Alþýðublaðið - 24.10.1995, Síða 1

■ Sjávarútvegsráðuneytið hefur enn ekki gengið frá neinum samningum við Grænlendinga
varðandi nefnd um verndun djúpkarfastofnsins á Reykjaneshrygg
Margra ára vanræksla ráðuneytisins
-segir Jón Baldvin Hannibalsson formaður Alþýðuflokksins
„Sannleikurinn er sá að sjávarút-
vegsráðuneytið hefði fyrir löngu átt
að einbeita sér að því að ná sam-
komulagi við Grænlendinga varð-
andi nefnd um kvótabindingu og
verndun djúpkarfastofnsins fyrir
utan Reykjaneshrygg. Viðbárurnar
hafa árum saman alltaf verið þær
sömu; að það sé verið að leita eftir
samningum, en sannleikurinn er sá
að það hefur verið gert með hang-
andi hendi og án þess að því hafi
verið fylgt eftir af myndugleik,“
segir Jón Baldvin Hannibalsson
formaður Alþýðuflokksins í viðtali
við Alþýðublaðið.
„Það hefði styrkt stöðu okkar
stórlega gagnvart Rússum og Norð-
mönnum í Barentshafi að hafa slíka
nefnd íslands og Grænlands. Þegar
við gerum, samkvæmt samningi
Sameinuðu þjóðanna, kröfu til að-
ildar að svæðisstjóminni á Barents-
hafi en Norðmenn segja nei, þá
hefði á móti komið að við hefðum
verið með svæðisstjórnina yfir
Reykjaneshrygg sem varðar bæði
hagsmuni Rússa og Norðmanna.
Þarna hefði átt að reyna að ná
samningum um gagnkvæma aðild
og útfærslu á fiskverndarstefnu.
Þetta er ekki hægt meðan engin
nefnd er fyrir hendi og stofnarnir
eru ekki kvótabundnir. Það verður
að flokkast undir vanrækslu af
hálfu sjávarútvegsráðuneytisins að
hafa ekki náð slíkum samningum
fyrir löngu,“ segir Jón Baldvin
Hannibalsson.
- Sjá viðtal á blaðsíðum 4-5
Matthías Johannessen
skáld og ritstjóri.
Ný bók eftir
Matthías
Ný bók er væntanleg á markaðinn
eftir Matthías Johannessen rit-
stjóra. Bókin heitir Hvíldarlaus ferð
inn í drauminn og hefur að geyma
22 smásögur og stutta þætti. Það er
Hörpuútgáfan á Akranesi sem gefur
bókina út og segir útgáfustjórinn að
um sé að ræða ljóðrænan skáldskap,
hnittnar frásagnir og ógleymanlegar
mannlýsingar.
Bókavarðan
stækkar
Bragi Kristjónsson kaupmaður í
Bókavörðunni, stærstu fornbóka-
búð landsins, lét fara vel um sig í
gær þegar Ijósmyndari blaðsins leit
við í nýjum húsakynnum verslunar-
innar að Vesturgötu 17. í Bóka-
vörðunni eru ekki bara gamlar og
nýjar bækur á boðstólum, heldur
er hægt að gera þar kjarakaup á
gömlum húsmunum. Bragi var að
lesa Alþýðublaðið frá 6. nóvember
1925 - en þá var heilt blað lagt
undir Eldvígsluna, bréf meistara
Þórbergs til Kristjáns Albertssonar.
A-mynd; E.ÓI.
Saga og bók-
menntir
Vínarborgar
í boði austurríska menntamálaráðu-
neytisins og í samvinnu við Endur-
menntunarstofnun Háskóla íslands
mun austum'ski félagsfræðingurinn dr.
Lisa Fischer halda kynningaríyrirlest-
ur um Vínarborg. Hér er um að ræða
sögulegt og bókmenntaiegt yfirlit yftr
Vínarborg á 20. öld með sérstakri
áherslu á borgina um síðustu aldamót.
Fjallað verður um þekkt atriði í sögu
borgarinnar en einnig brugðið ljósi á
atriði sem sjaldnar er fjallað um. Hald-
inn verður fyrirlestur á þýsku í dag,
þriðjudaginn 24. október, í hátíðarsal
Háskóla Islands í aðalbyggingu, klukk-
an 20:15, og verður hann endurtekinn á
ensku, miðvikudaginn 25. október, á
sama stað og sama tíma. Allir eru vel-
komnir og er aðgangur ókeypis.
■ 20 ár frá kvennafrídegi
Launamunur kynjanna sá sami og fyrir 20 árum
- segir Steinunn V. Óskarsdóttir borgarfulltrúi. Fjölbreytt dagskrá í íslensku óperunni.
Tuttugu ára afmæli Kvennafrídags-
ins verður minnst í Islensku ópemnni í
kvöld. Steinunn V. Óskarsdóttir
borgarfulltrúi átti sæti í undirbúnings-
nefnd sem sá um tilhögun afmælis-
dagskrárinnar. Alþýðublaðið forvitn-
aðist um dagskrána og leitaði álits
Steinunnar á því hvaða árangur hefði
náðst á þessum tuttugu árum.
„Við vildum reyna að minnast þess-
ara tímamóta á einhvem hátt og við
boðuðum konur úr öllum stjómmála-
flokkum, Kvenréttindafélaginu, Kven-
félagasambandinu og verkalýðshreyf-
ingunni á okkar fund,“ sagði Steinunn.
