Alþýðublaðið - 16.12.1994, Page 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 1994
Viti menn
O J. Simpson: Svívirti prest
og grét einsog barn.
Fyrirsögn í DV í gær.
Hinsvegar verður að
viðurkennast, að þungu
fargi hlýtur að vera létt af
hverjum þeim ráðherra,
sem kemst svo nærri nir-
vana að geta sagt:
„Ég bara vinn hérna.“
Jónas Kristjánsson i leiðara DV í gær.
Ólafur Q. Einarsson menntamáfaráð-
herra er hættur að taka afstöðu til
beiðna um fjárveitingar og vísar þeim
rakleitt til fjárlaganefndar.
Hvernig fer maður til
dæmis með dýr? Maður
sveltir þau ekki þangað til
þau gegna. Maður reynir
þvert á móti að hæna
þau að sér.
Kristinn H. Gunnarsson þingmaður, að
færa rök fyrir því að ekki eigi að setja
samskiptabann á kinversk stjórnvöld
þrátt fyrir stórkostleg mannréttinda-
brot þar í landi. Morgunpósturinn í
gær.
Ert þú í vondum málum?
Vantar þig pening fyrir jól-
in? Gefðu út bók. Nú fer
hver að verða síðastur.
Hringdu í Kristján Þor-
valdsson í síma 31701.
Hallgrímur Helgason í Morgunpóstin-
um í gær.
Tanngarður dreginn úr
Háskóla íslands?
Fyrirsögn félaga Garra í gær.
Sagan er allrar athygli
verð og mér fínnst full
ástæða til að hvetja for-
eldra til að lesa hana og
ræða efnið við börn sín.
Oddný Árnadóttir, ritdómur um skáld-
sögu Hafliða Vilhelmssonar, Heiða
fremur sjálfsmorð. DV í gær.
Kona klauf í gær 72 ára
kirkjugest í herðar niður
með öxi vegna þess að hún
taldi að hann væri á valdi
Satans... Haft er eftir lög-
reglunni að við handtökuna
hafí konan gefíð til kynna
að hún hafi verið að undir-
búa verknaðinn hálft annað
ár og nú væri henni
stórlega létt.
Tíminn í gær.
íslendingar leggja
misjafnlega mikið uppúr
norrænu samstarfi. Ymsir
halda því fram að það
skipti litlu máli og hér sé
um að ræða óþarfa sem
gjarnan megi hverfa.
Þegar betur er að gáð
kemur í ljós að þetta snertir
nánast alla í samfélaginu.
Halldór Ásgrímsson, grein í Morgun-
póstinum í gær.
Ég er voða mikil konfekt-
kerling.“
Salome Þorkelsdóttir forseti Alþingis.
Morgunpósturinn í gær.
Landsbyggðin og kjördæmamálið
Við næstu þingkosningar munu
íbúar á Norðurlandi eystra missa
einn þingmann til Reykjaness. Þetta
gerist þrátt fyrir það, að hver íbúi á
Norðurlandi eystra sé einungis hálf-
drættingur á við Vestfirðinga þegar
kemur að atkvæðavægi. I síðustu
kosningum voru kjósendur á bak við
þingmann á Norðurlandi eystra
2633, en 1432 á Norðurlandi vestra,
1513 (1096 ef flakkarinn er talinn
með) á Vestfjörðum, 1824 á Aust-
ijörðum, 1978 á Vesturlandi og 2328
á Suðurlandi. Þetta sýnir betur en
flest annað
hversu vitlaust
núverandi kjör-
dæma- og kosn-
ingakerfi er. Þrátt
fyrir að íbúar á
Norðurlandi
eystra séu „verst"
settir landsbyggð-
arfólks þegar
kemur að jöfnum
kosningarétti, þá skal staða þeirra
versna ennþá.
Einn af bestu og skynsömustu
þingmönnum sem nú sitja Alþingi er
Jóhannes Geir Sigurgeirsson. Þetta
segi ég óhikað þrátt fyrir að þing-
maðurinn tilheyri heldur vafasömum
stjómmálasamtökum. Þegar kemur
að breytingum á kjördæmakerfinu
og jöfnun kosningaréttar hafa fram-
sóknarmenn sérstaklega ófrýnilega
sögu sem þeir mega gjarnan skamm-
ast sín fyrir. í þessu efni eins og
mörgum öðram berþingmaðurinn af
öðram framsóknarmönnum. Hann
hefur víðsýni til að skilja að núver-
andi kjördæmakerfi er arfavitlaust
og íbúar Reykjavíkur og Reykjaness
era búnir að fá sig fullsadda af ójöfn-
um kosningarétti.
