Alþýðublaðið - 04.05.1994, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 4. maí 1994
TIÐINDI
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 5
Siðaneftid Blaðamannafélags íslands
úrskurðar í kærumáli vegna
viðtals í Tímanum:
Blaðamaður og frétta-
stjórí Túnans brutu í
bága við siðareglur BI
PALLBORÐIÐ: Sigrúrt Magnúsdóttir
Lyklabam í óskilum
„...nær helmingur þeirra loforða
sem borgarstjóri gaf á göngustígn-
um forðum eru á kostnað ríkis-
sjóðs.“
Ámi Sigfússon borgar-
stjóri heldur áfram að vand-
ræðast með lykla. Nú er það
loforðaskrá sjálfstæðis-
ntanna í fjölskyldumálum.
Lyklakippa
ríkissjoös
Borgarstjóri er einkenni-
lega seinheppinn með þessa
lykla. Það er engu líkara en
að hann haldi að hann hafi f
höndum lykla að ríkissjóði
af því að nær heimingur
|reirra loforða sem borgar-
stjóri gaf á göngustígnúm
forðum eru á kostnað ríkis-
sjóðs.
Mcr þykir ekki líklegt að
þcir lyklar passi. Ríkisstjóm
Davíðs Oddssonar hefur
ekki verið sérstaklega örlát
við sveitarfélögin í landittu.
hcldur gcngið einhliða á rétt
þeirra. Þó er Davíð borgar-
fulllrúi í Reykjavík.
Smekkvís
borgarstjóri
Það vil ég segja Áma Sig-
fússyni til hróss að hann er
smekkmaður. Hann tekur
mörg af baráttutnálum okk-
ar, aðstandenda Reykjav-
íkurlistans, frá liðnunt mán-
uðum og ámm og segist nú
vilja betjast fyrir þeim þótt
hann liafi ýmist barist á móú
þeim cða ckki viljað taka
undir með okkur þegar við
báinm þau fram.
Ég lagna þessum sinna-
skiptum og vona að hann
hjalpi okkur við að koma
þeim í framkvæmd efúr
kosningar í vor.
Hitt cr ofrausn þegar
hann tiikynnir sem kosn-
ingaloforð verkefni sem
þegar hafa vcrið ákveðin og
framkvæmdir cru hafnar.
Síðbúin
fjölskyldupólitík
Borgarstjóri lætur ttúna
mikið yfir íjölskyldupólitík
sinni. Óhjákvæmilcgt er að
spyrja: „Hvers vegna hefur
Ami og íhaldið ekki beitt sér
fyrir fjölskyldumálefnum
fyn?“
Þeir höfðu til þess bæði
afi og tíma undanfarin kjör-
tímabil. Hvers vegna hafa
þeir ekki stytt biðlistana á
ieikskólunum síðastliðin
tóir ár?
Stuðreyndin er sú að
sjálfstæðismönnum hefur
ekki einu sinni tekist að
halda í horfinu.
Átján barna
, faðir úr
Álíbeimum
Það þýðir ekkert að láta
málefni fjölskyldunnar sitja
á hakanum í 60 ár og snúa
svo við blaðinu nokkmm
vikum fyrir kosningar.
í þjóðsögum okkar ersagt
frá umskiptingnum Átján
bama föður úr Alflieimum.
Umskipti þessa „lykla-
barns“ Sjálfstæðisflokksins
minna óneitanlega á þessa
þjóðsögu.
Svona umskipti em sann-
arlega ekki trúverðug þegar
haft er í huga að það eru
borgarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins sem stjóma bæði
borg og ríki.
Höfundur er borgarfulltrúi
og skipar 1. sæti
Reykjavíkurlistans.
SIÐANEFND Blaða-
mannafélags Islands hefur
nú úrskurðað í kæru sem
lögð var fram á hendur
Árna Gunnarssyni, blaða-
manni á Tímanum, vegna
viðtals sem hann tók við
Geir Snorrason og birt var í
Tímanum 22. janúar 1994.
Kærandi var Valborg Þ.
Snævarr, fyrir hönd Vigdís-
ar Violetu Rosento. Árni
Gunnarsson og Birgir Guð-
mundsson, fréttastjóri Tím-
ans, teljast hafa brotið
ákvæði 3. og 4. greinar siða-
reglna Blaðamannafélags
Islands. Brotið er ámælis-
vert að mati nefndarinnar.
Úrskurður Siðanefndar BÍ
er á þessa leið (leturbreyting-
ar eru blaðsins): „Málið var
kært með bréfi dagsettu 21.
rnars 1994, og barst siðanefnd
23. mars 1994. Nefndin fjall-
aði um málið á fundum sínum
30. mars og 6„ 13. og 20. apr-
fl 1994. Á fund nefndarinnar
komu Árni Gunnarsson og
Birgir Guðmundsson,
fréttastjóri á Tunanum. auk
þess sent þeir sendu nefndinni
skrillega greinargerð. Þeir
teljast báðir bera ábyrgð á
hinu kærða efni. Valborg Þ.
