Alþýðublaðið - 19.01.1993, Blaðsíða 4

4
Þriðjudagur 19. janúar 1993
Stjómleysið, sem ríkir í Rússlandi
eftir hrun kommúnismans, hefur meðal
annars Ieitt til vaxandi viðskipta með
skinn og eftirsótta líkamshluta úr ýms-
um dýrategundum í útrýmingarhættu,
sem veiðiþjófar útvega ófyrirleitnum
kaupendum. Einkum er sóst eftir feld-
um af bjömum, sem em að vísu tiltölu-
lega útbreiddir, en fyrirhyggjulausir
safnarar em líka reiðubúnir til að borga
háar upphæðir fyrir feldi Síberíutí-
granna, en einungis örfá dýr er ennþá
að ftnna villt á sínum uppmnalegu
slóðum í skógum Síberíu. Maurice
Homocker, forsvarsmaður nýlegs
rannsóknarleiðangurs rússneskra og
amerískra vísindamanna sem var á ferð
í nágrenni við borgina Plastun á strönd
Kyrrahafsins kvaðst hafa miklar
áhyggjur af þessari þróun: „Það er
kaldhæðnislegt, að alræðisstjóm
kommúnismans tókst að vemda þessi
dýr, en hið nýja lýðræðisfyrirkomulag
Rússlands kann að leiða til útrýmingar
á þeim.“
Tígrisfeldir
„Vantar þig tígrisfeldi? Ilmkirtla úr
moskusuxa? Eða viltu kannski bara
venjulega bjamarfeld? - Ég get útvegað
þetta allt,“ sagði þéttvaxinn veiðiþjóf-
ur, Sergei að nafni, við amerískan
ferðalang, Eric Sievers í Plastun fyrir
nokkrum vikum. Sievers ferðaðist und-
ir því yftrskini að hann væri áhuga-
maður um villt dýr, og hefði mikinn
áhuga á að festa kaup á skinnum af Síb-
eríutígrinum eftirsótta. í reynd var
hann hins vegar ekki á eftir skinnunt,
heldur veiðiþjófum. Rússneska lög-
reglan, sem hefur átt í erfiðleikum með
að hafa hendur í hári glæpamanna, sem
láta freistast af háu verði á ólöglegum
skinnum, hefur í vaxandi mæli gripið
til þess ráðs að fá til liðs við sig erlenda
Sibemtiqurm
í útrýminqarhœttu
(/eiðiþjófnaður á sjatdgœfum dýrum i hröðum óerti í Rússtandi.
Af2-300óiittum Siberiutigrum fettrtu óeiðiþjófar 50 dýr i fyrra.
Skógarfiögg og genafœð ógna stofninum.
a'/t
{$£
r><'Ss
" i f/
/ír^
1
Gó-p
M — V/
c
xT
V
50

oí
-— *
MS'\ -
Launamiðum berað skila
í síðasta lagi 21. janúar
Allir sem greitt hafa laun á árinu 1992
eiga nú að skila launamiðum
á þartil gerðum eyðublöðum til skattstjóra.
Skilafrestur rennur út 21. janúar.
RSK
RÍKISSKATTSTJÓRI
ferðamenn til að hafa hendur í hári
veiðiþjófanna. Ferðamennimir láta í
Ijós áhuga á þvf að kaupa feldi sjald-
gæfra dýra, og leiða þannig ófyrirleitna
kaupmenn með vörur veiðiþjófanna í
gildrur lögreglunnar. Sievers er einn af
þeim, sem aðstoðar lögregluna við
þetta, en dollarar og útlent yfirbragð
em árangursríkasta meðalið til að kom-
ast í tæri við ólöglega skinnasala.
Eftir að samband komst á milli Ser-
geis og Sievers taldi hinn fyrmefndi lít-
il vandkvæði á því að selja honum
skinn á tígrisdýrinu sjaldgæfa. „Ég get
útvegað þér fjóra tígrisfeldi innan sól-
arhrings; fái ég viku get ég selt þér 10,
kannski 15 feldi." Síðar þann dag hitt-
ust þeir í íbúð vinar Sievers, og þar
breiddi Sergei hinn rússneski úr tvegg-
ja metra löngu gullfallegu skinni af ný-
felldum tígri, með örsmáu kúlugati
viðhjartastað dýrsins. „Þú færð feldinn
á 4 þúsund dollara, og í kaupbæti læt ég
fylgja 18 kíló af beinum úr dýrinu.“
Sievers hikaði; sagði að lokum að
hann þyrfti að ráðfæra sig við peninga-
menn sína í Vladivostok. Þeir mæltu
sér mót daginn eftir. Sievers sagði þá
Sergei, að hann þyrfti að fara af skynd-
ingu frá Rússlandi í býtið morguninn
eftir og þrýsti á um meiri kaup en þenn-
an eina feld. „Gjörðu svo vel,“ sagði
Sergei, sallarólegur, og dró upp verð-
lista: „4-6 þúsund dollara fyrir tígris-
feldi, eitt þúsund dollara fyrir bjamar-
feld, 150-200 dollara fyrir gallblöðm
vinningstöiur 16. janúar 1993
laugardaginn
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐÁ HVERN VINNINGSHAFA
1. 5a)5 0 2.422.154
4af 5™ ijif 2 210.516
3. 4af5 74 9.814
4. 3al5 3.221 526
Heildarvinningsupphæð þessa viku: kr. 5.263.668
iPPLVSINGAR: SlMSVAni91-681511 LUKKUllNA 991002
úr bimi.“ Daginn eftir réðust 20 lög-
regluþjónar til inngöngu í íbúðina, og
handtóku Sergei og tvo aðstoðarmenn
hans: lögreglan hafði unnið sinn fyrsta
mikilvæga sigur í baráttunni við veiði-
þjófana.