„Auðvitað veltum við því fyrir okkur
hvort ástæða væri til að endurtaka
kvennaverkfallið fyrir tuttugu ámm.
Við féllum frá þeirri hugmynd og and-
inn í þjóðfélaginu er þannig að ég held
að það hafi verið rétt ákvörðun. I stað-
inn ætlum við að vera með hátíðar- og
baráttufund í Ópemnni. Rauði þráður-
inn er að minnast baráttufundarins fyr-
ir tuttugu árum og reyna að höndla
þann anda sem þá sveif yfir. Hátíðin
hefst klukkan hálf níu með því að
Kvennakór Reykjavíkur, ásamt sex-
tett, syngur eitt lag. Síðan kemur atriði
sem ekki er hægt að luta uppi hvað er,
en það mun koma mjög á óvart. Það
er aðalatriði dagskrárinnar."
Viltu ekki gefa örlitla visbendingu?
„Þetta verður sögulegt ágrip í létt-
um dúr, flutt af m'u ungum leikkonum.
Inn í það atriði kemur sönghópurinn
Áfram stelpur. Þegar þessu er lokið
mun Ingibjörg Sólrún flytja einu
ræðu kvöldsins. Síðan verður hátíð-
inni slitið formlega, en við ætlum síð-
an að hittast niður í Hlaðvarpa."
Hvemig finnst þe'r jafnréttisbarátt-
unni hafa miðað á þeim tuttugu árum
sem liðin eru frá Kvennafrídeginum?
„Þegar við vomm að vinna að þess-
ari dagskrá þá skoðuðum við gamlar
heimildir frá 1975. Síðan þá hafa kon-
ur að mörgu leyti öðlast lagalegt jafn-
rétti. Hinn lagalegi gmndvöllur hefur
verið tryggður og hugarfar hefur
óneitanlega breyst. Það þykir til dæm-
is ekki sjálfsagt að konur hafi lægri
laun en karlar. Það er hins vegar stað-
reynd að launamálin bmnnu á konum
árið 1975 og brenna á konum 1995.
Tuttugu ámm seinna er launamunur-
inn í prósentum nákvæmlega sá sami.
Þetta er sláandi. Á tuttugu ámm hefur
ekkert breyst í launamálum kynjanna.
Ekki neitt. Árið 1995 er launamunur-
inn sá sami og hann var 1975.
En í sögulegu samhengi hafa lagaleg
réttindi verið tryggð og hugarfarið
hefur breyst. Fólk afgreiðir ekki
lengur jafnréttismál með því að fussa
og sveia.“
Steinunn V. Óskarsdóttir: „Árið
1995 er launamunurinn sá sami og
hann var 1975".
■ Ensk þýðing á öllum
íslendinga sögum og
þáttum langt komin
30 erlendir
fræðimenn
vinna að
verkinu
Jóhann Sigurðsson for-
leggjari hjá Leifi Eiríkssyni:
Höfum fengið góð viðbrögð
erlendis frá.
„Þetta á sér nokkurra ára aðdrag-
anda en nú hefur verið unnið að
þessu af miklum krafti í tæplega
þrjú ár. Erlendir sérfræðingar telja
að þetta sé eitt stærsta samræmda
þýðingarverkefni sem nokkm sinni
hefur verið ráðist í,“ segir Jóhann
Sigurðsson útgefandi í Bókaútgáf-
unni Leifur Eiríksson. Nú em um 30
fræðimenn frá mörgum löndum að
leggja síðustu hönd á þýðingu á öll-
um Islendinga sögum og þáttum á
enska tungu, og mun verkið koma út
í ftmm bindum næsta vor. Þá verður
gefin út úrvalsbók með völdum sög-
um og einstakar sögur verða gefnar
út í pappírskiljum.
Ritstjóri verksins er Viðar
Hreinsson mag.art en ritnefndin er
skipuð dr. Kenevu Kunz þýðanda,
dr. Robert Cook prófessor við Há-
skóla íslands, dr. Terry Gunnell
kennara við Menntaskólann í
Hamrahlíð og Bemard J. Scudder
aðalþýðanda forsetaembættisins.
Þýðendur eru hvorki fleiri né
færri en 29 talsins og skarta lang-
flestir doktorstitli. Þeir em prófess-
orar og háskólakennarar, yfirleitt á
sviði íslenskra fræða, í Kanada,
Bandaríkjunum, Englandi, Dan-
mörku, Þýskalandi, Ástralíu og ís-
landi. Tölvutæknin er nýtt til hins
ítrasta, og hafa þýðendur samráð sín
á milli á Intemetinu. Mikil áhersla er
lögð á samræmingu texta, þrátt lyrir
að margir komi að þýðingu sagn-
anna.
Jóhann segir að góðar líkur séu á
því að þetta ævintýri gangi upp. Á
sínum tíma var bókasöfnum í
Bandaríkjunum sent bréf þarsem
lýst var áformum um útgáfuna. „Við
fengum góð viðbrögð frá bókasöfn-
unurn og greinilegt að margir voru
til í að eyða peningum í þetta - enda
eru íslendinga sögurnar merkasta
framlag Evrópu til heimsbókmennta
miðalda," segir Jóhann.
Sjá blaðsíðu 6
Rannveig Guðmundsdóttir Þóra Arnórsdóttir Leiðarinn
um jafnréttismálin um Margréti um örþreytt afmælisbarn
og sameiningarmálin
Gunnhildur Jónatansdóttir
um konur fyrr og nú