröppu kjörum,
sem öll alþýða manna átti þá við að
búa, og var henni fljótt ljóst að þar
var úrbóta þörf. Hún skipaði sér í
raðir þeirra, er hófu baráttu í verka-
lýðshreyfingunni og Alþýðuflokkn-
um fyrir bættum lífskjörum almenn-
ings. Var hún strax ung að árum í
fararbroddi í þeirri baráttu, enda
var hún óvenju dugleg og áhuga-
söm um hvert það verkefni sem hún
tókst á hendur að vinna. Á hana
hlóðust því margs konar trúnaðar-
störf á vegum verkalýðshreyfingar-
innar og Alþýðuflokksins.
Sigurrós var ein af stofnendum
Verkakvennafélagsins Framtíðar-
innar í Hafnarfirði. Hún var fundar-
stjóri á stofnfundinum 3. desember
1925 og i fyrstu stjórn félagsins og
síðan í fjölda mörg ár — lengst af
formaður félagsins eða samtals í 38
ár. Þá var hún í stjórn Alþýðusam-
bands íslands, í flokksstjórn Alþýðu-
flokksins í Hafnarfirði í 40 ár, í mið-
stjórn Alþýðuflokksins, ein af stofn-
endum Kvenfélags Alþýðuflokksins
í Hafnarfirði og fyrsti formaður fé-
lagsins, svo nokkuð sé nefnt af hin-
um fjölmörgu trúnaðarstörfum, sem
Sigurrós hefur sinnt í þágu verka-
lýðshreyfingarinnar og Alþýðu-
flokksins.
Sigurrós hafði einnig forgöngu
um stofnun Kvenfélagsins Sunnu
sem beitti sér m.a. fyrir að sett var
á laggirnar mæðrastyrksnefnd í
Hafnarfirði árið 1963.
Hér á undan hefur verið minnst á
nokkur af þeim fjölmörgu verkefn-
um, sem Sigurrós vann að í félags-
starfi á liðnum árum. Sem forystu-
kona í slíku starfi varð hún að leggja
hart að sér og oft varð hún að heyja
margvíslega baráttu til að ná þeim
markmiðum sem að var stefnt.
Það er ekki vandalaust að vinna
fyrir fjöldann. Þeir sem hafa með
höndum forystu í félagsstarfi og á
opinberum vettvangi mæta stund-
um takmörkuðum skilningi hjá
þeim sem unnið er fyrir og fá ósann-
gjarna og ómilda dóma fyrir óeigin-
gjörn störf. Skortir þá oft mikið á, að
lagt sé sanngjarnt mat á störf þeirra,
er til forystu hafa valist. Þetta fékk
Sigurrós að reyna, eins og svo marg-
ir aðrir.
En hvað svo sem því líður, þá er
það staðreynd, að sú barátta og það
þrotlausa starf sem Sigurrós og sam-
herjar hennar lögðu fram bar vissu-
lega mikinn árangur. Ekki aðeins
breytti Verkakvennafélagið Fram-
tíðin í Hafnarfirði undir forystu Sig-
urrósar kjörum verkakvenna frá ör-
birgð til lífvænlegrar afkomu heldur
hefur einnig verið veigamikill þátt-
ur í hinni stórstigu og öru framþró-
un, sem átt hefur sér stað í Hafnar-
firði á síðastliðnum áratugum. Sjálf-
sagt hefur Sigurrós átt bjartar og
góðar endurminnigar um gott sam-
starf við fjölmarga sem með henni
unnu að sameiginlegum áhuga-
málum.
Sá sem þessar línur ritar átti með
henni ánægjulega samvinnu á vett-
vangi bæjarmála Hafnarfjarðar um
árabil sem ég nú þakka við leiðar-
lok.
Sigurrós lést á Elli- og hjúkrunar-
heimilinu Sólvangi, Hafnarfirði, 13.
maí sl. Hún verður jarðsungin frá
Hafnarfjarðarkirkju kl. 13.30 í dag,
miðvikudaginn 22. maí.
Blessuð sé minning hennar.
Stefán Gunnlaugsson.
Þá er ég hóf störf hér í Hafnarfirði
í marsmánuði 1945 kynntist ég brátt
fjölda af nýju fólki. Bæði ungu og
öldnu, konum og körlum og voru
þau kynni yfirleitt hin bestu. Meðal
kvennanna vöktu þrjár konur fljót-
lega athygli mína öðrum fremur.
Þær voru Sigurrós Sveinsdóttir, Sig-
ríður Erlendsdóttir og Soffía Sigurð-
ardóttir. Það kvað að þeim öllum
ekki lítið. Þó voru þær mjög mis-
munandi gerðar. En þær stóðu allar
fyrir sínu.
Nú eru þessar konur gengnar fyrir
ætternisstapa. Sú síðasta þeirra, Sig-
urrós, lést að Sólvangi 13. maí sl.
Sigurrós var mjög gjörvuleg kona
og það sópaði að henni. Hún var
framarlega í verkakvennamálum
og skipaði þar öndvegi lengi. Hún
naut mikiis trausts og var örugg til
forustu.