Ibúar á Norðurlandi eystra og Jó-
hannes Geir fá nú heldur betur að
kenna á vitleysunni, því líklega mun
Jóhannes Geir falla út af þingi
vegna fækkunar þingmanna í kjör-
dæminu.
Jóhannes Geir hefur komist að
þeirri niðurstöðu, að út frá hagsmun-
um landsbyggðarinnar sé best, að
gera landið allt að einu kjördæmi og
hefur hann flutt um það tillögu á Al-
þingi að sérstök nefnd rannsaki
þennan möguleika. Þessi tillaga
þingmannsins náði því miður ekki
fram að ganga, en mikla athygli
vakti að Páll Pétursson var harðasti
andstæðingur hennar. Þetta voru
auðvitað meðmæli með tillögu Jó-
hannesar, enda hefur Páll barist gegn
öllum framfaramálum í landinu síð-
an hann settist á
þing. Frægust er
auðvitað herferð
hans gegn litasjón-
varpi, sem verður
sennilega jafnfræg
að endemum í sög-
unni og krossferð
sálufélaga hans fyrr
á öldinni gegn sím-
anum.
Hvers vegna þjónar það hagsmun-
um landsbyggðarinnar best, að gera
landið að einu kjördæmi? Við allar
breytingar á kjördæmakerfinu hing-
að til hefur þingmönnum verið íjölg-
að, þannig að þingmönnum lands-
byggðarinnar fækkaði ekki þó þeim
fjölgaði í Reykjavík. Ekki er hægt að
fara þessa leið nú. Því er Ijóst, að ef
landinu verður skipt upp í kjördæmi
mun þingmönnum landsbyggðarinn-
ar fækka á kostnað Reykjavíkur og
Reykjaness. Þó atkvæðavægið verði
ekki jafnað í einu skrefi mun það fyrr
en síðar verða gert. Er það æskilegt
að mikill meirihluti þingmanna h'ti á
það sem hlutverk sitt að gæta hags-
muna suðvesturhomsins? Verða
ekki hagsmunir landsbyggðarinnar
fyrir borð bomir í slíku kerfi? Auð-
vitað getum við lítið um það vitað,
en besta tryggingin fyrir því að svo
verði ekki er að gera landið allt að
einu kjördæmi. Hlutverk þingmanna
verður þá að gæta hagsmuna allra
landsmanna jafnt og því gætu þeir
ekki skákað í skjóli kjördæmakerfis.
Samfara þessu þarf að færa verk-
efni frá ríki til sveitarfélaga þannig
að valdið sé nær fólkinu en í dag.
Efla þarf sveitarstjóraarstigið og
sameina sveitarfélög. Mismunandi
kosningaréttur bætir í engu upp fjar-
lægð frá miðstöð ríkisvaldsins í
Reykjavík, enda er misvægið mjög
mismunandi eftir kjördæmum. Ef
rösklega er hugsað um málið má
álykta út frá núverandi kerfi að íbúar
á Norðurlandi eystra séu í betri að-
stöðu en íbúar Norðurlands vestra til
að hafa áhrif á gang mála á Alþingi
og í ráðuneytum. Þetta er auðvitað
firra. Núverandi kerfi byggist frekar
á atvinnuhagsmunum þingmanna í
einstökum kjördæmum en skynsam-
legri hugsun.
Við þá endurskoðun á núverandi
kjördæmakerfi sem nú stendur fyrir
dyram er auðvitað skynsamlegast að
ganga skrefið til fulls og gera landið
allt að einu kjördæmi. Vart er þó við
því að búast að Páll Pétursson og fé-
lagar láti slíkt gerast. Líklegasta nið-
urstaðan era heimskuleg hrossakaup
þar sem þingmenn verja eigin þing-
sæti. Verði kosningarétturinn ekki
jafnaður að fullu, er auðvitað skyn-
samlegt að ákveða hvert misvægið á
að vera milli landsbyggðar og þétt-
býlis og láta síðan jafnt yfir alla íbúa
landsbyggðarinnar ganga í þessu
efni. Þá myndu íbúar Norðurlands
eystra sitja við sama borð og félagar
þeirra á Norðurlandi vestra. Er ann-
ars nokkuð vit í því að skipta Norð-
urlandi upp í tvö kjördæmi?