Snævarr studdi kæru sína
fylgiskjölum, og svaraði
spumingum formanns siða-
nefndar í síma.
Málavextir
Viðtal Áma Gunnarssonar
við Geir Snorrason birtist í
Tímanum laugardaginn 22.
janúar 1994 undir fyrirsögn-
inni „Mér þykir vænt unt
barnið mitt“. Blaðamaðurinn
segir í formála að viðtalinu:
Þetta er frásögn hans (Geirs).
Það er að sjálfsögðu enginn
dómari í sjálfs sök, en þetta er
málið eins og það snýr að
honum.“ Síðan rekur Geir
hjúskaparsögu sína, og ber þá
fyrrverandi konu sína ýmsum
þungum sökum. Hann nafn-
greinir bæði konuna og dóttur
þeirra í viðtalinu. I kæm Val-
borgar Þ. Snævarr em flest
efnisatriði þeirrar frásagnar
rengd.
I greinargerð Áma Gunn-
arssonar og Birgir Guð-
mundssonar lil siðanefndar er
viðtalinu lýst sem lífsreynslu-
sögu eins manns sem segi
með sínum eigin orðunt. Þeir
undirstrika að blaðið sé ekki
að segja frétt. En blaðamaður-
inn grennslaðist fyrir um
livort viðmælandi hans teldist
ekki áreiðanlegur í frásögn-
unt. I því skyni átti hann við-
töl við mágkonu Geirs og lög-
mann, og las að auki greinar-
gerð um hann frá bamar-
vemdamefnd. Enn fremur
birti blaðið með viðtalinu
fréttaklausu um Kvennaat-
hvarf, en þangað hafði kona
Geirs SnoiTasonar leitað eins
og hann hafði kannast við. I
þeirri klausu em atriði sem
ekki konia alls kostar hcim
við frásögn Geirs.
Valborg Þ. Snævarr skrif-
aði ritstjóra Tímans bréf 2.
febrúar 1994 og fór fram á
leiðréttingu mála umbjóð-
anda síns um tilvísun til 6.
greinar siðareglna. Óskaði
Valborg þess að blaðið bæði
umbjóðanda hennar afsökun-
ar, svo og aðrar konur af as-
ískum uppmna sem hún taldi
vegið að í viðtalinu. Tíminn
neitaði að verða við þessum
óskum, en bauð Valborgu að
birta í blaðinu leiðréttingu á
efnisatriðum í viðtalinu. Val-
borg lýsti því þá yfir, að eigin
sögn, að hún muni kæra birt-
ingu viðtalsins til siðanefnd-
ar. Jafnframt birti hún í Tím-
anum 22. febrúar „Athuga-
semd við viðtal“ þar sem hún
andmælti viðtalinu og birt-
ingu þess, en leiddi hjá sér
„leiðréttingu einstakra atriða,
enda væri með þeim hætti far-
ið að ræða einkamál umbjóð-
anda míns með þeim hætti
sem ekki er viðeigandi í fjöl-
miðlum og koma í raun eng-
um við.“
Válborg Þ. Snævarr kærir
röng og meiðandi ummæli
um eiginkonu Geirs Snotra-
sonar. það að Ámi Gunnars-
son hafði ekki samband við
eiginkonuna eða Valborgu
áður en viðtalið var birt, og
loks það að nöfn eiginkon-
unnar og ungrar dóttur hjóna
skuli hafa komið fram í við-
talinu. Meginvöm Áma
Gunnarssonar og Birgis Guð-
mundssonar gegn fyrstu
tveimur kæmatriðum erþessi:
Það að tala við mann um
mannlega liiuti þar sem við-
komandi lýsir persónulegrí
reynslu er í sjálfu sér vel
jrekkt fyrirbceri í fjöimiðlwn
(buman interest stories). I
slíku tilviki eru nœr alltaf ein-
hver „fórnarlömb “ sem eru
hluti af þeirrí reynslu sem
viðmœlandinn segir frá ...
Raunar ntá benda á að mað-
urinn veldur sjálfum sér ekki
síður vanvirðu en koiui sinni
með því að rceða um þessi
'tnál. Varðaitdi furðulegar
ásakanir um óvönduð vinnu-
brögð virðast þœr beinast að
því að lögmaðurinn telur að
blaðið Itefði átt að tala við
hatm áður en við birtum við-
talið. Eins ogfram kemur hér
að ofan töldum við aðalatriði
að fá vitnisburð manna um
persónu þess sem við vorum
að tala við en ekki endilega
um einstök efnisatriði máls-
ins. Lögmaðurinn hafði að
okkar dómi ekkert fraitt að
fœra í þeim efnum, auk þess
sem okkar upplýsingar
hermdu að hann vœri nýkom-
inn að málinu.