Er ég kynntist henni var hún for-
stöðukona aldraðra að Austurgötu
26, Hafnarfirði. Það var að nokkru
undanfari Elli- og hjúkrunarheimil-
isins Sólvangs.
Ekki voru salarkynni að Austur-
götu 26 ýkja mikil miðað við þann
fjöjda, er þar átti dvöl.
Ég leit þar inn einstöku sinnum og
minnist margra elliþreyttra og slit-
inna sjómanna og verkamanna er
sátu þétt saman á rúmum sínum í
ullarpeysum hlýlegum. Þeir ræddu
málin og rifjuðu upp liðna daga og
sögðu léttar sögur ef svo bar undir.
Þarna var furðulega félagslegt um
að litast. Og þeir báru forstöðukon-
unni einkar gott orð. Fannst hún
umhyggjusöm, skilningsrík og
sköruleg.
Þá vann ég um tíma að máli, er
Sigurrósu varðaði og dóttur hennar
Ernu Fríðu Berg, og leystist það vel
eins og efni stóðu til.
Mín síðari starfsár á Sólvangi varð
Sigurrós vistkona þar. Er ég lét af
forstjórastarfi var kaffi drukkið með
vistfólki staðarins. Þá hafði Sigurrós
orð fyrir vistfólkinu. Ræddi störf
mín af vinsemd, er gladdi þann, er
þá var orðinn 70 ára, og færði hon-
um að gjöf góðan hlut frá mann-
skapnum. Þetta gerði hún með
virðulegri reisn, af hlýhug og með
glæsibrag.
Hin síðustu ár hennar á Sólvangi
var orkan þorrin, fjörið farið og bið-
in eftir hvíldinni tekin við.
Nú er hennar ganga á þessum
vettvangi öll.
Við sem henni kynntumst og
fylgdumst með störfum hennar
kveðjum nú mikilhæfa konu, verka-
mikla og stóra í sniðum. Við árnum
henni fararheilla inn á svið nýrrar
tilveru.
,,Og upphiminn fegri en auga sér
mól öllum oss fadminn breidir."
(E.Ben).
Gott er þrevttum að hvílast.
Eiríkur Pálsson.
Útboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. borgarverk-
fræðingsins í Reykjavík, óskar eftir tilboðum í gatna-
gerð, lagningu holræsa, gerð bílastæða og vinnu fyrir
veitustofnanir í nýju hverfi í Borgarholti.
Verkið nefnist:
Borgarholt I, 5. áfangi.
Helstu magntölur eru:
Heildarlengd gatna u.þ.b. 1300 m.
Heildarlengd holræsa u.þ.b. 3000 m.
Verkinu skal lokið fyrir 15. október 1991.
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu vorri, Fríkirkju-
vegi 3, Reykjavík, frá og með miðvikudeginum 22.
maí 1991, gegn kr. 20.000 skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað fimmtudaginn 30.
maí kl. 11.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Frikirkjuvegi 3 — Simi 25800
óskast í eftirtaldar bifreiðar og tæki sem verða til sýnis
þriðjudaginn 21. maí 1991, kl. 13—16 í porti bak við
skrifstofu vora að Borgartúni 7, Reykjavík og víðar.
Tegundir Árgerð
1 stk. Chrysler Cherokee Limited 4x4bensín 1990
1 stk. Jeep Wagoneer 4x4bensín 1987
1 stk. Ford Bronco 2 4x4bensín 1984
1 stk. Subaru 1800 Gl station 4x4 bensín 1987
3 stk. Subaru 1800 Pick up 4x4bensín 1982-83
2 stk. Lada Sport 4x4bensín 1987-88
1 stk. Volvo 240 GLI bensín 1988
1 stk. Volvo 245 station bensín 1982
2 stk. Toyota Corolla 1300 bensín 1987
1 stk. Toyota Corolla 1300 DX bensín 1986
1 stk. Ford Escort 1300 bensín 1986
1 stk. Mazda B-1800 pick up bensín 1982
1 stk. Scania Vabis 76 vörubifreið diesel 1966
1 stk. Kawasaki KZ 1000 bifhjól P1 1982
Til sýnis hjá Vegagerð ríkisins Reyðarfirði.
1 stk. Champion 740 A veghefill 1981
Til sýnis hjá Vegagerð ríkisins ísafirði.
1 stk. Toyota Tercel station 4x4bensín 1987
Til sýnis hjá Vegagerð ríkisins (vélaverkstæði)
Borgartúni 5.
2 stk. Leyland 600 dieselvélar
Tilboðin verða opnuð sama dag kl. 16.30 að
viðstöddum bjóðendum. Réttur er áskilinn til að hafna
tilboðum sem ekki teljast viðunandi.
Innkaupastofnun ríkisins.
IIMNKAUPASTOFIMUIM RIKISIIMS
BORGARTUNI 7. 105 REYKJAVIK
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma
Sigurrós Sveinsdóttir
fyrrum formaður Verkakvennafélagsins
Framtiðarinnar í Hafnarfirði
sem lést á Sólvangi 13. maí
verður jarðsungin frá Hafnarfjarðarkirkju í dag,
miðvikudaginn 22. maí kl. 13.30
Sveinn Magnússon
Kristín Magnúsdóttir
Erna Fríða Berg
tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.