Útrýmingarhætta
Enn að minnsta kosti eiga náttúm-
vemdarsinnar við ofurefli að etja þar
sem veiðiþjófamir em annars vegar.
Amm saman hefur Síberíutígurinn ver-
ið í mikilli útrýmingarhættu og meðan
miðstjómarvaldið í Moskvu var við
Iýði á dögum Sovétstjómarinnar lágu
mjög þung viðurlög við drápum á tígr-
um, auk þess sem markaðurinn var
ekki fyrir hendi því afar fáir erlendir
ferðamenn og kaupahéðnar fengu að
fara á þær slóðir, sem tígurinn lifir. Nú
er það breytt; útlendir ferðalangar
streyma um þessi svæði, og safnarar á
Vesturlöndum sækja fast í skinnin.
Þó um 800 Síberíutfgrar séu til í
dýragörðum vítt og breitt unt heiminn,
em einungis um 2-300 villt dýr eftir í
skógum Síberíu. Af þeim drápu veiði-
þjófar um 50 dýr á síðasta ári. Engum
dylst því, að grípa verður tafarlaust og
harkalega í taumana til að koma í veg
fyrir algera útrýmingu á tegundinni.
Tígrisdýmm hefur ekki famast vel
síðustu áratugina í Asíu; unt 1940 vom
alls um 50 þúsund tígrisdýr af mismun-
andi tegundum í Bengal, Súmötru og
víðar. Nú er talið að einungis um 5 þús-
und tígrar séu eftir; af þeim er Síberíu-
tígurinn í langmestri hættu.
Valdimir Valichka er foringi hóps
veiðimanna, sent lifir af því að fara um
skóga Síberíu og skjóta dýr, en margar
dýrategundir er leyfilegt að fella. „Það
er auðvelt að falla í þá freistni að láta
skotið ríða, þegar maður stendur allt i
einu andspænis tígrisdýri í rjóðri langt
inni í skógi,“ segir Valichka. „Fyrir
einn tígrisfeld getur fjölskylda veiði-
mannsins lifað góðu lífi í fimm,
kannski tíu ár.“
Afdrif tígrisynjunnar Lenu
A síðasta sumri var leiðangur amer-
ískra og rússneskra vísindamanna á
ferð um Sikhote-Alin vemdarsvæðið
utan við Plastun. Tilgangur þeirra var
meðal annars að fanga tígrisdýr, festa á
þau kraga með útvarpssendi, til að
fylgjast með ferðum þeirra gegnum
gervihnött. Leiðangrinum tókst að
veiða með svæfibyssu fullorðna tígris-
ynju og setja á hana útvarpskraga; það
var í fyrsta sinn sem fullorðið dýr var
merkt með þeim hætti.
í síðasta mánuði þótti þeim, sem
fýlgdust með merkjum Lenu, undarlegt
hversu hægt hún hafði um sig. Dýra-
fræðingar voru sendir út af örkinni, og
um síðir fundu þeir kragann undir
fimm þumlungum af snjó; í grenndinni
hímdu fjórir skjálfandi tígrishvolpar en
Lena var á bak á burt. Ummerkin
sýndu, að veiðiþjófar höfðu unnið á
henni; stærsta kattardýr heimsins lá
flegið og úrbeinað í valnum.
Handtökur lögreglunnar í Plastun á
Sergei og félögum leiddu í ljós net af
veiðiþjófum, sem voru á höttunum eft-
ir Síberíutígrisdýrum. En það er fleira,
sem ógnar tegundinni; mikið skógar-
högg eyðir hratt þeim svæðum, sem
tígrisdýrið hefur lifað af, og enn meiri
vinnsla á skógum er fyrirhuguð á
svæðunum þar sem tegundin lifir.
Erfðagildra
Dýrafræðingar velta því jafnframt
fyrir sér, hvort ofveiði á tegundinni
kringum 1930 hafi komið henni í
„erfðagildru", - þeas. að ör fækkun
dýra á þeim tíma hafi leitt til þess að
genin í stofninum séu orðin það fá-
breytileg, að leiði til enn frekara hruns
á stofhinum. En genafæð gerir stofnin-
um erfiðara um vik að laga sig að nýj-
um aðstæðum, vinna bug á sjúkdóm-
um, og veldur um síðir hárri tíðni
erfðagalla og ófrjósemi.
Af fjórum hvolpum Lenu voru tveir
með erfðagalla, sem leiddu þá til dauða
áður en þeir komust á legg. Hinum
tveim var flogið til dýragarðsins í
Omaha í Bandaríkjunum, sem hefur
sérhæft sig í tæknifrjóvgun stórra katt-
ardýra.
(Byggt á Newsweek)