Höfundur er stjórnmálafræðingur og
aðstoðarmaður umhverfisráðherra
Pallborðið
Birgir
Hermannsson
skrifar
ék: i
„Jóhannes Geir hefur komist að þeirri niðurstöðu, að út frá
hagsmunum landsbyggðarinnar sé best, að gera landið allt að
einu kjördæmi og hefur hann flutt um það tillögu á Alþingi að
sérstök nefnd rannsaki þennan möguleika. Þessi tillaga þing-
mannsins náði því miður ekki fram að ganga, en mikla athygli
vakti að Páll Pétursson var harðasti andstæðingur hennar.
Þetta voru auðvitað meðmæli með tillögu Jóhannesar, enda hef-
ur Páll barist gegn öllum framfaramálum í landinu síðan hann
settist á þing.“
Hinumegin
Nú stendur yfir í Ráð-
húsi Reykjavíkur sýn-
ing sem ber heitið Forseti
íslands - tákn frelsis og
þjóðareiningar. Er hún
haldin á vegum Ljós-
myndasafns Reykjavíkur.
Verður ekki meira sagt frá
henni hér, nema að sýning-
unni fylgir lítill bæklingur
þar sem er fjallað um for-
seta lýðveldisins og birtar
myndir af þeim.Þessu
fylgir Guðrún Ágústsdótt-
ir, forseti borgarstjómar, úr
hlaði með litlu ávarpi. Á
síðunni á móti er birt ást-
sælt ljóð Huldu Hver á sér
fegra föðurland og hlýtur
það að vera vel við hæfi.
Hitt vekur athygli að síð-
ustu tvær ljóðlínumar era
sérstaklega skáletraðar, en
þar stendur: „Svo aldrei
framar Islands byggð/sé
öðrum þjóðum háð.“ I bók-
um finnst ekki dæmi um að
Hulda hafi viljað skáletra
þessar línur sérstaklega,
svo líklega verður að draga
þá ályktun að þetta séu
skilaboð ofan úr Elliðaár-
dal, frá þeim Guðrúnu og
Svavari...
T7~ vennabaráttublaðið
J\-Vera er komið út í
nýrri og breyttri mynd,
enda hefur ný ritstýra tekið
við blaðinu í stað Ragn-
hildar Vigfúsdóttur sem
er í barnsburðarleyfi. Þetta
er Sonja B. Jónsdóttir,
gamalreynd blaða- og
fréttakona, og hefur hún
gert ýmsar breytingar, efn-
istök virðast fjölbreyttari en
áður og útlit hefur tekið
stakkaskiptum...
Te dagsins
Tedrykkja er enn mikið alvöru-
mál fyrir Breta (þrátt fyrir að
kaffiþrútnir klakadrönglar á ís-
landi séu lítt hrifnir af „þessu
bragðlausa vatnssulli"), en
Tjallarnir drekka hinsvegar ekki
mest af þessum vökva. Tímarit-
ið Newsweek var svo vinsam-
legt, að taka saman lista fyrir Al-
þýðublaðið þar sem fram kem-
ur hæsta og lægsta meðal-
neysla þjóða (meðal- tebolla-
fjöldi á hverja manneskju á ári).
Listinn er byggður á upplýsing-
um frá Alþjóðlega te-ráðinu:
MESTA NEYSLA: írland
[1.416,8], Bretland [1.148,4], Qu-
atar [1.012,01, Tyrkland [941,6],
Hong Kong [765,6], íran [765,6],
Kúveit [743,6], Sýrland [730,4],
Bahrain [620,4], Egyptaland
[550,0].
MINNSTA NEYSLA (ísland
ekki tekið með frekar en vana-
lega); Thailand [4,4], ítah'a [39,6],
Tansanía [44,0], Tékkland og
Slóvakía [61,6], Belgía og Lúx-
emborg [66,0], Austurríki [70,4],
Finnland [79,2], Þýskaland
[88,0], Frakkland [92,4], Svíþjóð
[136,4].
Fimm á förnum vegi Hver er uppáhaldsjólasveinninn þinn?
Gísli Gunnarsson 5 ára:
Stekkjastaur af því hann gefur svo
flottar gjafir.
Þorlákur Björnsson 4 ára:
Stekkjastaur af því hann gaf mér
súkkulaði í skóinn.
Kormákur Axelsson 4 ára:
Gáttaþefur af því liann gaf mér
varðkattarsleikjó.
Heiðar Steinn Pálsson 3 ára:
Giljagaur af því hann er bestur.
Anita Ólafsdóttir 5 ára: Stekkja-
staur af því hann er fyrstur.