Um þriðja kæmatriðið seg-
ir þeir Ámi og Birgir þetta:
Mat okkar var einfaldlega,
að úr því að talað var við
manninn undir tutfni haft það
engum tilgangi þjónað að
breyta eða birta ekki nöfnin á
konunni eða baminu. I þessu
tilfelli „tilheyrir" konan ein-
faldlega manninum með allt
öðrum hœtti en í annars kon-
ar hjónaböndum, því hún
kemur hingað á hans yegum
og öll tilvist hemuir á Islandi
er skilgreind út frá þvíað hún
er kona þessa manns. Þess
vegna Itefði það í rauninni
verið afkáralegt að birta nafn
mannsins en ekki konunnar.
Umfjöllun
Það er ekki í verkahring
siðanefndar að taka afstöðu til
ásakana Geirs Snorrasonar á
hendur konu sinni. Og nefnd-
in hefur áður kannast við „að í
svokölluðum persónuviðtöl-
um sé ekki leitað staðfesting-
ar á einstökum ummælum
viðmælandans“. En þá bætti
hún við: „Þó er ekki hægt að
halda því fram að viðmæland-
inn einn sé ábyrgur. Um slík
viðtöl gilda siðareglur ekki
síður en urn annað efni sem
blaðamenn vinna." (Úrskurð-
ur í máli 2/1993, 18. júm
1993).
í máli því sem nú liggur
fyrir virðist ljóst að blaða-
maður og fréttastjóri við-
höfðu ýmsa gát í viðtali sfnu
við Geir Snorrason. Þeir
spurðust nokkuð fyrir um við-
mælandann, og f inngangi að
viðtalinu er það brýnt fyrir
lesandanum að enginn er
dómari í sjálfs sín sök. En þeir
virðast ekki hafa gætt þess að
kringumstæðurnar eru að þvf
leyti sérstakar að kona Geirs
hefur sótt um skilnað frá hon-
um, og þau hjón deila hart um
forræði yfir einkadóttur sinni.
Við slíkar kringumstæður
gerist það stundum að heiftar-
legar og óréttmætar ásakanir
dynja á báða bóga, jafnvel hjá
dagfarsprúðasta fólki. Samt
talar blaðið aðeins við lög-
mann Geirs, en ekki við lög-
mann eiginkonunnar, í því
skyni að komast nær sann-
leikanum í rnálinu. Hér vantar
á að til upplýsingaöflunar sé
vandað svo sem kostur er, og
að tillitssemi sé sýnd í vanda-
söniu máli, eins og krafist er
af blaðamönnum í 3. grein
siðareglna.
Vöm Áma Gunnarssonar
og Birgis Guðmundssonar
gegn þriðja kæruliðnum um
nafnbirtingu er undarleg. Hún
virðist fela í sér að útlending-
ar sem giftast til islands búi
við önnur réttindi og jafnvel
annars konar tilvist en aðrir
landsmenn. Siðanefnd sér
enga ástæðu til að fallast á
þetta sjónarmið. Geir Snorra-
son ber alvarlegar sakir á
konu sína. í 4. grein siða-
reglna er það lagt á blaða
menn að meta hvenær öryggi
borgaranna eða almannaheill
krefjast þess að nöfn þeina
sem bomir em þungum sök-
um séu birt. Ekki verður séð
að það hafi þjónað neinum til-
gangi í þessu máli að birta
nafn konunnar og hvað þá
bamsins.
Úrskurður
Arni Gunnarsson og Birg-
ir Guðmundsson teljast Itafa
brotið ákvœði 3. og 4. grein-
ar siðareglna Blaðamanna-
félags Islands. Brotið er
ámœlisvert.“
Undir úrskurðinn, dagsett-
an 20. apríl 1994, skrifa Þor-
steinn Gylfason, Hjörtur
Gíslason, Róbert Haralds-
son, Mörður Árnason og
Sigurveig Jónsdóttir.
Kjamakona á Skólavörðustíg 5
JÓHANNA HELGADÓTTIR heitir kjarnakona sem frá árinu 1985 hefur rekið verslunina
HOF og höndlar þar með prjónagarn og ýmsar hannyrðavörur. Við tókum hús á Jóhönnu
fyrir stuttu: „Þetta var nú bara œvintýramennska í mér að fara út íþetta. Eg var búin að vera
þræll í banka íþrettán ár og um þetta leyti var verið að tölvuvœða bankakerfið. Mér leist nú
hálfilla á þessi fyrirbœri og hreinlega Jlúði undan þeim, vildi ekki vera háð vélum. Og sé ekki
eftir þessum umskiptum. Eg hóf síðan verslunarreksturinn í Ingólfsstrœti í nóvember 1985
og flutti mig svo nýlega hingað uppá Skólavörðustíg 5. Eg er með frábœra nágranna, gull-
smið og fatahönnuði.“ En livernig er að reka verslun í miðbœnum á þessum síðustu og
verstu?„Miðbærinn erallurað lifna við. Fólk erorðiðþreyttá hávaðanum, djöfulganginum
og þessum sífellda erli í Kringlunni. Menn vilja geta gengið niður Laugaveginn og upplifað
þar stemmninguna sem hvergi annars staðarJyrirfinnst.“
Alþýðublaösmynd / Einar Ólason